TY - JOUR ID - 142417 TI - محاسبه نیاز آبی و ارائه الگوی کشت باغی کم آبخواه و سازگار با مناطق خشک، به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی(مطالعه موردی :حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد) JO - نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران JA - IWE LA - fa SN - 2251-7359 AU - اکرامی, محمد AU - مهدوی, رسول AU - رضایی, مرضیه AU - وقارفرد, حسن AU - برخورداری, جلال AD - دانشگاه هرمزگان AD - عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان AD - عضوهیات علمی دانشگاه هرمزگان AD - استادیار، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، استان یزد Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 12 IS - 2 SP - 314 EP - 337 KW - خشکسالی کشاورزی KW - الگوی کشت KW - آسیب پذیری KW - مدیریت ریسک KW - .GIS DO - 10.22125/iwe.2021.142417 N2 - آب به عنوان یک عامل اصلی محدودکننده تولید، نقش مهمی در تعیین نوع فعالیت­های کشاورزی ایران دارد. همچنین وقوع خشکسالی­ها در دهه­های گذشته، باعث تهدید این فعالیت­ها شده است. امروزه، یکی از موثرترین واکنش­ها و راهکارهای مدیریت ریسک خشکسالی­کشاورزی، شناخت مناطق آسیب­پذیر و تعیین الگوی بهینه کشت کم­آبخواه می­باشد. لذا هدف از این پژوهش، آنالیز مکانی آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی و ارائه الگوی کشت کم آبخواه و سازگار با مناطق خشک در حوزه­آبخیز پیشکوه استان یزد می باشد. در این پژوهش ابتدا گونه های باغی غالب منطقه شناسایی و پس از محاسبه نیاز آبی آنها ، نقشه آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه مطالعاتی تهیه شد. نتایج حاکی از آن است که مناطق جنوبی تا جنوب غربی شامل روستاهای سانیچ،  دره شیر، دره سیر و ... نسبت به سایر مناطق، دارای بیشترین میزان آسیب‌پذیری خشکسالی است. لذا پیشنهاد می­گردد کم آبخواه­ترین گونه های درختی باغی نظیر بادام با نیاز آبی753 ، انگور با نیاز آبی 798 میلی­متر در طول دوره رشد و ... در این مناطق کشت گردد. همچنین بررسی نتایج پژوهش نشان داد، مناطق مرکزی، شرقی و شمال غربی، شامل روستاهای اسلامیه، مزرعه نواب، نصرآباد و ...، دارای آسیب‌پذیری متوسط و به نسبت کمتری هستند. لذا پیشنهاد می­گردد علاوه بر کاشت درختان کم آبخواه، گونه های درختی متوسط آبخواه نظیر انار و زردآلو نیز کاشت شود. لذا تغییر و اصلاح الگوی کشت مانند کاهش سطح زیر کشت محصولات پرآبخواه، کشت گونه های کم آبخواه و افزایش بهره­وری آب، یکی از ضروری­ترین اقدامات لازم برای مدیرت ریسک خشکسالی کشاورزی می­باشد. UR - https://www.waterjournal.ir/article_142417.html L1 - https://www.waterjournal.ir/article_142417_0aeca36eb82e944e9f2b8cf3b14efc3c.pdf ER -