بررسی و مقایسه مدل‌های مختلف نفوذپذیری در حوضه آبریز مند دشتی با استفاده از نتایج آزمایشات استوانه مضاعف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

2 مهندسی سازه ، دانشگاه آزاد بوشهر

چکیده

برای اندازه‌گیری و محاسبه میزان نفوذ آب در خاک روش‌ها و مدل‌های محاسباتی مختلفی وجود دارد. نفوذپذیری خاک یک حوضه آبریز بنا به اقلیم و شرایط و ساختمان خاک خاص خود، پارامترهای منحصر به فردی دارد. در این تحقیق سواحل یکی از رودخانه دائمی استان بوشهر(رودخانه مند – شهرستان دشتی) مورد مطالعه قرار گرفته است. میزان نفوذ عمودی آب به خاک با روش آزمایش صحرایی استوانه مضاعف با سه تکرار (در 60 چاهک) جهت کنترل و تعیین بهترین مدل و محاسبه ضرایب 8 مدل نفوذپذیری، اندازه گیری شد. با استفاده از نرم افزارهای محاسباتی منحنی های نرخ نفوذ و نفوذ تجمعی رسم گردید و برای هر مدل یک برنامه کامپیوتری به زبان ویژوال بیسیک نوشته شد تا بهترین ضریب مدل ها را که کمترین خطا را نسبت به منحنی های بدست آمده از آزمایشات نشان  می دهند، به عنوان بهترین ضرائب بدست آمده تعیین نماید. هر برنامه با قرار دادن حالتهای مختلفی از ضرایب مدل ها را بطور مجزا با نتایج آزمایشات میدانی تطابق داده و ضمن نمایش میانگین مقدار خطا  بهترین ضرایب منطبق با حوضه را به عنوان خروجی محاسبات نشان داد. به ترتیب مدل های فلیپ و کاستیاکف و SCS آمریکا نسبت به مدل های کاستیاکف لوئیس و گرین آمپت و اورتون و هورتون و هال برای این حوضه تناسب و تطابق بیشتری داشت. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation and comparison of Infiltration Methods in the Catchment Area of Mond River – Dashti Township by Use Double Ring Tests

نویسندگان [English]

  • Mohammad vaghefi 1
  • Malek Movahedzadeh 2
چکیده [English]

One of the Catchment Area has it, s own parameters according in infiltration to its continent and soil (soil structure, vegetation complex, pore space). In this research, the shores of eternal rivers of Boshehr studied Mond River – Dashti Township. In this research, with special lattice and digging 60 well, the infiltration of water to soil measured by double ring outdoor test method and by three repetitions to control and determining the equation and computing equations coefficient of infiltration .By computing soft ware's, the rate of infiltration and aggregation infiltration curves depicted and the equations appointed. The computer programs in visual basic language is written in order to determine the equation coefficients that showed the lowest and the minimum standard error (S2) toward the given curves, for 8 models. In this research best coefficient of these models with minimal errors for case studied Catchment Area was chosen. Those programs best coefficients of these experiment-adjusted models with arising errors; by inserting various coefficients models Philip , Kostyakov and SCS, and in regularity are better than Kostyakov-Lowece , Green-Ampt, Overton , Horton and Hall models.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Catchment Area
  • Double ring
  • Infiltration
  • Infiltration Methods
  • Mond
1-        جلینی، م. 1375. تعیین ضرایب مدل های نفوذ آب به خاک در خاک های اراضی کرج. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
2-        رهنما ، م.ب. و ح. رضایی مقدم. 1386. "تعیین ضرایب مدلهای نفود و معادلات نفوذ آب درخاک در دشت های اطراف معدن سنگ اهن گل گهرسیرجان (دشت قطاربنه)" ، نهمین سمینار آبیاری و کاهش تبخیر ،  نشریه آبیاری 326 – 09
3-        علیزاده، ا. 1384. اصول هیدرولوژی کاربردی -. چاپ هیجدهم، انتشارات آستان قدس رضوی دانشگاه امام رضا (ع).
4-        محمدی، م.ح. و ح.ق. رفاهی. 1384. " تخمین پارامترهای معادلات نفوذ   توسط خصوصیات فیزیکی خاک "، جلد 36 شماره 6 سال 1384 – مجله علوم کشاورزی ایران.
5-        نشاط، ع. و م. پاره‌کار. 1384. گزارش طرح تحقیقاتی مقایسه روش های تعیین سرعت نفوذ عمودی آب در خاک همراه با ارائه نرم افزار کامپیوتری، 118 صفحه.
6-        نشریه  شماره 243 وزارت نیرو و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور " استاندارد دستورالعمل اندازه گیری سرعت نفوذ آب در خاک با روش استوانه " . انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایرا ن1380  الی
7-        واقفی، م. و م.ج. عابدینی. 1382. " بررسی نفوذپذیری آب در خاک در شرایط بارندگی ناماندگار "، کنفرانس بین‌المللی مهندسی عمران در دانشگاه صنعتی شریف اصفهان.
8- American Society for Testing Materials. 1998. "Standard Test Method for Particle- Analysis of Soils", D422-63.
9-Chow, V.T., D.R. Medment and L.W. Mays. 1989. "Applied Hydrology". Megraw-Hill Book Co., Newark, 572 pp.
10- Coleman, E.A. 2008. "Comparison of four methods to assess hydraulic conductivity". J, of geotechnical and geoenvironmental engineering, ASCE
11 -Coleman, E.A. 2009. "Comparison of four methods to assess hydraulic conductivity". Journal of geotechnical and geoenvironmental engineering, ASCE
12- Haise, R.T. 1956. "High roate artificial ground water recharge at Peoria", Illinois, V.S.A, AIHS, Rome.
13-Hall, W.A. 1957. An Analysis of Sand Filtration, J.ASCE, SED., 83(SA.3), Paper 1276, 1957.
14- Horton, R.E. 1923. "The Role of Infiltration in the Hydrologic Cycle" Trans.Am. Geophysical union. 14 -446. 460.
15- Hartley, D.M. 1992." Interpretation of  Kostiakov Infiltration parameters for Borders". J. Irrig. Drain. Eng. ASCE. 118 (1): 156 – 164.
16-Philip, J.R. 1954. "An Infiltration Equation with physical Significance", soil science 77(2): 153-7.Rawls, W.J and D.L. Brakensik. 1989. "Estemination of Soil Water Retention and Hydraulic Properties. Unsaturated Flow in Hydrologic Modeling Theory and Practice ", ed. H.J.Morel-Seytoux, 275-300. Dordrecht: kluwer Academic Publishers.Roubin
17 - Singh .V.P.F.X.Y U. 1990. "Dervation of Infiltration Equatin Using Systems Approach" J. of Irrigation and Drainge Engineering, Vol.116, no.6.