انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Assessing the Methods for Analysis of Water Distribution Networks Considering Pressure-Dependent Demand (Ilam Water Distribution- Zone 1)ارزیابی روشهای تحلیل شبکه توزیع آب با در نظر گرفتن تقاضای وابسته به فشار (ناحیه یک آب شهر ایلام)11173851FAشکوفه شارونی زادهدانشگاه ایلام_جعفر مامی زادهاستادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه ایلام0000-0001-6327-6731جواد سروریاناستادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه ایلامJournal Article20181014Traditional water distribution system models, which are referred to as demand-driven analysis are normally analyzed under the assumption that water demands at nodes are known and always satisfied, i.e., they are equal to nodal outflows, regardless of the pressure at nodes. Such analysis is valid under normal design conditions. However, in many critical situations such as pipe burst or breakage and fire-fighting demand on demand nodes, the nodal outflows affected by low pressure will decrease. Therefore, network simulation under deficient pressure conditions using conventional demand-driven analysis can cause large deviation from actual situations. In this study, the combination of three pressure-dependent demand (PDD) methods with WaterGems hydraulic model has been used to simulate deficient-network performance. Assessingthe performance of three methods proposed was done using two base network and part of the Ilam water distribution network. The results showed that the results of PDD and Abdy Sayyed et al. (2014) methods are close and preferred to very long and Time-consuming relations proposed by researchers, and they yield results just by one-step simulation. These methods respectively provide 82.83 and 82.07 percent of total network demand at the time of breakage in one of the pipes in Ilam water distribution network considering desired pressure equal to 15meters.مدلهای مرسوم تحلیل شبکههای توزیع آب شهری که آنالیز تقاضا محور نامیده میشوند، معمولاً با این فرض آنالیز میشوند که تقاضای آب در گرهها معلوم است و همیشه برآورده میگردند. یعنی بدون توجه به فشار در گرهها مساوی جریان خروجی گره هستند. این آنالیز در شرایط عادی طراحی، معتبر است. با این حال، در بسیاری از مواقع بحرانی مانند ترکیدگی یا شکستگی لوله و نیاز آتشنشانی در گرههای مصرف، جریان خروجی گره تحت تأثیر فشار کم، کاهش خواهد یافت. بنابراین، شبیهسازی شبکه در شرایطکمبود فشار با استفاده از روش تقاضا محور میتواند باعث انحراف زیاد از وضعیت واقعی گردد. در این تحقیق از ترکیب سه روش تقاضای وابسته به فشار (PDD) با نرمافزار WaterGems برای شبیهسازی عملکرد شبکههای دارای کمبود فشار استفاده گردید. ارزیابی عملکرد سه روش پیشنهادی با یک شبکه مبنا و بخشی از شبکه توزیع آب شهر ایلام (ناحیه 1) انجام گرفت. نتایج نشان داد که روش PDD و روش استفاده از شیر یکطرفه، شیر کنترل جریان و یک قطرهچکان فرضی در هر گره تقاضا،نتایج نزدیک به هم دارند و نسبت به روابط مختلف ارائه شده توسط محققین که بسیار طولانی و زمانبر است ارجحیت داشته و تنها با یک مرحله شبیهسازی به جواب میرسند. این روشها در زمان شکستگی یکی از لولههای شبکه توزیع آب ایلام و با در نظر گرفتن فشار مطلوب 15 متر، به ترتیب 83/82 و 07/82 درصد از کل نیاز شبکه را تأمین میکنند.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Evaluation of Nitrate Dispersivity in Sandy Soil and Simulation by HYDRUS-2Dبررسی انتشارپذیری نیترات در خاک ماسهای و شبیهسازی آن با هایدروس دوبعدی122473852FAمرتضی سیدیانگروه مهندسی آب، دانشگاه گنبد کاووسمعصومه فراستیاستادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه.علی حشمت پوراستادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبداکبر رسولیدانشجوی کارشناسی گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاهJournal Article20181014Chemical fertilizers used in agriculture are sources of environmental pollution. Factors affecting the movement of salt and water in the soil profile help effective management and reduce nitrate leaching from the root zone. In the present study, NO<sub>3</sub><sup>-</sup> dispersivity in sandy soil and simulation by hydrus2D has been investigated. In order to perform it, 5 different height of soil column 20, 40, 60, 80 and 100 cm (H1-H5) selected. Brigham model was used for calculation of dispersivity and HYDRUS software was used for simulation of NO<sub>3</sub> movement. Results of the HYDRUS simulation indicated that the dispersivity of sandy porous media was not dependent on the height. The result of HYDRUS showed that with increase of aquifer length, dispersivity increased but it was not significantکودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی از منابع آلاینده محیط زیست میباشند. شناخت عوامل موثر بر حرکت املاح و آب در پروفیل خاک کمک موثری در مدیریت صحیح و کاهش آبشویی نیترات از منطقه رشد ریشه مینماید. در این پژوهش انتشارپذیری نیترات در خاک ماسهای و شبیهسازی آن با هایدروس دوبعدی مورد بررسی قرار گرفت.<br />بدین منظور ارتفاعهای مختلف ستون خاک 20، 40 ، 60، 80 و 100 سانتیمتر (H<sub>5</sub>-H<sub>1</sub>) تهیه و انتشارپذیری آنها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین جهت انجام محاسبات مربوط به تعیین انتشارپذیری، از مدل بریگهام و برای شبیهسازی حرکت نیترات از مدل دو بعدی هایدروس استفاده گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، انتشارپذیری خاک مقداری ثابت بوده که در دامنه قابل قبولی نوسان داشت و در محدوده نتایج به دست آمده از سایر مطالعات بود و هیچگونه وابستگی آن به ارتفاع ستون خاک ملاحظه نگردید. نتایج بهدست آمده از نرمافزار هایدروس نشان داد که با افزایش متوسط فاصله انتقال، مقدار انتشارپذیری نیترات خاک افزایش یافته به طوری که با نزدیک شدن غلظت نمونهها به غلظت نهایی آلاینده مقدار آن ثابت شد.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Evaluation of Nitrate Distribution in Soil Irrigated by Treated Urban Wastewater under Corn and Tomatoes Cultivationبررسی توزیع نیترات در خاک آبیاری شده با فاضلاب تصفیه شده شهری تحت کشت گیاهان ذرت و گوجهفرنگی253673858FAبختیار کریمیاستادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندجزینب فتحی تیلکودانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایرانچنور عبدیکارشناسی مهندسی آب، دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایرانJournal Article20181015Treated municipal wastewater (TMW) as a non-conventional water resource, is well recognized as one of the most important factors of water resources management in arid and semi- arid religion. The main goal of this research is evaluating the effect of irrigation with TMW on nitrate distribution in the soil profile under greenhouse conditions. This experiment was carried out in randomized complete block design based on a factorial experiment with three replications. Three irrigation levels were considered consisting of TMW, alternative TMW- water and tap water. Soil samples extracted from four different depths (0, 7.5, 15 and 22.5 cm) and three horizontal distances into plant location (0, 5 and 10 cm). The results showed that nitrate of TMW had significantly greater amount in comparison with water (27.1 mg/lit for TMW, 19.6 mg/lit one among irrigation TMW- water and 4.5 mg/lit for water). Nitrate concentrations have largely been observed in the closest point of the plant. Also, diagrams, which have been drawn in order to compare the irrigation treatment on the cultivated plants, showed that amount of nitrate in the soil profile of tomato root’s region was significantly higher in comparison to corn. This could be due to plants unequal required nitrate. Based on the results obtained, using of TMW can reduce require nitrogen fertilizer for plants and it can also do to help reduce pollution of soil and water by nitrogen fertilizer.فاضلاب تصفیه شده شهری به عنوان یک منبع آب غیرمتعارف، یکی از مهمترین ارکان مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمهخشک میباشد. هدف اصلی این تحقیق که به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید، بررسی تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه شده شهری بر میزان الگوی توزیع نیترات خاک تحت شرایط گلخانه بر روی دو محصول ذرت و گوجه فرنگی میباشد. در این تحقیق از تیمارهای آبیاری در سه سطح فاضلاب تصفیه شده، آب معمولی و فاضلاب تصفیه شده به صورت یک در میان و آب معمولی استفاده گردید. از چهار عمق صفر، 5/7، 15 5/22 سانتیمتری و همچنین سه فاصله طولی صفر، 5 و 10 سانتیمتری از گیاه نمونهبرداری انجام شد. نتایج نشان داد که فاضلاب تصفیه شده شهری به طور معنیداری مقادیر بیشتری از نیترات را در مقایسه با سایر تیمارها دارا میباشد (1/27 میلیگرم بر لیتر برای تیمار فاضلاب تصفیه شده، 6/19 میلیگرم بر لیتر برای تیمار فاضلاب تصفیه شده- آب و 5/4 میلیگرم بر لیتر برای تیمار آب معمولی). بیشترین مقدار نیترات در همه تیمارها در نزدیکترین نقطه به گیاه مشاهده گردید. مقایسه نمودارهای ترسیم شده به منظور مقایسه اثر تیمار نوع آب آبیاری بین گیاهان نشان داد که مقدار نیترات موجود در خاک کشت شده با گیاه گوجهفرنگی در تمامی نقاط بیشتر از ذرت میباشد، این امر میتواند به دلیل یکسان نبودن نیاز گیاهان به نیترات باشد. بر اساس نتایج به دست آمده، استفاده از فاضلاب تصفیه شده شهری میتواند نیاز به کود شیمیایی ازت برای گیاه را کم کند و از آلودگیهای خاک و آب توسط کود ازت بکاهد.