نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
2
مربی پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.
3
استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران
4
موسسه تحقیقات خاک و آب
چکیده
بحران کم‌آبی و خشکسالی‌های اخیر لزوم توجه بیشتر به افزایش بهره‌وری آب را بیش از پیش نمایان کرده است. در این راستا استفاده از سامانه‌های آبیاری تحت فشار به‌عنوان گزینهایبرای جایگزینی روشهایآبیاری سنتی قابل توصیه است. طراحی و اجرای نادرست این سامانه‌ها باعث کاهش عملکرد محصول، عدم حصول بازده مناسب از این سامانه‌ها، غیریکنواختی پخش آب و در نتیجه عدم رضایت بهره-برداران شده است. ازاینرو به‌منظور بررسی کارایی و عملکرد این سامانه‌ها و تعیین بهره‌وری آب آبیاری در مزارع سیب‌زمینی استان‌های همدان و اصفهان به‌ترتیب 10 و 9 سیستم آبیاری بارانی مورد ارزیابی فنی قرارگرفت و مشخصه‌های راندمان پتانسیل کاربرد،راندمان کاربرد چارک پایین، یکنواختی توزیع و ضریب یکنواختی کریستین سن تعیین شد. میانگین مشخصه‌های این پارامترها به‌ترتیب در مزارع اصفهان به ترتیب 5/61، 58، 8/66 و 8/75 درصد و در همدان به‌ترتیب 9/53، 8/44، 1/71 و 1/81 درصد بدست آمد. با تعیین حجم آب مصرفی و میزان عملکرد محصول، میزان متوسط بهره‌وری آب در مزارع مورد مطالعه در همدان و اصفهان به‌ترتیب 6/6 و 3/6 کیلوگرم بر متر مکعب برآورد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در اکثر مزارع مورد مطالعه کم‌آبیاری صورت گرفته است. از مسایل عمده در نتایج این ارزیابی‌ها می‌توان به عواملی نظیر عدم تطابق ضوابط طراحی با فاز اجرایی و اجرای نامناسب، مشکلات بهرهبرداری و اطلاعات ناکافی از بهرهبرداری و نگهداری سامانه و عدم تطابق میزان آب مصرفی با نیاز آبی گیاه اشاره نمود. همچنین استفاده همزمان ازتعداد زیاد آبپاش واستفاده بیشازیکآبپاش رویلولهفرعیآبیاری در سیستم-های آبیاری کلاسیک ثابت، دلیلاصلی پایینبودن ضریبیکنواختی ویکنواختیتوزیعآب بودهاست.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigation and evaluation of sprinkler irrigation systems in some fields of Isfahan and Hamedan provinces
نویسندگان [English]
-
Hamid Reza Salemi
1
-
sayed moin Rezvani
2
-
Ali Ghadami Firouzabadi
3
-
niazali Ebrahimipak
4
1
Assistant Prof, Department of Agricultural Engineering Research, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Isfahan, Iran.
2
Research Instructor, Department of Agricultural Engineering Research, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Hamedan
3
Assistant Prof, Department of Agricultural Engineering Research, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Hamedan, Iran.
4
swri
چکیده [English]
More attention to increase water productivity in water crisis and recent drought condition is needed. More attention to increase water productivity in water crisis and recent drought conditions is required. In this way, the use of pressurized irrigation systems as alternative instead of surface irrigation systems is recommended. Therefore, in this study, in order to assess the system performance and water productivity determination nine and ten potato fields in Isfahan and Hamedan Provinces respectively were evaluated for 2 years. Uniformity coefficients, water productivity, water use and potential and actual application efficiency of low quarter (PELQ، AELQ، CU and DU) were determined. Average of PELQ, AELQ, CU and DU in Isfahan were equal 61.5%, 58%, 66.8% and 75.8% and in Hamedan were equal 53.9%, 44.8%, 71.10%, 81.1% respectively. By determining the amount of water consumed and the yield of the product, the average water productivity of potato in Hamadan and Isfahan was estimated about 6.6 and 6.3 kg.m-3 respectively. The results of this study showed that in most of the studied farms, deficit irrigation used. The main issues on the results of these assessments can include factors such as non-compliance of design rules with the implementation phase and Unsuitable implementation, operational problems, and inadequate information on the operation and preservation of the system, and the mismatch of water consumption with the plant's water requirement. In addition, concurrent use of many sprinklers and using more than one sprinkler on laterals considered as the most important reason for low water distribution.
کلیدواژه‌ها [English]
-
pressurized irrigation
-
utilization
-
water application efficiency
-
Water productivity
)