انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
بررسی خصوصیات هیدرولیکی در پرتابه جامی شکل با استفاده از مدل عددی
12
1
FA
رامین
منصوری
هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان- گروه عمران
ramin_mansouri@yahoo.com
فاضل
معافث
دانشجوی ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، گروه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان، دانشکده فنی ومهندسی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران
fazel.moafi1371@gmail.com
مسعود
بهشتی راد
استادیار گروه مهندسی آبخیزداری، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران
masood.beheshti@yahoo.com
علی
کاربخش
استادیار گروه مهندسی عمران، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران
dr.karbakhsh@gmail.com
10.22125/iwe.2019.100719
پرتاب کننده های جامی شکل یکی از انواع مهم مستهلک کننده ها می باشند و نقش استهلاک انرژی جریان در سرریز ها را به عهده دارند. در این پژوهش به بررسی خصوصیات هیدرولیکی جریان بر روی پرتابه جامی شکل با مدل عددی فلوئنت پرداخته شده است. در این تحقیق به منظور گسستهسازی محیط شبیهسازی از سه نوع شبکه محاسباتی سازمان یافته (درشت، متوسط و ریز) استفاده شد. به منظور شبیهسازی جریان از مدلهای آرام، k-ε (Standard، RNG و Realizable) و مدل k-ω (استاندارد و SST) استفاده گردید. همچنین به منظور یافتن بهترین شرایط دیواره دو نوع تابع دیواره استاندارد (Standard) و غیرلغزشی (Non equilibrium) مورد بررسی قرار گرفت. معیار مقایسه در این پژوهش نیز پروفیل بالایی جت آب میباشد. نتایج نشان داد شبکه محاسباتی ریز، شرط سرعت ورودی برای مرز ورودی جریان همچنین فشار خروجی برای مرزهایی که با هوا در تماس میباشند، بهترین جوابها را ارئه میدهد. همچنین تابع دیواره استاندارد نیز برای اثر تابع دیواره انتخاب و مدل آشفته k –ε (Standard)منطبقترین نتایج با نتایج آزمایشگاهی دارد. همچنین از بررسی جت ریزشی هرچه جت آب به حوضچه نزدیکتر میشود نتایج محاسباتی با نتایج عددی اختلافشان بیشتر میگردد. پروفیل زیرین جت آب حساسیت کمتری نسبت به پروفیل بالایی جت اب نسبت به تغییرات هیدرولیکی دارد. در بررسی فشار نیز مشخص شد نتایج نشان میدهد که مقادیر عددی فشار در عدد فرود پایین اختلاف زیادی با نتایج آزمایشگاهی دارد.
پرتابه جامی شکل,مدل آشفتگی,تابع دیواره,فلوئنت,شبکه محاسباتی
https://www.waterjournal.ir/article_100719.html
https://www.waterjournal.ir/article_100719_bb71df92881ed0052363cd8be5aa0e29.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
شناسایی دادههای غیرنرمال آزمایشات الگوی جریان در قوس با استفاده از روشهای آماری
13
29
FA
محمد
واقفی
استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
vaghefi@pgu.ac.ir
کیومرث
محمودی
دانشکده مهندسی دریا، دانشگاه امیرکبیر، تهران، ایران
kumarsmahmoodi@aut.ac.ir
مریم
اکبری
کارشناس ارشد سازههای هیدرولیکی، گروه مهندسی عمران، دانشگاه خلیج فارس،
m.akbari@pgu.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100720
عوامل مختلفی مانند خطاهای انسانی و دستگاهی، شرایط اندازهگیری و طبیعت جریان در شرایط یکتا ممکن است سبب بروز دادههایی شود که با الگوی نرمال جامعه آماری در تناقض باشند؛ به گونهای که این گمان به وجود آید که با یک روند متفاوت تولید شدهاند. در یک تعریف کلی به این نوع از دادهها، دادههای غیرنرمال (پرت یا خارج از محدوده) گفته میشود. شناسایی دادههای پرت از جنبههای مختلف دارای اهمیت بوده و منجر به شناخت هرچه بهتر و دقیقتر الگوی جریان میشود. هدف اصلی از انجام این تحقیق، بررسی و شناسایی دادههای پرت موجود در آزمایشات الگوی جریان در یک کانال قوسی با زاویه مرکزی 180 درجه و عرض 1 متر با و بدون وجود آبشکن در قوس با استفاده از روشهای آماری است. کانال مورد نظر در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه خلیج فارس قرار داشته و برای برداشت سرعتهای سه بعدی جریان از سرعتسنج وکترینو استفاده شده است. به منظور شناسایی دادههای پرت در این تحقیق از روشهای انحراف مطلق میانگین، خوشهبندی K-Means، ضریب چگالی محلی و روش رایگیری استفاده شده است. نتایج حاصل از اجرای این روشها بر دادههای آزمایشگاهی برداشت شده نشان داد که کارایی بیشتر روشها مناسب است. در این مقاله در نهایت برای حصول بهترین نتیجه، از روش رایگیری استفاده شده است. در این روش، دادههایی به عنوان کاندیدای داده پرت نهایی در نظر گرفته میشوند که توسط بیشتر روشها به عنوان داده پرت شناسایی شده باشند.
روشهای آماری,دادههای پرت,الگوی جریان,قوس 180 درجه تند,سرعت سنج Vectrino
https://www.waterjournal.ir/article_100720.html
https://www.waterjournal.ir/article_100720_89142e8ebae54ee4a18678b6229c4f43.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
مطالعه آزمایشگاهی تیپهای مختلف سرریز جانبی کلیدپیانویی ذوزنقهای
30
40
FA
ابوالفضل
ساغری
گروه آب و سازههای هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان.
asaghari@semnan.ac.ir
مجتبی
صانعی
گروه مهندسی رودخانه و سواحل، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران.
saneie_m@scwmri.ac.ir
خسرو
حسینی
گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکیف دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
khhoseini@semnan.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100722
سرریزهای جانبی سازههای هیدرولیکی هستند که برای انحراف جریان در سیستمهای آبیاری و زهکشی مورد استفاده قرار میگیرند. سرریزهای جانبی کلیدپیانویی از سال ۲۰۱۷ مورد مطالعه قرار گرفتند. این سرریزها دارای ضرایب آبگذری قابلتوجهی نسبت به سرریز جانبی مستطیلی کلاسیک در عرض محدود کانال جانبی هستند. در این تحقیق ضریب دبی چهار تیپ مختلف A، B، C و D سرریز جانبی کلیدپیانویی ذوزنقهای تحت شرایط جریان آزاد اندازهگیری شده و با نتایج سرریز جانبی مستطیلی کلاسیک مقایسه شد. نتایج نشان داد که ضریب دبی سرریزهای تیپ A> تیپ B> تیپ C>تیپ D است که بسیار متفاوت با نتایج بهدستآمده برای سرریزهای کلیدپیانویی به کار گرفته شده در وضعیت نرمال (جریان عمود بر محور سرریز) است. راندمان سرریزهای جانبی کلیدپیانویی در مقایسه با سرریزهای جانبی مستطیلی کلاسیک ( ) با افزایش هد روی سرریز کاهش مییابد تا جایی که در نسبت عمق جریان بالادست به ارتفاع سرریز ( ) بیشتر از ۴۵/۱ به مقدار خاصی مجانب میشود. همچنین در این تحقیق یک رابطه چندجملهای درجه 3 برای تخمین دقیق ضریب دبی هر یک از تیپهای مختلف سرریز جانبی کلیدپیانویی ذوزنقهای ارائه شد.
جریان آزاد,جریان زیربحرانی,سرریز جانبی کلیدپیانویی,ضریب دبی,کانال مستقیم
https://www.waterjournal.ir/article_100722.html
https://www.waterjournal.ir/article_100722_754b7d1e3bddc25c96606d01589c1af0.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
مطالعه آزمایشگاهی کاربرد صفحات مستغرق در حفاظت از ساحل خارجی رودخانه
41
61
FA
هانیه
حقیقت پناه
کارشناسی ارشد سازه های آبی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
h.haghighatpanah@yahoo.com
پیام
خسروی نیا
گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
p.khosravinia@uok.ac.ir
علی
حسین زاده دلیر
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
ahdalir@tabrizu.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100723
یکی از مهمترین مسائلی که در علم مهندسی رودخانه مورد توجه ویژه قرار دارد، ساماندهی رودخانه در محل قوس میباشد. عملیات ساماندهی رودخانهها جهت جلوگیری از تغییر انحناء قوس، حفاظت از دیواره خارجی در برابر فرسایش و همچنین کنترل رسوبگذاری در مجاورت دیواره داخلی رودخانهها انجام میشود. یکی از روشهای کاربردی جهت ساماندهی رودخانهها، تثبیت سواحل و محافظت آن در برابر فرسایش، استفاده از صفحات مستغرق میباشد. صفحات مستغرق سازههای هدایت کننده جریان میباشند که در کف رودخانه با زاویهای نسبت به جریان اصلی نصب شده و برای اصلاح الگوی جریان مجاور بستر، طراحی میگردند. در این تحقیق پس از انجام تحلیل ابعادی و تعیین پارامترهای بدون بعد مؤثر، صفحات مستغرق در سه طول و سه زاویه مختلف در کانالی با قوس ملایم سینوسی قرار داده شد و عملکرد آنها با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش طول و فاصله بین صفحات مستغرق در یک عدد فرود ثابت، حداکثر عمق آبشستگی افزایش مییابد، بهطوریکه بیشترین مقدار حداکثر عمق آبشستگی صفحه اول در زاویه 110 درجه و طول 66/2 مشاهده شد. مناسبترین زاویه برای استقرار صفحات مستغرق، زاویه 140 درجه و مخربترین زاویه استقرار، زاویه 110 درجه است.
اصلاح الگوی جریان,ساماندهی رودخانه,صفحات مستغرق,عمق آبشستگی,فرسایش
https://www.waterjournal.ir/article_100723.html
https://www.waterjournal.ir/article_100723_1fe43af13484fd996b36f09c840fb261.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
مدل سازی شکست سد با استفاده از روش بدون شبکه پتروو- گالرکین و معادلات آب کم عمق
62
75
FA
سعید
دیمه ور
کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشگاه بیرجند.
saeeddeymevar641@birjand.ac.ir
ابوالفضل
اکبرپور
عضو هیات علمی گروه عمران
akbarpour@birjand.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100724
شکست سد از جمله مهمترین مسائل مرتبط با مهندسی آب است که محققین زیادی به بررسی این پدیده پرداختهاند. معادلات حاکم بر شکست سد، معادلات آبهای کمعمق است. بسیاری از محققین سعی کردهاند پدیده شکست سد را با استفاده از روشهای عددی، بررسی کنند. اکثر این روشهای عددی مانند حجم محدود، معادلات دیفرانسیل را در شرایط ساده و پیچیده هندسی و با شبکهبندی دامنه مسئله، حل میکنند. اخیراً از روشهای عددی جدیدی به نام روشهای بدون شبکه برای حل معادلات دیفرانسیل استفاده میشود. در این روشها نیازی به شبکهبندی دامنه مسئله نیست. در این پژوهش معادلات آب کمعمق با استفاده از روش بدون شبکه پتروو-گالرکین به همراه تابع شکل حداقل مربعات متحرک، مدلسازی شد. سپس با استفاده از یک مثال استاندارد به صحتسنجی مدل پرداخته شد. با محاسبه میزان خطا مشخص شد این روش از دقت مناسبی برخوردار بود به طوری که میزان جذر میانگین مربعات خطا برابر 00246/0 بدست آمد. در نهایت با استفاده از مدل، مسئله شکست سد شبیهسازی شد و نتایج بدست آمده با نتایج حاصل از روش بدون شبکه گالرکین مقایسه شد.
https://www.waterjournal.ir/article_100724.html
https://www.waterjournal.ir/article_100724_05f7651e2afc171b42d1ab79f450c3b5.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
ارزیابی عملکرد مدیریت آب در شبکه آبیاری دشت قزوین
76
88
FA
حمید
زارع ابیانه
0000-0001-7293-5030
گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
zareabyaneh@gmail.com
آرمان
حیدری
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا -ایران
arman.heidari1991@gmail.com
پیمان
دانشکار آراسته
دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه بین المللی قزوین
arasteh1348@yahoo.com
10.22125/iwe.2019.100726
بررسی عملکرد شبکههای آبیاری بهمنظور شناخت وضعیت موجود، انجام برنامهریزی و بهبود شبکهها و سامانههای آبیاری در هر منطقه ضروری میباشد. ارزیابی شبکه آبیاری قزوین با برخی شاخصهای مبتنی بر هزینه تولید بهازای نهادههای آب و زمین نشان داد دامنه ارزش محصول در سطح خالص و در سطح زیرکشت 1891-1179 و 1768-1633 دلار بر هکتار و در واحد آب تحویلی 68/0 تا 1/1 دلار بر مترمکعب است. مقایسه نتایج در سه ناحیه تاکستان، قزوین و بوئین زهرا نشان داد که ناحیه تاکستان به واسطه بیش آبیاری در آینده نامناسب خواهد بود. درحالی که سایر نواحی، بیانگر نیازمندی گیاه به آب و شرایط کم آبیاری بود. شاخص خودکفایی مالی حاکی از تامین حدود یک سوم کل هزینههای بهرهبرداری و نگهداری شبکه توسط بهرهبرداران و وابستگی به منابع دولتی میباشد. شاخص بازگشت ناخالص سرمایه برای شبیهسازی شبکهای مشابه 101 درصد شد که بیانگر اقتصادی بودن اجرای شبکه است. نتایج نشان داد ارزش ناخالص محصولات بهواسطه افزایش قیمت جهانی پایه گندم و افزایش قیمت تضمینی گندم، 98/59 میلیون دلار است. مدیریت مصرف منابع محدود آب بهدلیل مشارکت کم بهرهبرداران در مدیریت و سیاستگذاریهای شبکه ضعیف است. لازم است تا ضمن مشارکت بهرهبرداران، با بهکارگیری روشهای نوین آبیاری و روشهای بهزراعی، وضعیت مصرف آب و راندمان آبیاری در شبکه آبیاری قزوین بهبود یابد.
استاندارد ارزش ناخالص محصول,بازگشت ناخالص سرمایه,خودکفایی مالی شبکه
https://www.waterjournal.ir/article_100726.html
https://www.waterjournal.ir/article_100726_2267f6f8c9e4639488da2b86c508f8a0.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
بررسی تأثیر سطوح نیمهعایق و طبیعی در تغییرات رطوبت پروفیل خاک سامانههای سطوح آبگیر بهینهسازی شده
89
104
FA
محسن
بنی اسدی
معاونت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان
mbaniasadi61@gmail.com
نجمه
سید علیخانی
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان
nsedalikhani@yahoo.com
هرمزد
نقوی
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طییعی استان کرمان
naghavii@gmail.com
10.22125/iwe.2019.100729
این پروژه به منظور بررسی تأثیر سامانههای سطوح آبگیر با تیمارهای مختلف، در ذخیرهسازی مطلوب رطوبت در پروفیل خاک چاله نهال، جهت استقرار و توسعه پوشش گیاهی مثمر به مدت 5 سال در استان کرمان به اجرا در آمده است. اندازهگیری و ثبت دادههای رطوبت خاک در زمانهای 1 روز بعد از بارندگی، 1 روز قبل از آبیاری، 1 روز بعد از آبیاری و هر 5 روز یکبار در طول دوره رشد گیاه، با استفاده از دستگاه رطوبتسنج TDR در عمقهای 25، 50 و 75 سانتیمتری چاله نهال برای هر یک از سامانههای سطوح آبگیر انجام گرفت. نتایج مقایسه میانگین درصد رطوبت خاک در تیمارهای مختلف نشان داد که در عمق 25 سانتیمتری چاله نهال، تیمارها نقشی در تغییرات میزان رطوبت خاک نداشتهاند. در عمق 50 سانتیمتری خاک، بین تیمارهای مختلف در سطح احتمال 5 درصد تفاوت معنیدار وجود داشته است. در عمق 75 سانتیمتری خاک، بین تیمارهای جمعآوری پوشش گیاهی سامانه با فیلتر سنگریزهای و جمعآوری پوشش گیاهی سامانه بدون فیلتر سنگریزهای در سطح احتمال 5 درصد و بین تیمارهای عایق نمودن بخشی از سطح سامانه با فیلتر سنگریزهای و عایق نمودن بخشی از سطح سامانه بدون فیلتر سنگریزهای در سطح احتمال 4 درصد تفاوت معنیدار وجود داشته است. بدین ترتیب استفاده از سامانههای سطوح آبگیر باران به ویژه سامانه عایق به همراه به کارگیری فیلتر سنگریزهای جهت افزایش ذخیره رطوبت پروفیل خاک در ناحیه توسعه ریشه درختان مثمر در باغات دامنهای توصیه میگردد.
سطوح آبگیر باران,رطوبت خاک,ذخیره رطوبت,استحصال آب,باغات در اراضی شیبدار
https://www.waterjournal.ir/article_100729.html
https://www.waterjournal.ir/article_100729_71a20a9450333dc662c9501b97531c35.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
بررسی تاثیر شاخص خیسی و داده های طیفی در براورد درصد ذرات خاک با استفاده از مدل های نروفازی،شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون درختی
105
126
FA
الهام
مهرابی گوهری
لرستان
elham.mehrabi1@yahoo.com
حمیدرضا
متین فر
دانشیار،گروه علوم خاک،دانشکده کشاورزی،دانشگاه لرستان
matinfar.h@lu.ac.ir
روح الله
تقی زاده مهرجردی
گروه علوم خاک،دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی،دانشگاه اردکان
rtaghizadeh@ardakan.ac.ir
اعظم
جعفری
گروه علوم خاک،دانشکده کشاورزی،دانشگاه باهنر
a.jafari@uk.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100742
برآورد مستقیم برخی از ویژگی های خاک وقت گیر ، پر هزینه و گاها امکان پذیر نیست، در سال های اخیر از روش های غیر مستقیم برای برآورد این خصوصیات استفاده می شود. در مطالعه حاضر بر اساس تکنیک هایپرکیوب، محل 115 پروفیل شناسایی و سپس نمونه برداری از افق ها انجام گرفت و درصد شن و رس و سیلت نمونه های خاک اندازه گیری شد. متغیرهای محیطی یا فاکتورهای خاکسازی که در این پژوهش استفاده شد شامل: اجزاء سرزمین ، داده های تصویر لندست 8 ، نقشه سطوح ژئومورفولوژی و شاخص های منتج از آن و داده های طیف سنجی انعکاسی می باشد. همچنین، جهت ارتباط دادن بین داده های خاک (رس، شن و سیلت ) و متغیرهای کمکی از مدل های شبکه عصبی مصنوعی، رگرسیون درختی و نروفازی بهره گرفته شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مدل نروفازی دارای دقت بیشتری نسبت به شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون درختی به منظور پیش بینی هر سه پارامتر رس، شن و سیلت میباشد. مقدار متوسط خطا در روش نروفازی با روش رگرسیون درختی مقایسه شد و نتایج نشان داد که مقدار متوسط مربعات خطا در مدل نروفازی برای متغیر رس1.43 و برای شن 1.98 و برای سیلت2.1 بوده که برای رس 71/6 ،برای شن 49/8 و برای سیلت 42/5 واحد نسبت به رگرسیون درختی کاهش داشت . نتایج همچنین نشان داد که برای پیش بینی رس، شن و سیلت پارامترهای داده های طیفی، شاخص خیسی، شاخص همواری با درجه تفکیک بالا بیشترین سهم را در برآورد دارند.