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Consideration of Effective Factors on Un-ionized Ammonia Concentration and Effect of this Material on Aquatic Organisms in the Kor Riverبررسی عوامل مؤثر بر غلظت آمونیاک غیر یونیزه و تأثیر این ماده بر آبزیان در رودخانه کر374773859FAمحمد مهدی مقیمیاستادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فساو سیف الله امیناستاد بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزیJournal Article20181015World population growth, quick process of industrialization and wide utilization of fertilizers cause the intensive and extensive intrance of pollutants specially nitrogen compounds in rivers and other aquatic environments increasingly. Un-ionized ammonia is one of the mineral nitrogen components that is very harmful for the aquatic organisms specially fish. In this study the trend of un-ionized ammonia pollution was investigated in Kor river during 9 months of the years 1384 and 1385 (2005 and 2006). The results showed that concentration of un-ionized ammonia vigorously increase (16-230 time of the background concentration) immediately downstream of the petrochemical plant and then decrease gently downstream of the Kor river during the course of the study. The results of the study also showed that the amount of un-ionized ammonia after the petrochemical plant increased to 0.2 to 1.4 mg/L is harmful for aquatic life due to concentrations higher than the standard values of short periods (0.05-0.35 mg/L) and long periods (0.01-0.02 mg/L).Therefore after petrochemical plant, we could not trace any aquatic life. The results of our research showed that the main point source of excreation of un-ionized ammonia is the petrochemical factory of Shiraz and other pollutants are additive. Among parameters that affecting the concentration of Un-ionized ammonia, the water pH was the most influence and the chlorine concentration was less effective.افزایش جمعیت جهان، روند سریع صنعتی شدن و استفاده گسترده از کودهای شیمیایی باعث افزایش فزاینده ورود آلایندهها از جمله ترکیبات نیتروژنی از منابع متمرکز و غیر متمرکز به رودخانهها و دیگر محیطهای آبی شده است. یکی از ترکیبات معدنی نیتروژن که برای آبزیان مخصوصاً ماهیها بسیار خطرناک است، آمونیاک غیر یونیزه است. در این تحقیق روند آلودگی آمونیاک غیر یونیزه بمدت 9 ماه (سال 1385) در رودخانه کر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که در طول مدت تحقیق، غلظت آمونیاک غیر یونیزه در رودخانه بلافاصله بعد از مجتمع پتروشیمی شیراز به شدت افزایش داشته و به 230- 16 برابر مقدار زمینه آن میرسد و سپس بهتدریج کاهش مییابد و مقادیر آن در پایین دست این مجتمع ( mg/L4/1-2/0)، بیشتر از استانداردهای توصیه شده برای حفظ حیات آبزیان (mg/L 35/0- 05/0 برای دورههای کوتاه و mg/L 02/0- 01/0 برای دورههای بلند مدت) است. بنابراین رودخانه کر، در پاییندست مجتمع پتروشیمی به شدت با این آلاینده آلوده شده، به طوری که در بازة مورد مطالعه آثاری از حیات آبزیان وجود ندارد؛ بقیه آلایندههای وارد شده پس از مجتمع فقط نقش تشدید کنندگی را ایفا مینمایند. در بین پارامترهای مؤثر بر غلظت آمونیاک غیر یونیزه در این رودخانه، pH آب بیشترین تأثیر و شوری آب کمترین تأثیر را داشت.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Forecasting of Inflow to Kamal Saleh Reservoir using Soft Computingپیشبینی جریان ورودی به مخزن سد کمال صالح با استفاده از محاسبات نرم486173861FAنازنین شاه کرمیاستادیار، گروه عمران، دانشگاه اراک، اراک،هادی ثانی خانیعضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریزمجتبی مرادیرئیس گروه مطالعات آب سطحی، شرکت سهامی آب منطقه ای مرکزی، اراکJournal Article20181015Forecasting of inflow to reservoirs is essential in efficient planning and operation of water resources. In this research, the application of two different intelligent models including Artificial Neural Networks (ANNs) and Adaptive Neuro-fuzzy Inference System (ANFIS) technique based on subtractive clustering method are investigated for forecasting inflow to Kamal Saleh reservoir in Markazi province, Iran. For this purpose precipitation and discharge data in a 31-year statistic period (1981-2011) were used and forecasting of inflow was done in the daily and monthly time steps. The amount of discharge and precipitation in previous time steps were used as input patterns for models.Both ANNs and ANFIS models had very acceptable performances at daily and monthly forecasts of inflow based on the error measures; R, RMSE and MAE, however ANFIS model performance was better than ANNs (less than 3%). Using seasonality coefficient (α) improved the performance of models in monthly forecasts. In the following, the effect of large scale climate variables including North Atlantic Oscillation (NAO) index and Southern Oscillation Index (SOI) examined on monthly forecast that was resulted from the best input pattern in optimized model of the previous section. The results showed that using climatic indices in input combination can improve the performance of model to forecast the inflow. Although SOI had greater impact on improving the monthly inflow forecast. So that the statistical indices to evaluate the error of ANFIS model including R, RMSE and MAE obtained as 0.91, 3.56 and 3.73 respectively, this shows the potential of this way to increase the precision by improving the evaluation criteria about 11%, 9% and 11%, respectively.<strong>چکیده</strong>
پیشبینی جریان ورودی به مخازن سدها به منظور انجام برنامهریزی و بهرهبرداری مناسب منابع آب لازم و ضروری است. در این تحقیق عملکرد دو مدل هوشمند شبکههای عصبی مصنوعی و سامانه استنتاج فازی- عصبی تطبیقی مبتنی بر روش دستهبندی تفریقی در پیشبینی جریان ورودی به سد کمال صالح در استان مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از دادههای جریان و بارش در یک دوره آماری 31 ساله (1390- 1360)استفاده شد و پیشبینی جریان در گامهای زمانی روزانه و ماهانه انجام شد. از مقادیر دبی جریان و بارش در گامهای زمانی قبلی به عنوان الگوهای ورودی مدلها استفاده شد. عملکرد هر دو مدل در پیشبینیهای روزانه و ماهانه جریان بر اساس مقادیر شاخصهای خطای R، RMSE و MAE بسیار مطلوب بود، هرچند عملکرد مدل فازی- عصبی بهتر از مدل شبکههای عصبی بود (کمتر از 3 درصد). استفاده از ضریب فصلی موجب بهبود عملکرد مدلها در پیشبینیهای ماهانه شد. در ادامه، اثرات متغیرهای اقلیمی بزرگ مقیاس شامل شاخص نوسانات آتلانتیک شمالی و شاخص نوسانات جنوبی در پیشبینیهای ماهانه حاصل از الگوی بهینه مدل برتر بخش قبل، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که استفاده از شاخصهای اقلیمی در ترکیب الگوهای ورودی، میتواند موجب بهبود عملکرد مدل در پیشبینیهای جریان ورودی گردد. در این میان شاخص نوسانات جنوبی تاثیر بیشتری بر بهبود پیشبینی دبی جریان ماهانه داشت. به طوریکه، مقدار شاخصهای آماری تحلیل خطای مدل فازی- عصبی شامل R، RMSE و MAE به ترتیب برابر 91/0، 56/3، 73/3 به دست آمدند که نشاندهنده توان افزایش دقت مدل با بهبود شاخصهای خطا به ترتیب به میزان 11، 9 و 11 درصد میباشد.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Experimental and Numerical Study of Adding Nanoclay on Reducing Seepage loss of Ab-Bandanمطالعه آزمایشگاهی و عددی تأثیر نانورس بر کاهش تلفات نشت آب از آببندان627573862FAمرضیه بهاریآبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریعلیرضا عمادیگروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریعلی شاهنظریگروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری0000-0003-1135-8174Journal Article20181015One of the effective ways to deal with the water crisis and control runoff is constructing of water storage ponds that named Ab-Bandan in the Northern provinces. Water seepage from Ab-Bandans, in addition to reducing the volume of water stored in them, will cause saturation and slide of banks soil; As a result, to reduce seepage from Ab-Bandan different materials such as nanoclay should be added to improve soil impermeability. In this study with permeability tests in lab, the effects of different percentages of nanoclay (0.5, 1, 1.5 and 2%) were evaluated on soil hydraulic conductivity. A physical model of the Ab-Bandan was built. nanoclay performance in reducing water leakage was evaluated. Ab-Bandan was simulated with the seep/w software and the effect of nanoclay on the amount of seepage and phreatic surface was analyzed .The results showed that the permeability reduced from 1.58<sub>*</sub> 10<sup>-4</sup> to 2.88<sub>*</sub>10<sup>-5 </sup>with the addition of %0.5 nanoclay and then the permeability was less affected by the amount of nanoclay, so 0.5% nanoclay was chosen as the optimum percentage. Water seepage losses from Ab-Bandan with physical and numerical models, reduced %58 and %22 respectively. Phreatic surface after combining soil with nanoclay, on average, respectively, 2.73 and 4.53 cm have been reduced in physical and numerical model. So with the help of nanoclay can reduce water seepage losses from Ab-Bandan.یکی از راهکارهای مؤثر برای مقابله با بحران کمآبی و مهار رواناب بارش، احداث استخرهای ذخیره آب است که در استانهای شمالی بهآن آببندان میگویند. نشت آب از آببندان علاوه بر کاهش حجم آب ذخیره شده باعث تشدید مسئلهی زهدارشدن اراضی مجاور آن و همچنین اشباع شدن خاک دیواره و لغزش آن خواهد شد. در نتیجه برای کاهش نشت آب از آببندان باید بهکمک افزودن مواد مختلف مانند نانورس نفوذناپذیری خاک را بهبود بخشید. در این پژوهش ابتدا با آزمایش نفوذپذیری در آزمایشگاه تأثیر درصدهای وزنی مختلف نانورس (5/0، 1، 5/1 و 2%) بر هدایت هیدرولیکی خاک ارزیابی شد. با ساخت مدل فیزیکی از آببندان عملکرد مادهی نانورس در کاهش نشت آب بررسی گردید. همچنین با کمک نرمافزار seep/wآببندان شبیه سازی شد و اثر نانورس بر میزان نشت و خط آزاد جریان مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که نفوذپذیری خاک از <sup>4-</sup>10*58/1 به <sup>5-</sup>10*88/2 با افزودن 5/0درصد وزنی نانورس کاهش یافت و بعد از آن افزایش مقدار نانورس تأثیر کمتری بر ضریب آبگذری خاک دارد، بنابراین 5/0% نانورس بهعنوان درصد بهینه برای ترکیب خاک بهمنظور کاهش آبگذری آن انتخاب گردید. تلفات نشت آب از آببندان در مدل فیزیکی و عددی بعد از افزودن نانورس به خاک بهترتیب برابر 58% و 22% کاهش یافت. ترکیب خاک با نانورس بهطور متوسط باعث کاهش 73/2 و 53/4 سانتیمتری خط آزاد جریان بهترتیب در مدل فیزیکی و عددی شده است. بنابراین با کمک نانورس میتوان تلفات نشت آب از آببندان را که از ابنیههای مهم سیستم مدیریت منابع آب هستند، کاهش داد.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Compression of Genetic Algorithm and Particle Swarm Algorithm models for Optimizing Coefficients of Sediment Rating Curve in estimation of Suspended Sediment in Sistan River ;;Case Study Kohak station.مقایسه الگوریتم ازدحام ذرات و ژنتیک در بهینهسازی ضرایب معادله منحنی سنجه رسوب در برآورد دبی رسوب معلق رودخانه سیستان؛ مطالعه موردی ایستگاه کهک768973863FAام البنی محمدرضاپورستادیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابلپرویز حقیقتجواستادیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابلمحمد جواد زینلیدانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشکده آب وخاک، دانشگاه زابل _ فارسJournal Article20181015Estimation of sediment concentration in rivers is very important for water resource projects planning and managements. Various models have been developed so far to identify the relation between discharge and sediment load. One of the most common methods for estimating sediment of rivers is sediment rating curve. For better estimation of the amount of sediment based on the sediment curve rating equation, it is possible to optimize its coefficients. One of the methods used for optimizing the coefficients of the sediment curve rating equation is taking advantage of meta-heuristic algorithms. Nowadays, optimization algorithms are used regularly for solving complex and non-linear problem. The main objective of this research is the use of genetic algorithms and particle swarm to optimize the relationship between discharge and sediment discharge in Kohak station on the Sistan River and comparison the results of these models with sediment rating curve. For the calculation of sediment discharge by the models initially necessary statistics and information including flow discharge and sediment concentrations have been measured since 1981-2011 in the stations are collected. Genetic Algorithm(GA) and Particle Swarm Algorithm(PSO) models were coded in MATLAB. After the models were trained with 70% to 30% of the data at both stations were tested. Evaluation parameters efficiency such as coefficient of determination (R<sup>2</sup>), root mean square error (RMSE) and Nash-Sutcliffe coefficients (CE) are used in evaluating the models. The results showed that the genetic algorithm with 33484.47 values at Kohak station has lowest root mean square error in all models. After genetic algorithm, Particle swarm algorithm with 34754.31 values has lowest values of the objective function.
برآورد صحیح غلظت رسوبات در رودخانهها برای برنامهریزی و مدیریت پروژههای منابع آب بسیار مهم است. مدلهای متفاوتی برای تعیین ارتباط بین مقدار دبی جریان و مقدار رسوب توسعه پیدا کردهاند. منحنی سنجه رسوب یکی از متداولترین روشها برای برآورد رسوب معلق رودخانهها میباشد. برای تخمین هر چه بهتر میزان رسوب معلق بر اساس معادله منحنی سنجه میتوان ضرایب این معادله را بهینه نمود. یکی از روشهای بهینهسازی ضرایب معادله منحنی سنجه رسوب استفاده از الگوریتمهای فراابتکاری میباشد. هدف اصلی از این تحقیق استفاده از الگوریتم ژنتیک و ازدحام ذرات برای بهینه کردن ضرایب معادله منحنی سنجه رسوب برای ایستگاه کهک بر روی رودخانه سیستان و مقایسه نتایج بدست آمده از این مدلها با منحنی سنجه رسوب میباشد. برای محاسبه دبی رسوب توسط مدلها در ابتدا آمار و اطلاعات لازم از جمله آمار دبی آب و غلظت اندازهگیری شده رسوب ازسال 1360 تا سال 1391 در ایستگاه مورد مطالعه جمع آوری شده است. مدلهای الگوریتم ژنتیک (GA) و الگوریتم ازدحام ذرات (PSO) در نرمافزار متلب کدنویسی شد. پس از اینکه مدلها با 70 درصد دادهها مورد آموزش قرار گرفت، 30 درصد دادهها در هر دو ایستگاه مورد آزمون قرار گرفتند. معیار ارزیابی مدلها ضریب تبیین (R<sup>2</sup>)، ضریب نش ستکلیف (CE) و جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) بوده است. نتایج بدست آمده از مدلها که در واقع کمینه کردن خطای حاصل از دادههای محاسبه شده و مقادیر واقعی میباشد نشاندهنده این واقعیت است که مدل الگوریتم ژنتیک با مقدار 33484.47 تن در روز در ایستگاه کهک دارای کمترین مقدار جذر میانگین مربعات خطا و پس از آن، الگوریتم ازدحام ذرات با مقدار 34754.31 تن در روز و سپس منحنی سنجه رسوب با 90,35723 دارای کمترین مقادیر میباشند.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Evaluation the Effectiveness of Reservoir Development on Groundwater Storage and Reduction of Rice Irrigation Costs in MAZANDARAN Provinceارزیابی توسعه آب بندان ها برذخیره آب زیرزمینی و کاهش هزینه آبیاری برنج در استان مازندران9010173864FAفرید اجلالیدانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه پیام نور، دکتری هواشناسی کشاورزیاحمد اصغریدانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،عبداله درزی نفت چالیاستادیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساریمریم دهقانیکارشناسی ارشد، دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نورJournal Article20181015Reservoirs as traditional structures in water resources management system in MAZANDARAN province play a major role in supplying irrigation water for paddy fields. Dredging and improvement of such structures can result in getting more benefits from the surface runoff. In current research, using satellite images and ArcGIS software, land use over the case study area of GATAB, BABOL, Iran, was determined. Then the potential of the surface runoff in the area was estimated by SCS method. Also, irrigation costs for paddies, irrigated by groundwater well (four groundwater wells) and reservoir water (four Reservoirs), were estimated. The effect of dredging and improvement of reservoirs on the reduction of groundwater withdrawal and irrigation costs were evaluated. The potential of runoff in the area was estimated to be 31 MCM (million cubic meters). Dredging of all Reservoirs by 1 to 2 meters would result in the exploitation of 1.68 to 3.37 MCM from the surface runoff. A fall in irrigation cost, estimated to be 991 to 1982 million Rials per Hectare, is a consequent of more proper utilization of surface runoff. According to the results, the increase in the storage capacity of reservoirs will result in saving part of groundwater storage in the case study area.آببندانها، بهعنوان سازههای بومی در سیستم مدیریت منابع آّب استان مازندران، نقش مهمی در تامین آب آبیاری اراضی شالیزاری دارند.لایروبی و بهسازی این سازهها، میتواند سبب بهرهبرداری بیشتر از رواناب سطحی را فراهم آورد. در پژوهش حاضر، با استفاده از تصاویر ماهوارهای و نرمافزار ArcGIS، کاربری اراضی منطقه گتاب از توابع شهرستان بابل تعیین شد. سپس، پتانسیل رواناب سطحی منطقه با روش SCS برآورد شد. ضمناً هزینه آبیاری شالیزارهای تحت آبیاری چهار چاه و چهار آببندان تعیین شد. تاثیر میزان لایروبی و بهسازی کلیه آببندانهای منطقه بر کاهش تخلیه از سفره آب زیرزمینی و هزینه آبیاری برنج ارزیابی شد. پتانسیل رواناب سطحی منطقه حدود 31 میلیون متر مکعب برآورد شد. لایروبی کلیه آب بندانها از یک تا دو متر موجب بهره برداری 68/1 تا 37/3 میلیون مترمکعب از این رواناب سطحی میشود. در نتیجه استفاده بهتر از رواناب سطحی، هزینه آبیاری برنج در هکتار از 991 تا 1982 میلیون ریال کاهش خواهد یافت. بر اساس نتایج، افزایش حجم آب بندانهای منطقه موجب ذخیره بیشتر آب زیرزمینی منطقه می شود.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Effect of Irrigation Water Salinity on Soil Chemical Characteristics under Drip Irrigation System (T-Tape)تاثیر شوری آب آبیاری بر خصوصیات شیمیایی خاک تحت سیستم آبیاری قطرهای نواری (T-Tape)10211373865FAمصطفی منجشیرینیکارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه آب، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایرانامیر سالاریستادیارگروه تولیدات گیاهی و گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه،بهروز مصطفی زاده فرداستاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایراناسماعیل لندیمربی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایرانJournal Article20181015To study the effect of irrigation water salinity on soil chemical characteristics, a randomized complete block design experiment was conducted with four treatments of irrigation water salinities of 2, 6, 9 and 12 dS/m with three replications for each treatment in a corn field under drip irrigation system (T-Tape). The study was carried out in an arid region with high initial soil salinity and soil texture of loam. Results of soil chemical analysis from different soil depths of 0-30, 30-60 and 60-90 cm showed that in each layer of soil with increase in irrigation water salinity the salinity of soil saturated extract increases and the salinity of soil saturated extract in deeper layers was higher than upper layers. During the growing season, for each of three soil layer profiles, with uniform irrigation with water salinity of 1dS/m the value of the EC<sub>e</sub>, SAR, HCO3, Cl and ESP were decreased. However, irrigating with different irrigation water salinities caused that the above values increase after the crop stage of four leaf corn and the maximum increase occurred at the end of growing season. In regions with lack of fresh water, irrigating with saline water under drip irrigation will result in uniform distribution of water and soil salinity in soil profileبه منظور بررسی اثر شوری آب آبیاری با سیستم آبیاری قطرهای نواری بر خصوصیات شیمیایی خاک آزمایشی با چهار تیمار شوری آب آبیاری 2، 6، 9 و 12 دسیزیمنس برمتر در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار برای هر تیمار در یک مزرعه