بررسی و تحلیل منطقه‌ای سیلاب‌های جنوب ایران به روش همگن‌بندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران،

2 باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 خش تحقیقات هیدرولوژی و منابع آب، مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران

4 - استاد گروه علوم مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

5 گروه علوم مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

جنوب ایران شامل قسمت‌های از استان‌های بوشهر، یزد، فارس، هرمزگان، کرمان، اصفهان و خوزستان است، که از گرم‌ترین نواحی کشور بشمار می‌آیند. تعداد کم ایستگاه‌های هیدرومتری و عدم یکنواختی در پراکندگی آن‌ها از یکطرف و همچنین وجود داده‌های کوتاه مدت و یا گاها حوزه‌های فاقد آمار از طرف دیگر، باعث گردیده که از میزان دبی‌های با دوره بازگشت معین در آن مناطق اطلاع درستی در اختیار نداشته باشیم. به منظور بررسی و برآورد سیلاب و ارائه روابط مناسب با استفاده از روش تحلیل منطـقه‌ای سیلاب در زیر حوزه‌های آبخیز جنوب ایران نخست داده‌ها و اطلاعات هواشناسی، آبشناسی و ویژگی‌های اکولوژیکی جمع‌آوری و مورفومتری زیرحوزه‌ها اندازه‌گیری گردید. آزمون داده‌های پرت و آزمون ایستائی بروی آمار جمع‌آوری شده مورد بررسی قرار گرفت تا صحت و سقم داده‌‌ها معین شود، و نهایتا نسبت به تکمـیل دوره  20 سال اقدام شد. سپس توزیع‌های احتمالاتی برای هر ایستگاه هواشناسی و هیدرومتری مورد بررسی قرار گرفته، و از میان آن‌ها توزیـع احتمـالاتی غـالب منطقه لوگ پیرسـون نوع III تعیـیـن گردیـد. دبی اوج با دوره بازگـشت‌هـای مختلف محاسبه و به کمک روش‌هائی نظـیر تحلـیل خوشـه‌ای، رگرسیون چند متغیره، گــروه زیر حوزه‌های همگن تعیین شدند و در نهـایت مدل‌هـای ریاضـی با اطلاعات هواشناسی، آبشناسی، ویژگی‌های اکولوژیکی و مورفومتری زیرحوزه‌ها تولیـد شد، سپس مـدل‌های بدست آمده با استفاده از دو زیـر حـوزه دیگر که در پیدایش آن‌ها مشارکت نداشته، آزمون شدند. در نهایت مناسب‌ترین روابط ریاضی برای حوزه‌های آبخیز جنوب  ایران بدست آمد،که با استفاده از این مدل‌ها می‌توان مقادیر دبی حداکثر لحظه‌ای را در حوزه‌های فاقد آمار به دست آورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Regional flood with us of Homogeneous method in south of Iran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Ghasemi 1
  • Hamed Khedmati 2
  • Majid Heydarizadeh 3
  • Hossein Sedghi 4
  • Mehdi Malekpour 5
1 - M. Sc Graduated student, Department of Water sciences, Science and Research branch, Islamic Azad University, Tehran
2 Young Researcher Club, Science and Research branch, Islamic Azad University,
3 Assistant Professor and Head of Hydrology and Water Resources, Soil Conservation and Watershed Management Research
4 Full Professor, Department of Water Sciences, Science and Research branch, Islamic Azad University, Tehran,
چکیده [English]

Statistical methods are used for evaluation of the values of peak discharge based of regression equations for a large number of watersheds situated in south western part of Iran. The time series of data concerning the meteorological, physiographical and hydrological parameters of the entire region for different station are selected, tested and used to improving the homogeneousity of data and different models of regression are used for finding the best related values of flood peak discharge and a large number of both meteorological and physiographic of different parameters.
More type of flood frequency models are applied to theses data to find the equations representing the best fit and the probabilistic based values of peak discharge for a number of watersheds are presented by application of Pearson type III model.
A numerous number of parameters concerning the basins conditions and hydro meteorological conditions are introduced in these equations shoving their effect on flood producing for regional analysis.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regional flood analysis
  • Cluster analysis
  • Return period
  • multi-variable regression
  • mathematical model
منابع
1-      داودی راد، ع.ا. 1378. بررسی روابط بین عوامل مورفومتری حوزه و دبی‌های سیلابی در حوزه‌های آبخیز مرکزی ایران، دانشگاه تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد.
2-       هنربخش، ا. 1374. آنالیز منطقه‌ای سیلاب در حوزه آبخیز دریاچه نمک، پایان نامه کارشناسی ارشد-دانشگاه تهران.
3- Kachroo, R.S.H. Mkhandi & B.P. Parida. 2000. flood frequency analysis of southern Africa: I. Delinnation homogeneous regions. Hydrological sciences No. 45 (3), June 2000.
4- Muhara, G. 2001. Selection of Flood Frequency Model in Tanzania Using L-Moments and the Region of Influence Approach, 2nd WARFSA/Water Net Symposium: Integrated Water Resources Management: Theory, Practice, Cases; Cape Town, 30-31 Oct 2001, pp:?
5- Telvari, A.R. & A.R. Islami. 2002. Regional flood frequency in North basins of Iran international conference on flood estimation. Proc. International conference on Flood Estimation. Bern Switzerland, pp 717-726.
6- Wiltshires, S.E. 1986. Identification of homogeneous regions for flood frequency analysis J. of hydrology, No 84, P 287-302.