شاخص خیسی,داده های طیفی,شبکه عصبی مصنوعی,رگرسیون درختی,نروفازی
https://www.waterjournal.ir/article_100742.html
https://www.waterjournal.ir/article_100742_4bdd4263982622f135e3c1870752441a.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
ارزیابی آسیبپذیری آبخوان دشت قزوین و تحلیل حساسیت حذف پارامترها با بکارگیری GIS
127
145
FA
وحید
یزدانی
مدیرعامل شرکت مهندسی مشاور هیدروپی
v.yazdany@yahoo.com
حمید
منصوریان
کارشناسی ارشد مهندسی عمران- آب
mansourian.h@gmail.com
10.22125/iwe.2019.100746
امروزه به دلیل رونق در بخش کشاورزی و افزایش استفاده ازکودهای شیمیایی و دفع نادرست فاضلابهای صنعتی و شهری احتمال آلودگی لایههای آبدار افزایش یافته است؛ بنابراین نیاز به شناسایی مناطق آسیبپذیر آبخوان برای جلوگیری از آلودگی آبهای زیر زمینی و مدیریت کاربری اراضی احساس میشود. بدین منظور، جهت تعیین پتانسیل آلودگی آبهای زیر زمینی از چهار روش AVI، GOD، DRASTIC و SINTACS بر روی قسمتی از دشت قزوین استفاده گردید. بر اساس مقایسههای صورت گرفته میان شاخصها و کلاسهای تعیین شده در هر شاخص، کلاس آسیبپذیری غالب منطقه کم تا متوسط تعیین شد. در دو شاخص DRASTIC و SINTACS بیشترین حساسیت منطقه مورد مطالعه در قسمت مرکزی دشت قرار گرفته است. برای شاخص AVI بیشترین سطح از منطقه دارای آسیب پذیری خیلی کم بوده و برای شاخص GOD بیشترین مساحت در کلاس متوسط قرار می گیرند. از مقایسه شاخص های مذکور، در شاخص SINTACS آسیب پذیری منطقه محافظه کارانه تر از سایر شاخص ها محاسبه شده است و در شاخص AVI کمترین آسیب پذیری برای منطقه مشخص شده است. از میان شاخص های فوق با توجه به حساسیت آب های زیرزمینی در منطقه روش SINTACS از سایر روشها برآورد بهتری از آسیب پذیری آب های زیرزمینی در اختیار قرار می دهد. میزان تاثیرگذاری پارامترهای موثر در تعیین آسیبپذیری روش های DRASTIC و SINTACS با استفاده از تحلیل حساسیت حذف پارامتر، مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که پارامتر تغذیه خالص و نوع خاک بیشترین تاثیر را در تعیین آسیب پذیری منطقه دارند.
آسیب پذیری لایه آبدار,تحلیل حساسیت,SINTACS,DRASTIC,God,AVI
https://www.waterjournal.ir/article_100746.html
https://www.waterjournal.ir/article_100746_e60e5c0ac001cc6496b7f5b5af6e0bf5.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
پهنه بندی و بررسی مخاطرات ناشی از برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت سرایان)
146
162
FA
فهیمه
شریفان
دانشجوی دکتری منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
sharifan@yahoo.com
حسین
خزیمه نژاد
گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند
hkhozeymeh@birjand.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100747
آبهای زیرزمینی قسمت زیادی از منابع آب آبیاری اراضی کشاورزی است؛ بنابراین باید مدیریت صحیحی در نحوة بهرهگیری از این منابع انجام شود. این پژوهش، به بررسی کمی و کیفی آبخوان با استفاده از روش درونیابی IDW در نرم افزار ARC GIS 10.2 و مخاطرات ناشی از برداشت بیرویه از آب زیرزمینی دشت سرایان پرداخته است. تعداد چاههای مورد بررسی در این پژوهش 30 حلقه و سال مطالعاتی برای دادههای برداشت آب چاهها از سال 1391 تا 1395، دادههای افت سطح ایستابی از سال 1365 تا 1396 و داده های کیفی از سال 1387 تا 1395 در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد میزان برداشت آب از چاهها در سال 1391 بیشتر از سال 1393 و در سال 1395 به حداقل مقدار خود رسیده است به طوری که اکثر چاههای واقع حوضه مورد مطالعه از برداشت 24 لیتر در ثانیه به 9 لیتر در ثانیه رسیده است. همچنین افت سطح ایستابی در یک دوره زمانی 31 ساله، 20 متر بدست آمد. علاوه بر آن، نتایج نشان داد؛ در دوره زمانی مورد مطالعه کیفیت آب زیرزمینی در این دشت به شدت کاهش یافته و این کاهش کیفیت باعث کاهش عملکرد گیاهان در منطقه مورد مطالعه شده است.
: آب زیرزمینی,آسیب,درونیابی,GIS
https://www.waterjournal.ir/article_100747.html
https://www.waterjournal.ir/article_100747_d5a646a00e61015511caebc9e533843d.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
تعیین محل مناسب جهت تغذیه مصنوعی آب زیرزمینی آبخوان هشتگرد به روش منطق فازی GIS مبنا
163
177
FA
مهران
قدرتی
کارشناس ارشد شرکت آب منطقه ای تهران
mehranghodrati@yahoo.com
ایرج
سعیدپناه
استادیار گروه عمران دانشکده مهندسی، دانشگاه زنجان
saeedpanah@znu.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100748
در طول دو دهه گذشته به علل مختلف از جمله کاهش بارندگی ها، افزایش جمعیت، مدیریت نامناسب آب، برداشت از منابع آب زیرزمینی به صورت مدیریت نشده در کشور افزایش یافته است که کاهش تراز آب زیرزمینی، ایجاد فرونشست ها و فروچاله ها در دشت ها از پیامدهای آن بوده است. مدیریت صحیح منابع آب زیرزمینی از طریق دو مولفه اصلی کاهش برداشت از آبخوان و افزایش تغذیه آن امکان پذیر می باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، مکان یابی مناسب جهت تغذیه مصنوعی آبخوان هشتگرد در ایران از طریق ایجاد بندهای تاخیری و یا حوضچه های تغذیه با در نظر داشتن عدم قطعیتهای موجود در این زمینه و رعایت معیارهای لازم با استفاده از روش منطق فازی می باشد. در این روش هر یک از معیارهای فنی و اقتصادی موثر در انتخاب محل مناسب، به صورت لایه رستر تولید گردیده و توابع عضویت فازی معیارها تعیین گردید. در نهایت به روش های مختلف، همپوشانی فازی لایه ها بررسی و مناطق مناسب تعیین گردید. نتایج نشان داد مناطق مناسب در بستر و اطراف رودخانه کردان در بالادست اتوبان تهران- تبریز به مساحت 90 هکتار و در پایین دست راه آهن تهران- تبریز به مساحت 350 هکتار مشخص گردید. با عنایت به جهت جریان آب زیرزمینی و تامین مساحت مورد نیاز تغذیه مصنوعی، منطقه 90 هکتاری اطراف رودخانه کردان در بالادست اتوبان تهران- تبریز به عنوان مناسب ترین گزینه جهت ایجاد بندهای تاخیری و حوضچه های مصنوعی تعیین گردید.
آبخوان هشتگرد,آب زیرزمینی,تغذیه مصنوعی,منطق فازی,GIS
https://www.waterjournal.ir/article_100748.html
https://www.waterjournal.ir/article_100748_e162f9da2daf3b22de2ee43a7414a5a2.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
اثرات تغییر اقلیم بر رواناب با مدل هیدرولوژیکی IHACRES در برخی از حوزههای آبخیز استان اردبیل
178
189
FA
نیر
آقابیگی
کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
nayer.aghabeigi@yahoo.com
اباذر
اسمعلی عوری
0000-0001-9227-0419
گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
esmaliouri@uma.ac.ir
رئوف
مصطفی زاده
0000-0002-0401-0260
دانشگاه محقق اردبیلی
raoofmostafazadeh@uma.ac.ir
محمد
گلشن
دکتری آبخیزداری، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آستارا، گیلان، ایران
m.golshan@sanru.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100750
تغییر اقلیم یکی از مهمترین چالشهایی است که بخشهای مختلف زندگی انسان را تحت تأثیر قرار میدهد، در دهههای اخیر شرایط اقلیمی سبب تغییر در حجم، زمان و مدت رواناب شده است که پیامد این اتفاق در عرصه مدیریت منابع آب، تحولات و تغییرات بسیاری را بهوجود خواهد آورد. هدف از پژوهش حاضر بهدست آوردن نوسانات رواناب طی دهههای آینده (2030-2011)، با استفاده از مدل IHACRES میباشد. بدین منظور پارامترهای اقلیمی دمایحداکثر، دمای حداقل و بارش طی دهههای آینده (2030-2011) با استفاده از مدل ریزمقیاس نمایی LARS-WG و استفاده از خروجی مدلHadCM3 بررسی شدند و دادههای بهدست آمده با استفاده از مدل IHACRES در 8 ایستگاه هیدرومتری واقع در جنوب و جنوب غربی استان اردبیل اجرا شدند و میزان رواناب در ایستگاهها طی دهههای آینده (2030-2011) تخمین زده شدند. نتایج نشان میدهد میزان بارش طی دهههای آینده دچار نوساناتی شده و بهطورکلی برای دوره زمانی 2030-2011 مقدار بارندگی 68/3 درصد کاهش یافته و دمای حداقل 48/16 و دمای حداکثر نیز 39/5 درصد افزایش یافته است. همچنین بررسی میزان رواناب طی دهههای آینده در ایستگاههای هیدرومتری نشان داد که دبی متوسط بهطورکلی 16/0 درصد کاهش یافته است و از طرف دیگر تعداد وقایع دبی اوج افزایش یافته است که بیشترین افزایش مربوط به ایستگاه هیدرومتری یامچی با دبی متوسط 09/2 مترمکعب بر ثانیه و 16 روز دبی اوج بالای 6 مترمکعب برثانیه میباشد.
مدل LARS-WG,مدل HADCM3,ریز مقیاس نمایی,تغییرات رواناب
https://www.waterjournal.ir/article_100750.html
https://www.waterjournal.ir/article_100750_7fe4625298f4fb9630d35a89afdfade5.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
اثرتغییر اقلیم بر مقدار و شدت باران در شمال ایران
190
204
FA
شهلا
توانگر
آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
sh.tavangar88@gmail.com
حمیدرضا
مرادی
گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
hrmoradi1340@yahoo.com
علیرضا
مساح بوانی
دانشیار گروه مهندسی آب، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران،
armassah@yahoo.com
10.22125/iwe.2019.100751
تغییرات خصوصیات بارش تحت تاثیر تغییر اقلیم شامل تغییر تعداد روزهای مرطوب، مدت بارش، شدت بارش و هم چنین تغییر در مقدار بارش میباشد. هدف این تحقیق تعیین اثر تغییر اقلیم بر مقدار و شدت باران در سواحل جنوبی دریای خزر است. به همین منظور مولفههای بارش در سه دوره (2030-2011)، (2065-2045) و (2099-2080) در شمال ایران با استفاده از پیش بینیهای مدل چرخش عمومی جوHadCM3 ، سناریوی انتشارA1B و همچنین مدل ریزمقیاس سازی LARS-WG پیشبینی گردید. بر اساس نتایج بهطور کلی میانگین بارش ماهانه افزایش یافته اما الگوی مشخصی برای این تغییرات در مقیاس ماهانه در بین ایستگاههای مطالعاتی به دست نیامده است. تغییرات فصلی بارندگی طی دورههای آتی مورد مطالعه به گونهای خواهد بود که در فصل زمستان افزایش و در فصل تابستان کاهش بارش را شاهد خواهیم بود. بررسی شدت بارش در قالب منحنیهای IDF نیز نشان دهنده افزایش حداکثر شدت بارش 30 دقیقهای طی دورههای آتی نسبت به دوره مشاهداتی در تمامی ایستگاهها به استثناء ایستگاه بابل میباشد. بیشترین و کمترین میزان حداکثر شدت 30 دقیقهای طی دورههای مورد مطالعه و در دوره بازگشتهای 2، 5، 10، 20، 50 و 100 ساله به ترتیب مربوط یه ایستگاه انزلی و سنگده میباشد. همچنین بیشترین میزان تغییرات حداکثر شدت 30 دقیقهای به میزان 3/38 درصد مربوط به ایستگاه گرگان در دوره بازگشت 100 ساله و طی سالهای 2099-2080 روی خواهد داد. کمترین میزان این تغییرات به میزان 88/0 درصد مربوط به ایستگاه بهشهر در دوره بازگشت 5 سال و طی سالهای 2030-2011 میباشد. نتایج تحقیق حاضر بیانگر تشدید وقایع بارش و پیامدهای آن بر رواناب، نفوذ، فرسایش خاک و رسوب سواحل جنوبی دریای خرز در آینده میباشد که مستلزم برنامهریزی جامع در راستای سازگاری با تغییرات اقلیمی پیشرو در منطقه شمال کشور خواهد بود.
