بررسی تأثیر کودآبیاری بر گرفتگی سه نوع قطره‌چکان‌ در سیستم آبیاری قطره‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 گروه مهندسی آب، دانشگاه، زابل، ایران

3 استاد، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران، اهواز

چکیده

در این تحقیق اثر کودآبیاری بر گرفتگی قطره­چکان­ها و عملکرد سیستم آبیاری قطره­ای مورد بررسی قرار گرفت. طرح در قالب بلوک­های تصادفی انجام شد که متغیر­ها عبارت بودند از: سه تیمار کود (اوره 46% ازت) شامل تیمار  F0 بدون استفاده از کود، دو تیمار F1 و F2 به ترتیب با غلظت­های 5 0/0 گرم بر لیتر و 8 0/0 گرم بر لیتر و سه نوع قطره چکان (طولانی­مسیر روی­خطی و دو نوع طولانی­مسیر داخل­خطی). قطره­چکان­ها برای جلوگیری از ذکر نام شرکت­های سازنده، با کدهای A، B و C نام­گذاری گردیدند. جهت بررسی میزان گرفتگی قطره­چکان­ها درصد کاهش دبی، راندمان یکنواختی پخش، ضریب یکنواختی کریستیان­سن و ضریب تغییرات دبی محاسبه گردید. برای تیمار F0 (شاهد) درصد کاهش دبی برای قطره­چکان­های A، B و C بترتیب معادل 9/17، 2/20 و 38/11درصد،  برای تیمار F1 کودآبیاری درصد کاهش دبی برای قطره­چکان­های A، B و C بترتیب معادل 8/22، 48/26 و 14/17 درصد و برای تیمار F2 کودآبیاری درصد کاهش دبی برای قطره­چکان­های A، B و C بترتیب معادل 25/25، 67/33 و 16/19درصد در اتمام دوره آزمایش بدست آمد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کود آبیاری میزان گرفتگی قطره چکان­ها افزایش و راندمان یکنواختی پخش و ضریب یکنواختی کریستیان سن کاهش می‌یابد. قطره­چکانهای B با کمترین مقدار دبی بیشترین میزان گرفتگی را به خود اختصاص داد. همچنین باافزایش غلظت کودآبیاری، ضریب تغییرات دبی قطره­چکان ها افزایش یافت که این تغییرات برای هرسه نوع قطره چکان ­متفاوت بود. از لحاظ آماری نیز می‌توان گفت افزایش غلظت کودآبیاری اثر معنا داری روی دبی قطره­چکان­ها و  ضریب تغییرات دبی داشت

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effects of fertigation on clogging of emitters in the drip irrigation systems

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ganji 1
  • Halimeh Piri 2
  • Saeed Broomandnasab 3
1
2
3
چکیده [English]

This study was carried out to determine the effects of fertigation on clogging of emitters and drip irrigation systems performances. The experiment was done  in the water scinces Engineering lab, university of shahid chamran, ahvaz, from 2010 to 2011. In the experiment, three different emitters (on-line and  2 type in-line) and three different fertilizer (urea 46%N) Treatments (no-fertilizer, concentration 0.05 gr/l and 0.08 gr/l) are used. In control treatment f0 , showed emitters A, B and C respectively %17.9, %19.9  and %11.38 discharge rate decrease. In treatment f1 , showed emitters A, B and C respectively %22.8, %26.48  and %17.14 discharge rate decrease . In treatment f2 , showed emitters A, B and C respectively %25.25, %33.67  and %19.16 discharge rate decrease. The results showed that the increasing of fertigation concentration, results in increasing clooging emitters. Clooging emitters decrease emission uniformity (Eu), Christiansen,s uniformity coefficient (Uc) and increasing of emitter discharge variations coefficient. Emitters that have the lowest flow rates had the lowest performance. These changes were different for all three type of emitters. The results showed thowed that emitters with code B were most sensitive to fertigation. Overally, sensitiveness to fertigatiuon were decreasing for emitters B, A and C respectively. Increase in concentration of irrigation fertilizer has a strong effect on the discharge of emitters and coefficient of discharge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drip Irrigation
  • emitters clogging
  • Discharge coefficient of variation
  • the uniformity