ذرت انجام شد. آزمایش در یک منطقه خشک با بافت لومی و شوری خاک بالا انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی برای عمقهای 30- 0، 60- 30 و 90- 60 سانتیمتری خاک نشان داد که در هر لایه از خاک با افزایش شوری آب آبیاری شوری عصاره اشباع خاک افزایش مییابد و میزان شوری عصاره اشباع خاک در لایههای زیرین نسبت به لایههای بالایی بیشتر است. در طول فصل رشد گیاه در هر سه لایه پروفیل خاک با اعمال آبیاری یکنواخت با شوری 1 دسیزیمنس برمتر شوری عصاره اشباع خاک، نسبت جذبی سدیم، بیکربنات، کلر و درصد سدیم قابل تبادل خاک کاهش یافت و با اعمال تیمارهای شوری آب آبیاری بعد از مرحله چهار برگی گیاه ذرت مقدار این پارامترها در طول فصل رشد گیاه افزایش یافت. در مناطق با کمبود آب شیرین، آبیاری با آب شور تحت سیستم آبیاری قطرهای موجب یکنواختی توزیع آب در خاک و همچنین توزیع مناسب شوری خاک میشود.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220The effect of water-saving on water sustainability in agriculture sector.(case study of Khatam county)تأثیر میزان صرفه جویی آب بر پایداری آب در بخش کشاورزی؛ مطالعه موردی شهرستان خاتم11412773866FAنعیمه اسماعیلیدانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی ، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایرانمحمد رضا زارع مهرجردی- دانشیار بخش اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،حسین مهرابی بشر آبادیاستاد بخش اقتصاد کشاورزی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،Journal Article20181015In recent years, Khtam as a city of yazd province has been taken in to consideration due to excessive exploitation of ground water for agriculture production. The present study was carried out with two aims, 1- estimation of excess water for strategic crops of city such as wheat, barley, corn and watermelon, 2- comparison of sustainability index of water used among three separated groups based on the amount and kind of excess water. The first groups are quite efficient farmers without applying any excess water. The second group includes farmers who use extra water due to being inefficient in using of water and the third groups are those farmers who use extra water due to both inefficiency of water used and excess input for production. The average amount of excess water used for each group is zero, 3914.319 and 5166.669 m respectively and sustainability index obtained for each group was 458.49, 395.72 and 367.64 it show the inverse relationship between extra water used and sustainability index.Estimation of excess water and calculation of sustainability index was implemented by Deap2 and WinQSB. شهرستان خاتم یکی از شهرستلن های استان یزد است که در سالهای اخیر به علت بهره برداریهای بی رویه از منابع آب زیر زمینی برای تولیدات کشاورزی ، مورد توجه قرار گرفته است. لذا مطالعه حاضر با دو هدف تخمین آب اضافی برای محصولات شاخص شهرستان (گندم، جو، ذرت و هندوانه) و مقایسه شاخص پایداری آب استفاده شده بین سه گروه تفکیک شده، بر اساس مقدار و نوع آب اضافی، انجام گردیده است. گروه اول کشاورزان کاملا کارا و بدون مصرف هر گونه آب اضافی می باشد، گروه دوم کشاورزانی که آب را به دلیل ناکارایی در استفاده از نهاده، اضافه مصرف می کنند و گروه سوم کشاورزانی که هم به دلیل ناکارایی در استفاده از نهاده و هم به دلیل مازاد نهاده تولید، آب اضافی مصرف میکنند، را در بر میگیرد. متوسط مقدار آب اضافی مصرف شده برای گروهها به ترتیب برابر است با، صفر، 319/3914 و 669/5166 متر مکعب و شاخص پایداری 49/458، 72/395 و 64/367 به دست آمد که بیانگر رابطه معکوس بین آب اضافی مصرف شده و شاخص پایداری میباشد. در این مطالعه، تخمین آب اضافی با استفاده از نرم افزار Deap2 و محاسبه شاخص پایداری با استفاده از نرمافزار Winqsb انجام شده است.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Classification of potential evapotranspiration using Self Organizing Map of neural networkطبقه بندی میزان تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده از شبکه های عصبی خودسازمانده (Self Organizing Map)12813773877FAمرضیه مکرمیاستادیار، گروه مرتع و آبخیزداری ، دانشگاه شیراز، داراب، ایرانعبدالرسول زارعیاستادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه فسا، فسا، ایرانJournal Article20181015Potential evapotranspiration has an important role in agricultural studies, the project of water resources management, design of drainage and irrigation network and water structure. According to the importance of this parameters, in this study it has been tried to Classify the potential evapotranspiration using Self Organizing Map (SOM) of neural network in south of Fars province. Parameters that used in this study to classify with SOM method include: minimum temperature, maximum temperature, mean temperature, Sunshine hour, maximum of Sunshine hour, wind speed and relative humidity. Result of this paper shows that minimum temperature, maximum temperature and mean temperature have significant relative in study area. Also the minimum temperature, maximum temperature and mean temperature have invers relation by relative humidity in study area. According to Self Organizing Map (SOM) of neural network method and input parameters of this model, potential evapotranspiration in study area classified in 3 classes. So that class 3 has the highest evapotranspiration and class 1 has the lowest evapotranspiration.