%0 Journal Article %T بررسی پویایی تامین خدمات اکوسیستم حوضه دریاچه ارومیه در شرایط تغییر کاربری و پوشش سطح زمین %J نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران %I انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران %Z 2251-7359 %A رحیمی بالکانلو, خدیجه %A پناهی, فاطمه %A جعفری, محمد %A ملکیان, ، آرش %D 2021 %\ 12/22/2021 %V 12 %N 2 %P 414-429 %! بررسی پویایی تامین خدمات اکوسیستم حوضه دریاچه ارومیه در شرایط تغییر کاربری و پوشش سطح زمین %K اکوسیستم طبیعی %K خدمات اکوسیستم %K تغییر کاربری اراضی %K دریاچه ارومیه %R 10.22125/iwe.2021.142424 %X دریاچه ارومیه درحال تجربه تخریب شدید زیست محیطی است که به طور عمده با کاهش مساحت دریاچه و سطح آب آن مشخص می‌شود. این مسئله عمدتاً به تغییرات کاربری اراضی و پوشش سطح زمین، توسعه و تشدید فعالیت بخش کشاورزی مرتبط می­شود. با توجه به اینکه تغییرات کاربری زمین از مهم ترین فاکتورهای تغییر در این سیستم است، در این مطالعه تغییرات و انتقالات بین کلاس­های مختلف کاربری زمین و تأثیر آن بر تغییرات کالاها و خدمات اکوسیستم در حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از ماتریکس ارزیابی خدمات اکوسیستم بر اساس رویکرد مشاوره افراد متخصص و خبره مورد توجه قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده کاهش مساحت دریاچه (50%) از میزان 30/4946 در 1987 به حدود 87/2147 کیلومتر مربع در سال 2016 می­باشد . که این مسئله در اثر تبدیل و توسعه مساحت زمین‌های کشاورزی به حدود دو برابر و افزایش حدود 43/1538 کیلومترمربع نسبت به مساحت سال 1987 می باشد. همچنین افزایش وسعت زمین‌های بایر و نواحی شهری بین بازه های زمانی یاد شده قابل توجه می باشد. در شرایط یاد شده علیرغم افزایش تأمین خدمات اکوسیستم چون محصولات کشاورزی به میزان دو برابر نسبت و تامین آب به میزان 5/1 برابر بین سال های 2016-1987، تأمین دیگر خدمات اکوسیستم به‌صورت ثابت بوده و یا با کاهش مواجه شده است. با توجه به بررسی Hotspot های مکانی بدست آمده در حوزه دریاچه، کالاها و خدمات خدمات تنظیمی و فرهنگی اکوسیستم، همچنین تنوع زیستی عمدتاً در حاشیه دریاچه کاهش داشته است، در حالی که خدمات تولیدی اکوسیستم در طول رودخانه‌های بزرگ و نزدیک به شهرها افزایش یافته است.  در همین راستا، درک و بررسی علل و اثرات این فرآیندها در یک اکوسیستم طبیعی به حفاظت چشم اندازهای با ارزش از طریق ابزارهای برنامه­ریزی مکانی مخصوصا در اکوسیستم‌های حساس و شکننده کمک شایانی خواهد نمود. %U https://www.waterjournal.ir/article_142424_abb02a69f92f7d1cdd7223f39803649a.pdf