شبیه سازی فرآیند بارش- رواناب در حوزه‌های با آمار کم با استفاده از مدل wms (مطالعه موردی؛ حوزه آبخیز چالوس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آبخیزداری دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 دانشیارگروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

3 استادیارگروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری،

4 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی

چکیده

  WMSاز جمله سیستم­های مدل­سازی هیدرولوژیک و هیدرولیک مربوط به حوزه آبخیز است. این مدل برای آ‌نالیز حساسیت و تخمین رواناب ناشی از آن به روش SCS  در حوزه آبخیز چالوس واقع در استان مازندران استفاده شده است. ابتدا با استفاده از نقشه­های ارتفاعی با ساختار رستری DEM­­  ­به کمک نرم­افزارTOPAZ،آبراهه­ها و شبکه  رودخانه­ای حوزه­ها مشخص شد و با همپوشانی نقشه فوق با نقشه­های کاربری اراضی و گروه­های هیدرولوژیک خاک تهیه شده از حوزه، مقدارCN زیر­حوزه­ها تخمین زده شده ودر ­نهایت دبی رواناب زیرحوزه حوزه­ها محاسبه گردید به علت عدم تطابق رواناب سیل مشاهده شده و رواناب سیل محاسبه شده در شرایط رطوبت پیشینII ، آنالیز حساسیت مدل را با استفاده از پارامترهای مدل که شامل شماره منحنی، زمان تأخیر و تلفات حوزه می­باشد در شرایط رطوبت پیشینIII تکرار نمودیم تا تطابق مناسبی بین رواناب سیل واقعی و رواناب سیل محاسبه شده مشاهده شد، نتایج نشان داد روش SCS به دلیل استفاده از پارامترهای درون حوزه­ای از دقت بالایی برخوردار است و همچنین فاکتورهای شماره منحنی و رطوبت پیشین خاک حساسیت بالایی نسبت به سایر پارامترهای فیزیکی و ادافیکی در تولید رواناب دارد از طرفی تولید رواناب سطحی در کاربری­ها در شیب­های مختلف بستگی به پوشش گیاهی دارد و صرفاً با افزایش شیب افزایش نمی­یابد. و همچنین مشخص شد زیرحوزه­هایی که در قسمت بالا­دست حوزه قرار دارند پتانسیل بیشتری در تولید رواناب دارند، بنابراین با اقدامات مناسب آبخیزداری می­توان دبی رواناب را در سرمنشأ مهار کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimation Of process rainfall- Runoff in low data basin with use of wms model (Case study; chalous basin)

نویسندگان [English]

  • Mihammadali Eshagh Teymori 1
  • Mahmood Habibnejad 2
  • Ataallh Kaviyan 3
  • Kaka Shahedi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

 
Wms­ model­ include modeling systems hydrologic and hydraulic is relation to watershed.this model used for surface runoff  estimate to method SCS in chalous watershed locate in mazandaran province .
Outset use of  elevation maps raster structure to help soft ware topaz  antiseptic river network and also sub catchment. with adaptation  map up to land use maps and soil hydrological teams preparation of watershed estimate sub catchments (CN) rate and sub catchment estimate runoff discharge subsequently Providing non adaptation observation data & estimation data in condition soil humidity II by model, Sensitive analysis model repeat to use of model parameters witch include curve number,lag time & seepage in condition soil humidity III,until suitable adaptation within observation data & estimation data observate. results introduce witch method SCS to reason use of inside basin factors has from high accuracy, also factors of curve number and soil antecedent moisture high sensitive respect to other factors of physical and edaphic in production runoff. In side runoff production in uses to different slopes dependence to cover plant and just to increase slope none increment. also determinate set sub catchment witch in part up stream catchment more potential in runoff production. Therefore can with watershed function runoff discharge in the source head control

کلیدواژه‌ها [English]

  • WMS model
  • runoff discharge
  • CN basin
  • chalous watershed

مراجع

 
1- ثقفیان،­ ب. فرازجو، ح. سپهری، ع. نجفی­نژاد، ع.1385. بررسی اثرات تغییرکاربری اراضی بر سیلخیزی حوزه آبخیز سد گلستان.60ص.                                                                                                 
2- خسروشاهی، م. و ثقفیان، ب.1381. شدت سیل­خیزی زیرحوزه­های دماوند. رساله دکترای دانشگاه تربیت مدرس. 135ص.
3- مهدوی، م. 1371. هیدرولوژی کاربردی. جلد دوم. چاپ پنجم. انتشارات دانشگاه تهران. 152ص .     
4- موحد­ دانش، ع.­ و فاخری، ا.­ 1368. مدل­بندی سیلاب­های منطقه­ای شرق دریاچه ارومیه. مجموعه مقالات اولین کنفرانس هیدرولوژی ایران. شرکت مهندسی مهاب قدس. 134-113 ص­ص.         
5- نصری نصرآبادی، م.1377. بررسی عوامل مؤثر در بروز سیلاب به منظور ارائه روش­های مدیریتی در چند حوزه آبخیز استان گلستان. پایان­نامه کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه تهران. 85 ص.
 
6-Bales­­, J. Betson, R. 1981. The curve number as a hydrologic index , proceeding international symposium on rainfall-runoff modeling Mississippi state university. 371-386. pp. 
7-Chen, C.L. 1981. An evaluation of the mathematics & physical significance of the soil conservation service cure number procedure for estimation runoff proceedings , international symposium on rainfall-runoff modeling, Mississippi state university. 387-416. pp.
8-Hansson, K. Danielson, M. Ekenberg, L. 2008. A framework­ for evaluation of flood    management strategies. Journal of Environmental Management. 465-480pp.
9- Maidment, D.R. Olivera, F. 1998. CRWR-PREPRO. and HEC-HMS applied to the London sub catchment , online jnternet. 12. P.
10- Loukas, A. L.vasiliades, N.R. 2000. flood producing mechanisms identification in southern british Colombia,Canada.journal of hydrology.vol:227, 218-235. pp.
11-Mimikou, M.­­ 1990. Regional analysis of hydrological variables in greece, In: Regionalization in hydrology. Ed: Beran, M. A. & Brilly, M. & Beiker, A. & Bonacci, O. LAND publication 190. 195-202. pp.
12-Naef, F. Scherrer, S. Weiler, M. 2002. A process based assessment of the potential reduce flood runoff by land use change.journal of hydrology.vol.267. 74-79. pp.
13-Riggs, H.C. 1973. Regional analysis of stream flow characteristics techniques of water resources investigations, USGS publication, book 4. 110.p.
 14- Thomas, W.O. Benson, M .A. 1968. uniform flood fregency estimating methods for federal gencies water resources geology. 891-908. pp.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار