%0 Journal Article %T تحلیل اثربخشی سناریو‌های قیمتی و غیرقیمتی آب آبیاری جهت سازگاری با تغییر اقلیم: کاربرد مدل هیدرو- اقتصادی (مطالعه موردی: شهرستان سراب) %J نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران %I انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران %Z 2251-7359 %A ثانی, فاطمه %A دشتی, قادر %A مجنونی هریس, ابوالفضل %A حسین زاد, جواد %D 2022 %\ 12/22/2022 %V 13 %N 2 %P 370-390 %! تحلیل اثربخشی سناریو‌های قیمتی و غیرقیمتی آب آبیاری جهت سازگاری با تغییر اقلیم: کاربرد مدل هیدرو- اقتصادی (مطالعه موردی: شهرستان سراب) %K تغییر اقلیم %K مدل هیدرو- اقتصادی %K QRP %K WEAP-MABIA %R 10.22125/iwe.2022.162675 %X افزایش تقاضا و عرضه­ی محدود آب در اثر تغییر اقلیم، عدم تعادل منابع را در بسیاری از دشت­های کشور به دنبال داشته و ضرورت استفاده از سیاست­های کارآمد مدیریت آب را مطرح ساخته است. مدیریت منابع آب نیازمند در نظر گرفتن تمامی عناصر و اثرات متقابلی که بین فعالیت­های انسانی و اقتصادی و منابع آب و زمین وجود دارد، می­باشد. لذا مطالعه حاضر به معرفی و کاربرد مدل هیدرو-اقتصادی مبتنی بر ریسک در ارزیابی اثر سناریوهای قیمتی و غیرقیمتی آب آبیاری به منظور سازگاری با تغییر اقلیم می­پردازد. در بخش اقتصادی مدل از الگوی برنامه­ریزی ریاضی درجه دوم توأم با ریسک (QRP) و در بخش هیدرولوژیکی از مدل WEAP-MABIA استفاده گردید. داده­های مورد نیاز از طریق تکمیل 210 پرسشنامه از کشاورزان شهرستان سراب به عنوان یک از مناطق مهم کشاورزی حوضه آجی­چای، در سال 1397 جمع­آوری گردید. برای تولید داده­های روزانه اقلیمی از مدل HadCM3 و ریزمقیاس­سازی LARS-WG تحت سناریوی­ انتشار A2 استفاده شد. نتایج نشان داد که با وقوع تغییر اقلیم میزان آب در دسترس به صورت میانگین 2/18 درصد کاهش یافته و موجب کاهش سطح زیرکشت محصولات با نیاز آبی بالاتر (یونجه، سیب­زمینی و لوبیا) می­گردد. سناریو افزایش 20 و 40 درصدی قیمت آب آبیاری به ترتیب سبب افزایش 9/5 و 3/7 درصدی میزان آب در دسترس شده و با اعمال این سناریو سود کشاورزان به ترتیب 4/8 و 3/10 درصد کاهش می­یابد. اجرای سناریو کاهش 20، 30 و 40 سهم آب بخش کشاورزی به ترتیب موجب کاهش سود کشاورزان به اندازه 3/19، 3/24 و 3/37 درصد می­گردد که نشان دهنده تغییرات محسوس سود کشاورزان می­شود. با بهبود راندمان آبیاری به میزان 25 و 35 درصد، سود کشاورزان منطقه به ترتیب 2/5 و 5/7 درصد و همچنین میزان آب در دسترس 1/11 و 4/14 درصد افزایش خواهند یافت. از این­رو پیشنهاد می­شود با بالا بردن راندمان آبیاری که با تغییر تکنولوژی آبیاری همراه می­باشد، محصولاتی که دارای صرفه­های اقتصادی بالا و مصرف آب زیاد می­باشند را به الگوی کشت اضافه نموده و سود کشاورزان در حوضه را افزایش داد. %U https://www.waterjournal.ir/article_162675_7714ae2ebb5fe25830955b3480c1f7db.pdf