تبخیـر و تعـرق پتانـسیل نقش مهمی در مطالعات کشاورزی، طرحهای مدیریت منابع آب، طراحی شبکههـای آبیـاری و زهکشی و سازههای آبی دارد. با توجه به اهیمت این پارامتر در این مطالعه اقدام به طبقه بندی تبخیر و تعرق پتانسیل در جنوب استان فارس با استفاده از شبکههای عصبی خودسازمانده (SOM) شد. در این مطالعه دادههای 7 پارامتر حداقل، میانگین و حداکثر دما، ساعات آفتابی، سرعت باد، حداکثر ساعات آفتابی و رطوبت نسبی با روش SOM طبقهبندی و خوشهبندی شدند. نتایج حاصل از این طبقه بندی نشان داد که دماهای حداقل، حداکثر و میانگین در منطقه مورد مطالعه دارای ارتباط معنی داری با یکدیگر میباشند. همچنین دمای حداقل، حداکثر و میانگین ارتباط معکوس با میزان رطوبت هوا در منطقه مورد مطالعه دارند. بر اساس شبکه عصبی خودسازمانده و استفاده از 7 داده به عنوان دادههای ورودی مدل مشخص شد که تبخیر و تعرق در منطقه مورد مطالعه را میتوان در 3 کلاس طبقه بندی نمود. به طوری که کلاس 3 دارای بیشترین تبخیر و تعرق و کلاس 1 دارای کمترین تبخیر و تعرق در منطقه مورد مطالعه باشند.انجمن مهندسی آبیاری و آب ایراننشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران2251-73596220160220Evaluation of Elimate Indices and the General Trend of Climate Changes (Case study: Shiraz synoptic station)ارزیابی شاخصهای اقلیمی و روند کلی تغییرات اقلیم؛ مطالعه موردی ایستگاه سینوپتیک شیراز.13815073883FAامیر سالاریستادیارگروه تولیدات گیاهی و گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه،محمد توکل صدر آبادیشجوی کارشناسی ارشد عمران آب و سازه هیدرولیکی، دانشکده مهندسی آب، دانشگاه شهید چمران، اهواز،عبدالرسول زارعیاستادیار، گروه مهندسی منابع طبیعی (مرتع و آبخیزداری)، دانشگاه فسا، شهر فسا، ایرانمهدی بهرامیاستادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه فسا، شهر فسا، ایران.0000-0002-9935-7899Journal Article20181015Continual drought affected on the earth surface and has changed appearance of it. Therefore accurate assessment of changes in the climate parameters and effect of them on the environmental factors and water resources is very important and necessary. In this paper, precipitation and temperature changes in Shiraz synoptic station since 1983 to 2013 were evaluated. In this study various drought indexes such as SPI, RAI, PNPI, DI and SIAP evaluated in the annual scale and based of them, the different rainfall regimes in Shiraz were categorized. According to the monitoring of drought and wet years condition, maximum similarity is between SIAP index and DI, RAI indexes, SPI and RAI indexes have minimum similarity. According to the Results of this paper in the recent decade changes trend of annual precipitation, maximum intensity of rainfall and minimum absolute of temperature have been decreased. So that annual precipitation decreased about 50 millimeters in the last decade, maximum intensity of daily precipitation decreased 20 percent and average of minimum annual temperature decreased 2 degrees centigrade. Also the trend changes of maximum absolute temperature and number of frost days have been increased. According to results difference between maximum and minimum annual temperature have been increased, average of maximum absolute temperature in the ten years periods have been increased about 0.6 degrees centigrade.وقوع خشکسالیهای پیدرپی در اکثر نقاط دنیا سبب دگرگونی چهره زمین شدهاست. لذا بررسی دقیق میزان تغییرات شاخصهای اقلیمی و تأثیر آنها بر محیطزیست و منابع آبی در هر نقطه از کرهخاکی امری اجتنابناپذیر است. در این پژوهش تغییرات بارشی و دمایی ایجاد شده در ایستگاه سینوپتیک شیراز در بازه 1392-1363 بررسی گردید. بدینمنظور شاخصهای خشکسالی SPI، PNPI، DI، SIAPو RAIدر مقیاس سالانه محاسبه و رژیمهای مختلف بارشی شیراز بر اساس آنها دستهبندی گردید. بر این اساس بیشترین شباهت بین شاخصSIAP با شاخصهای DI و RAI و کمترین میزان شباهت بین شاخصهای SPI و RAI بر اساس پایش شرایط مختلف خشکسالی و ترسالی بهدست آمد. همچنین بررسی روند تغییرات پارامترهای مختلف نشان داد طی دهه اخیر روند تغییرات بارش کل سالانه، حداکثر شدت بارش و حداقل دما منفی بوده و میزان میانگین بارش حدود 50 میلیمتر نسبت به دهههای گذشته کاهش یافته است، شدت حداکثر بارش روزانه 20 درصد و میانگین حداقل مطلق دما حدود 2 درجه کاهش یافته است. روند تغییرات حداکثر مطلق دما و تعداد روزهای یخبندان مثبت بوده و اختلاف حداقل و حداکثر دما افزایش یافته است. میزان افزایش میانگین ده ساله حداکثر مطلق دما حدود 6/0 درجه سانتیگراد بوده و تعداد روزهای یخبندان افزایش چشمگیری داشتهاست.