تغییر اقلیم,ریزمقیاس سازی,مدلLARS-WG,مدل HADCM3
https://www.waterjournal.ir/article_100751.html
https://www.waterjournal.ir/article_100751_5d9d80a5b03110d9ad4f6f1053472e0a.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
پهنه بندی خشکسالیهای اقلیمی و بزرگی خشکسالی با استفاده از شاخص SPI و روش زمین آمار کریجینگ(مطالعه موردی: استان کرمان)
205
228
FA
پیمان
معدنچی
0000-0002-4772-3711
حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران
peymanmadanchi@gmail.com
کاکا
شاهدی
گروه مرتع و آبخیزداری ،دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ،ساری، ایران
k.shahedi@sanru.ac.ir
محمود
حبیب نژاد
گروه آبخیزداری، دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
کریم
سلیمانی
0000-0002-5357-6797
استاد دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری
solaimani2001@yahoo.co.uk
احمد
فاتحی مرج
گروه تغییر اقلیم، دکتری، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
fatehi1339@gmail.com
10.22125/iwe.2019.100753
خشکسالی تقریبا در تمام مناطق آب و هوایی رخ میدهد از جمله مناطق پر بارش و کم بارش و عمدتا به کاهش مجموع بارندگی دریافتی در یک دوره طولانی از زمان مثلا یک فصل یا یک سال مربوط میشود. خشکی یکی از ویژگیهای دائمی آب و هوای مناطق کم بارش است اما خشکسالی اختلالی موقتی است. یکی از مناطقی که در چند سال اخیر به شدت تحت تأثیر پدیده خشکسالی قرار گرفته است استان کرمان بوده، این حقیقت لزوم انجام تحقیقات گستردهای را در این زمینه بیان میکند. در این تحقیق از نمایه بارش استاندارد شده بارش SPI با هدف تعیین نقاط حساس به خشکسالی و شناسایی ویژگیهای خشکسالی در استان کرمان استفاده شده است. پس از جمع آوری دادههای بارش 59 ایستگاه موجود در استان اعم از بارانسنجی و سینوپتیک از سال 1353 تا 1383و حذف ایستگاههای دارای آمار ناقص، میزان نمایه SPI در مقیاسهای زمانی 1 ،3 ،6 ،9 و 12 ماهه بدست آمد، بررسی روشهای مختلف درونیابی برای پهنهبندی خشکسالی با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS) نشان داده است که روش کرجینگ برای درونیابی شدت دورههای خشک مناسب است. لذا با استفاده از این روش و با کمک نرم افزار (GS+ ) مقادیر نقطهای نمایه SPI (اعداد به دست آمده برای هر ایستگاه) به سطح تعمیم داده شد و همینطور با تعیین دورههای خشک ایستگاهها در مقیاسهای زمانی، نقشههای همشدت و نقشههای همارزش بزرگی تهیه شد. نتایج حاصل از این تحقیق مشخص میکند که قسمتهایی از جنوب غربی و غرب استان در محدوده شهرستانهای بافت، رابر و سیرجان از نظر احتمال وقوع خشکسالی از حساسیت بیشتری برخورار هستند و هرچه مقیاس زمانی بالاتر میرود قدر مطلق مجموع دورههای خشک بیشتر میشود.
استان کرمان,بزرگی خشکسالی,پهنه بندی,خشکسالی اقلیمی,شاخصSPI,کریجینگ
https://www.waterjournal.ir/article_100753.html
https://www.waterjournal.ir/article_100753_19db2a157628f7941fba20c5d99e024c.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
تحلیل دقت معادلههای برآورد تبخیر- تعرق مرجع در مقیاس روزانه، ماهانه و فصلی در یک منطقه مرطوب
229
246
FA
اشکان
ملکشاهی
دانشجو
mamirashkan@yahoo.com
عبداله
درزی نفت چالی
گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
abdullahdarzi@yahoo.com
بهروز
محسنی
هیات علمی دانشگاه \یام نور
mohseni.b2019@pnu.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100756
مدیریت صحیح آب در مزارع کشاورزی، تا حد زیادی به برآورد مناسب تبخیر- تعرق بهعنوان جزیی اساسی از چرخه هیدرولوژیکی، بستگی دارد. اگرچه روش فایو- پنمن- مانتیث توانایی تخمین تبخیر- تعرق مرجع را با دقت مناسب دارد، ولی بهدلیل پیچیدگی بیشتر آن، استفاده از روشهای سادهتر در فرایندهای برنامهریزی و مدلسازی اولویت دارد. در مطالعه حاضر، با استفاده از دادههای هواشناسی ایستگاه دشتناز ساری، قابلیت 14 روش برای برآورد مقادیر روزانه، ماهانه و فصلی تبخیر- تعرق مرجع ارزیابی شد. این روشها شامل، سه روش دما محور، چهار روش تابش محور، سه روش تبخیر محور و چهار روش ترکیبی بودند. کارایی هر روش با استفاده از آمارههای ضریب تعیین (R<sup>2</sup>)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، درصد خطا (PE) و انحراف میانگین مطلق (MAD) ارزیابی شد. بررسیها نشان داد که معادلات تابش محور نسبت به سایر روشها کارایی بهتری در برآورد تبخیر- تعرق مرجع داشتند. معادلات فایو- 24 تابشی (با R<sup>2</sup>=0.9 و mm/day RMSE=0.31)، ایرماک (با R<sup>2</sup>=0.97 و mm/day RMSE=0.15) و بلانی- کریدل (با R<sup>2</sup>=0.93 و mm/day RMSE=0.38) بهترین روش<strong><em></em></strong>ها بودند. دو روش ایرماک و ریتچی بیشترین دقت را در فصول پاییز و زمستان داشتند.. در فصل بهار استفاده از معادله فایو- 24 پن با میانگین خطای 5/0 میلیمتر (در مقایسه با مدل فایو- پنمن- مانتیث) و در فصل تابستان معادله روهور با میانگین خطای 8/6 میلیمتر توصیه میشود. براساس نتایج، روشهای ایرماک، فایو- 24- تابشی، ریتچی، پریستلی- تیلور و بلانی- کریدل بهترتیب پنج روش برتر در منطقه مطالعه بودند.
چرخه هیدرولوژیکی,دشت ناز,مدلسازی,معادلات تابش محور,نیاز آبیاری
https://www.waterjournal.ir/article_100756.html
https://www.waterjournal.ir/article_100756_8a3fbe5c3175aefaaa063c2e645058c0.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
تخصیص بهینه آب با بکارگیری منحنی شکست تقاضا و الگوریتم وراثتی در بخش زراعت در حوضه زاینده رود
247
260
FA
سمانه
نگارچی
0000-0001-9032-2895
بخش اقتصاد کشاورزی/ دانشکده کشاورزی/ دانشگاه شهید باهنر کرمان/ کرمان/ ایران
negarchi@gmail.com
محمد رضا
زارع
دانشگاه شهید باهنر کرمان- گروه اقتصاد کشاورزی
zare@mail.uk.ac.ir
صدیقه
نبی ئیان
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
s.nabieian@uk.ac.ir
رحمان
خوش اخلاق
دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان
r.khoshakhlagh@ase.ui.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100757
با توجه به افزایش بحران و کمیابی آب، تخصیص درست آب منابع موجود، چالشهای بزرگ مسئولان در حوضه زایندهرود است. کشاورزی و بخصوص بخش زراعت، بیشترین مصرف آب را در این حوضه به خود اختصاص دادهاست. بنابراین باید چگونگی تخصیص آب در این بخش به دقت مورد بررسی قرار گیرد. این مطالعه بدنبال آن است تا با تعیین ارزش اقتصادی و تخمین توابع اقتصادی آب در بخش زارعت با بکارگیری الگوریتم وراثتی و منحنی شکست تقاضا، به تعیین تخصیص بهینه آب بر اساس افزایش رفاه مصرف آب در حوضه زاینده رود بپردازد. جهت کاهش ریسک کشاورزی، از دادههای چهار سال متوالی و با در نظر گرفتن دو سناریو، استفاده شده است. نتایج نشان داد که تخصیص آب در بیشتر فعالیتهای زراعی در غرب زایندهرود از ارزش اقتصادی آب منفی برخوردار بوده که منجر به کاهش رفاه آب در این منطقه شده است. لذا بهترین تخصیص در بخش زراعت برای مصارف این بخش در مرکز و شرق این حوضه بوده است. همچنین نمودار تابع تقاضای آب در استان اصفهان بالاتر از تابع تقاضای آب در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و مصرف آب در استان اصفهان مازاد رفاهی برابر با 694900268888 ریال در بر دارد. نتایج و پیشنهادات دراین مطالعه، به تصمیم گیرندگان و مدیران در جهت رسیدن به استفاده بهینه از آب و برنامه ریزی پایدار در این حوضه، یاری خواهد رساند.
حوضه زاینده رود,منحنی شکست تقاضا,رفاه,الگوریتم وراثتی
https://www.waterjournal.ir/article_100757.html
https://www.waterjournal.ir/article_100757_78fa46a6e471e878831b9b5c735ff493.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
تعیین کنندههای رفتار حفاظت از آب گندمکاران شهرستان اٌرزوئیه با استفاده از تئوری انگیزش حفاظت
261
278
FA
لیلی
شرفی پور
کارشناس ارشد ترویج کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، ایران
l.sharafipoor71@gmail.com
مصطفی
احمدوند
دانشیار ترویج و توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، ایران
mahmadvand@yu.ac.ir
10.22125/iwe.2019.100758
در شرایط بحران آب، واکاوی رفتار حفاظت از آب کشاورزان و تعیینکنندههای آن ضروری است. از این روی، پژوهش حاضر با هدف شناسایی تعیینکنندههای رفتار حفاظت از آب گندمکارن شهرستان اٌرزوئیه با استفاده از تئوری انگیزش حفاظت صورت پذیرفت. روش انجام این پژوهش کمّی و به شیوه پیمایش بود. جامعه آماری تحقیق گندمکاران آبی بخش مرکزی شهرستان ارزوئیه واقع در استان کرمان بود (1350=N) که تعداد 132 کشاورز با استفاده از جدول نمونهگیری بارتلت و همکاران به صورت تصادفی در بین روستاهای دهستان بخش مرکزی این شهرستان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامهای محقق ساخته بود که روایی آن توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی و بخش اجرا (کارشناسان مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اٌرزوئیه) تأیید شد و پایایی پرسشنامه نیز با انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (86/0-58/0) بهدست آمد. نتایج حاصل از همبستگی اجزاء تئوری انگیزش حفاظت نشان داد که مؤلفههای هزینههای پاسخ، کارآمدی پاسخ و خودکارآمدی رابطه معناداری با رفتار حفاظت از آب دارند. فزون بر آن، در اعتبار سنجی تئوری انگیزش حفاظت، نتایج آزمون برازش مدل نشان داد که در مجموع شاخصهای DF/CMIN، NFI، IFI، CFIو RMSEAدر سطح مطلوبی قرار دارند و مؤلفههای تئوری انگیزش حفاظت قادر به تبیین بیش از 28 درصد از تغییرات در رفتار حفاظت از آب کشاورزان هستند که در این میان، خودکارآمدی تنها متغیر معنادار شناخته شد و تأثیر سایر متغیرها بر رفتار احراز نگردید. بهمنظور ایجاد درک عمیقتر از تعیینکنندههای رفتار حفاظت از آب گندمکاران از آزمون تحلیل خوشهای استفاده شد که نتایج نشان داد گندمکاران مورد مطالعه به سه گروه حفاظتگرای مثبتنگر، مصرفگرای منفینگر و مصرفگرای مثبتنگر قابل تفکیکاند.