مراجع

1. کرام­نیا، ف. 1375. ارزیابی انواع قطره­چکانها و ارائه قطره­چکان بهینه از لحاظ فنی و اقتصادی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده کشاورزی،گروه آبیاری و آبادانی.
2. علیزاده، ا. 1388 . اصول و عملیات آبیاری قطره­ای . انتشارات آستان قدس رضوی.
3. علیزاده، ا. 1372 . اصول طراحی سیستمهای آبیاری . انتشارات آستان قدس رضوی.
 
4. طاهرپور کلانتری، م. 1376. بررسی علل گرفتگی خروجیها در آبیاری قطره­ای و ارتباط آن با کیفیت آب در مناطق رفسنجان و جهرم. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی، گروه آبیاری و آبادانی.
5. اکبری، م. و م.کوچک­زاده. 1379. نگرشی بر سیستمهای آبیاری تحت فشار در استان اصفهان. دهمین همایش کمیته ملی آبیاری زهکشی ایران،ص11.
6. فرزام نیا، م. و س.حقایقی مقدم. 1381.  بررسی تاثیر آب شور بر گرفتگی برخی قطره­چکان­های مورد استفاده در ایران. مجله علوم و مهندسی آبیاری، جلد 32 ، زمستان 88 ، ص 25-15 .
7. نادری، ن .1387. تعیین عملکرد خروجی­ها در مقابل کیفیت­های مختلف آب در آبیاری قطره­ای. دومین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی،ص 171.
8. معیدی­نیا، ع. 1377. تأثیر ترکیبات شیمیایی مختلف آب آبیاری بر گرفتگی قطره­چکانها درآبیاری قطره­ای، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان.
9. شجاعیان، ف. 1386 .تاثیر انواع مختلف گسیلنده و تزریق کننده کود بر یکنواختی پخش آب و کود در آبیاری قطره­ای. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
10. صادقی، ز. 1384. بررسی امکان کاهش انرژی در آبیاری قطره­ای )آبیاری قطره­ای ثقلی). پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی علوم آب.
11. بختیاری فر، ع و ج. عابدی کوپایی. 1383. تاثیر پساب تصفیه شده بر خصوصیات هیدرولیکی انواع قطره­چکان­ها در سیستم آبیاری قطره­ای. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 8، شماره 3، ص43-33.
12. Taylor, H.D., R.K.X. Bastos, H.W. Pearson and D.D. Mara. 1995. Drip irrigationwith waste stabilization pond effluents solving the problem of emitter fouling. Wat. Sci. Tech., 31 (12):417- 424.
13. Hills,D.J., F.M. Nawar and  P.M. Waller. 1989. Effects of chemical clogging on drip tape irrigation uniformity. Trans, ASAE,32(4):1202-1206.
14. Bozkurt. S. and B. Ozekici. 2006. The effects of fertigation managements on clogging­­ of in-line emitters. J. A pplid Sciences.6(15):  3026-3034
15. Haijun, L. and H. Guanhua.2008. Laboratory experiment on drip emitter clogging with fresh water and treated sewage effluent.. Agricultural Water Management. 5: 745- 756.
16. Muharrem, Y.Y., D. Kursad, E. Okan, B. Erdem and D. Merve. 2010. Emitter clogging and effects on drip irrigation system performances. African journal of Agricultural Research vol. 5(7):532-538
17. Rowan, M., K. Man and O.H. Tuovinen. 2004. Clogging incidence of drip irrigation emitters distributing effluents of differing levels of treatment.sacramento, California USA, ASAE Publication Number 701P0104.
18. Trooien, T.P., F.R. Lamm, L.R. Stone, M. Alam, G.A. Clark, D.H. Rogers and A.J. schlegel. 2000. Subsurface drip irrigation using livestoke wastewater: Dripline flow rates. Appl. Eng. in Agric. 16(5): 505-508.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار