TY - JOUR ID - 110077 TI - ارزیابی کارایی مدل‌های نظری آبشویی املاح خاک در دشت آزادگان JO - نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران JA - IWE LA - fa SN - 2251-7359 AU - محمدزاده, مریم AU - همایی, مهدی AU - اسدی کپورچال, صفورا AU - اسکندری, مهناز AD - سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان، اداره مهندسی و مطالعات، اهواز، خوزستان، ایران AD - استاد گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه تربیت مدرس AD - استادیار، گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران AD - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 10 IS - 4 SP - 144 EP - 166 KW - آبشویی KW - خاک‌ شور KW - خاک سدیمی KW - مدل‌سازی DO - 10.22125/iwe.2020.110077 N2 - شوری منابع آب و خاک یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش عملکرد گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک است که رشد و توسعه گیاهان را محدود می­نماید. یکی از راهکارها برای غلبه بر مشکل شوری خاک، آبشویی آن است. ارزیابی مقدار آب مورد نیاز در این فرآیند، صرفه‌جویی در مصرف آب و استفاده بهینه از منابع آبی به‌منظور مدیریت صحیح آب از پراهمیت­ترین موارد در اجرای آبشویی است. هدف از این پژوهش، بررسی مدل‌های نظری برای شبیه‌سازی شوری نهایی و مقایسه آن با مقادیر واقعی بود. بدین منظور آزمایش­های اصلاح خاک­های شور و سدیمی در منطقه جفیر در دشت خوزستان به­روش مزرعه­ای از طریق استوانه­های مضاعف انجام پذیرفت. در تمام آزمایش­ها، آبشویی به روش غرقاب متناوب تا عمق 150 سانتی‌متر خاک با کاربرد 100 سانتی‌متر آب آبشویی و تناوب 25 سانتی‌متری صورت پذیرفت. چهار مدل نظری آبشویی شامل سری مخازن (SRM)، مدل حل عددی (NM)، مدل ستون پیوسته (TPTM) و مدل مخزن با مجرای فرعی (SRBM) به‌منظور پیش­بینی شوری نهایی خاک و مقایسه آن با مقادیر واقعی انتخاب شدند. نتایج نشان داد دو مدل سری مخازن و مخزن منفرد کارایی بیشتری داشته­اند. در نهایت، هرچند که به ازای عمق‌های مختلف آب آبشویی، عملکرد مدل‌های مورد بررسی متفاوت بوده، لیکن با توجه به پایین‌تر­ بودن آماره‌های RMSE و RMSEn در مدل­ سری مخازن نسبت به سایر مدل­ها، این مدل برای پیش‌بینی نتایج حاصل از آبشویی و اصلاح خاک منطقه مورد مطالعه مناسب­تر بوده و شوری نهایی را با دقت بیشتری برآورد می‌کند. UR - https://www.waterjournal.ir/article_110077.html L1 - https://www.waterjournal.ir/article_110077_3aa26bf9b57c85bb78ae78fcf0a3658c.pdf ER -