اٌرزوئیه,تئوری انگیزش حفاظت,حفاظت آب,رفتار حفاظتی,مدیریت آب کشاورزان
https://www.waterjournal.ir/article_100758.html
https://www.waterjournal.ir/article_100758_defd8282bfb272b7414025614a9900c8.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
بهینهسازی مصرف آب با استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار (Tape) و بیلان رطوبتی خاک در زراعت ذرت دانهای در کرمان
279
291
FA
نادر
کوهی چله کران
1. استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
nakch71@yahoo.com
حمید
نجفینژاد
استادیار پژوهشی بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران.
10.22125/iwe.2019.100759
به دلیل قرار گرفتن موقعیت جغرافیایی کشور ایران در شرایط خشک و نیمه خشک، همواره کمآبی و خشکسالی کشاورزی را تهدید میکند. آبیاری نواری تحت فشار(Tape) نمونهای از سیستمهای آبیاری تحت فشار است که در استفاده بهینه از آب مورد استفاده قرار میگیرد. تعیین زمان و مقدار آبیاری با در نظر گرفتن عوامل وابسته بسیار پیچیده است و از مشکلاتی است که همواره در پیش روی کشاورزان و کارشناسان بوده است. هدف از این طرح ارزیابی سطوح مختلف آبیاری با استفاده از سیستم آبیاری نواری تحت فشار<strong> (</strong>Tape<strong>)</strong> و تعیین آب مورد نیاز با استفاده از تانسیومتر در زراعت ذرت دانهای بود. آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و و چهار تیمار آبیاری که شامل 3 تیمار مکش در FC 2/1، FC 5/1 و FC 8/1 و تیمار آبیاری برابر با نیاز آبی خالص گیاه (تیمار شاهد) بود که به مدت سه سال (1391-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کرمان اجرا شد. برای اعلام زمان آبیاری با استفاده از تانسیومتر هنگامی که میزان تخلیه آب به حد نصاب آبیاری برای هر کدام از تیمارها رسید، عملیات آبیاری صورت گرفت. با توجه به دور و مقادیر آبیاری در تیمارها، تیمار شاهد بیشترین عملکرد محصول و بهترین کارآیی مصرف آب را داشت. با این وجود تیمار FC2/1 نسبت به سایر تیمارها عملکردی نزدیک به تیمار شاهد داشت. با توجه به این که میزان آب مصرفی در تیمارها تقریباً نزدیک به هم بوده و حتی تیمارهای FC5/1 و FC8/1 نسبت به تیمار FC2/1 اندکی آب بیشتری نیز مصرف کردهاند امّا به دلیل این که دور آبیاری در تیمار FC2/1 نسبت به تیمارهای دیگر کمتر بوده است و کرتها زودتر از تیمارهای دیگر آبیاری شدند عملکرد در غالب صفات مورد مطالعه بهتر گردیده است. با توجه به پارامترهای بررسی شده در این مطالعه میتوان تیمار FC2/1 را که نیازی به محاسبات عددی ندارد برای استفاده زارعین پیشنهاد داد.
: آبیاری قطرهای نواری (Tape),کمآبیاری,بیلان آب خاک,تانسیومتر,ذرتدانهای
https://www.waterjournal.ir/article_100759.html
https://www.waterjournal.ir/article_100759_4acc05c4c3cc5f52afa47096ab37c8df.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران
2251-7359
10
2
2019
12
22
طبقه بندی ویژگیهای مهم کیفیت آبهای آبیاری و بررسی تاثیر آن ها بر عملکرد پسته
292
303
FA
علی
زین الدینی
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی کرمان،گروه خاکشناسی
ali_zeinadin@yahoo.com
مهدی
امیرپور
محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان
mehdi_amirpour@yahoo.com
فاطمه
ابراهیمی میمند
خاکشناسی موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران؛
meymand1949@gmail.com
پیمان
اسفندیارپور
مربی پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران؛
p_esfandiyar@yahoo.com
10.22125/iwe.2019.100760
در سالهای اخیر نامطلوب شدن کیفیت آبهای آبیاری اثرات سوء زیادی بر رشد و تولید پسته گذاشته است. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر پارامترهای مهم کیفی آبهای آبیاری و درجهبندی آنها بر عملکرد پسته انجام گردید. بدین منظور 53 منبع آب انتخاب شد. از هر منبع آب نمونههایی برداشت و تجزیه کامل شد ند. برای کلیه باغات پرسشنامههای عملکردی- مدیریتی تهیه گردید. بررسی روابط رگرسیون چند متغیره گام به گام نشان داد از پارامترهای بررسی شده به ترتیب شوری، SAR و بر آب آبیاری بیشترین تاثیر را بر عملکرد پسته دارند. ضریب همبستگی ( (R<sup>2</sup>رابطه بین عملکرد با شوری 82/0، SAR حدود 81/0 و بر برابر با67/0 می باشد. درجهبندی پارامترهای کیفی آب در کلاسهای مناسب (S1،S2 ، S3 ( و نامناسب (N) انجام گردید. افزایش بیش از حد مجاز پارامتر های بررسی شده، اثر کاهشی بر عملکرد داشته و حدود 65 درصد از عملکرد باغات تحت تاثیر این پارامتر ها میباشند. بررسیهای آماری نشان می دهد میانگین شوری آب منطقه مورد مطالعه 11 دسی زیمنس بر متر، SAR حدود 1/20 و بر 9/6 میلیگرم بر لیتر است که بیشتر از حد مجاز هستند. با توجه به تاثیر قابل توجه کیفیت آب بر عملکرد پسته، اعمال مدیریت آبیاری برای کاهش اثر سوء آن ضروری به نظر میرسد و در مناطق پستهکاری جدید طبقهبندی آبها بر پایه جدول پیشنهادی توصیه میشود.
هدایت الکتریکی,نسبت جذب سدیم,بر,عملکرد,پسته
https://www.waterjournal.ir/article_100760.html
https://www.waterjournal.ir/article_100760_90e2bf8f29229d93abb74357fb3918dd.pdf