مقایسه خصوصیات کیفی آب و رسوبات شیمیایی عامل انسداد قطره‌چکان‌ها در سامانه‌های آبیاری قطره‌ای کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

2 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

مهم­ترین مشکلی که سامانه­های آبیاری قطره­ای با آن روبرو هستند گرفتگی قطره­چکان­ها می­باشد. گرفتگی قطره­چکان­ها عمدتاً ناشی از خصوصیات کیفی آب آبیاری است. هدف از این تحقیق این بوده است که ارزیابی گرفتگی قطره­چکان­ها با استفاده از کیفیت آب تا چه اندازه­ای در پیش­بینی انسداد قطره­چکان­ها در سامانه­های آبیاری قطره­ای در کشور کارائی دارد. برای این منظور 10 سامانه در نقاط مختلف کشور که از نظر شرایط آب و هوایی متفاوت بودند انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. قطره­چکان­های مسدود شده در هر سامانه جمع­آوری و عواملی که در هر سامانه باعث انسداد آنها شده بود مشخص گردید. نتایج نشان داد که پیش­بینی خطر گرفتگی قطره­چکان­ها با استفاده از شاخص‌های رایج متکی بر خصوصیات کیفی آب در تمامی سامانه­ها با آن­چه در واقعیت اتفاق افتاده با عدم قطعیت بالایی همراه بود. در 60 درصد از موارد پیش­بینی پتانسیل گرفتگی قطره­چکان­ها مربوط به عوامل شیمیایی و در سایر موارد مربوط به تأثیر توأم عوامل سه­گانه (عوامل فیزیکی- شیمیایی- بیولوژیکی) می­شد. اما در اغلب موارد گرفتگی واقعی رخ داده در قطره­چکان­ها مربوط به عوامل فیزیکی بود. عدم قطعیت موجود در این سامانه­ها بیشتر به مدیریت بهره­برداری از آنها شامل عدم شستشوی صحیح واحد کنترل مرکزی، شستشو نکردن شبکه لوله­ها بعد از مرحله نصب قطره­چکان­های روی خط، عدم بکارگیری اقدامات پیش­گیرانه شامل تزریق اسید و کلرزنی در صورت لزوم به­داخل سامانه و از همه مهم­تر عدم بکارگیری صحیح کودهای شیمیایی همراه با آب آبیاری به­دلیل نوع، نحوه، زمان و میزان تزریق غیر اصولی آن به شبکه باز می­گشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of water quality and chemical characteristics of sediment due emitters clogging in trickle irrigation systems

نویسندگان [English]

  • Mohammad Zamaniyan 1
  • Rohallah Fatahi 2
1 Ph. D. Student of Irrigation and Drainage of Shahrekord University
2 Assistant Professor of Water Engineering Department of Shahrekord University
چکیده [English]

The main problem facing trickle irrigation systems are emitter clogging. Water quality is mainly due to emitters clogging. The purpose of this study was to assess the extent to clogging emitters using water quality in predicting clogging emitters in drip irrigation systems in the country are affected. For this purpose, 10 different parts of the system in terms of different weather conditions were selected. Emitters blocked in each system were collected and the factors that cause clogging in the system have been determined. The results showed that the predicted risk of clogging emitters using common indicators of water quality characteristics based on the realities of what happened in all the systems were combined with high uncertainty. In 60% of cases clogging the emitters to predict potential chemical agents and the other was related to the combined effects of three factors (Physical- Chemical- Biological). But in most cases the actual clogging occurred on emitter's physical factors. The uncertainty of the systems to return them to operation management includes: Lack of proper washing of the central control unit, don't wash pipe network after installation the online emitters, lack of preventive measures include use of chlorination and acid injection into the system if necessary, and most importantly, lack of correct application of fertilizers with irrigation water due to the manner, timing and injection rate of the principles network

کلیدواژه‌ها [English]

  • acidification
  • chlorination
  • fertilization
  • utilization management
  • Uncertainty

مراجع

1. ابراهیم­پور، م. 1390. بررسی و ارزیابی فنی سامانه­های آبیاری قطره­ای اجرا شده در استان کردستان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان.
2. اوستان، ش. 1389. شیمی خاک با نگرش زیست محیطی (ترجمه). چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تبریز.
3. رهنمای رهسپار، ص.، م. رضایی، ع. شاه­نظری، م.ر. خالدین و ا. فرقانی. 1389. کیفیت آب محدوده گیلان مرکزی از جهت گرفتگی شیمیایی قطره­چکان­ها. اولین همایش ملی مدیریت منابع آب اراضی ساحلی، 17 تا 18 آذرماه، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، صفحات 1 تا 8.
4. طاهرپور کلانتری، م.ر. 1376. بررسی علل گرفتگی خروجی­ها در آبیاری قطره­ای و ارتباط آن با کیفیت آب در مناطق رفسنجان و جهرم. پایان­نامه کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
5. علیزاده، ا. 1380. اصول و عملیات آبیاری قطره­ای (چاپ دوم). انتشارات دانشگاه امام رضا (ع).
6. قمرنیا، ه. 1384. اصول، کاربرد، بهره­برداری و مدیریت سامانه­های آبیاری میکرو. انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه.
7. نصرالهی، ح.ع. 1389. بررسی تأثیر دما بر دبی چند نوع قطره­چکان موجود در بازار ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
8. Adin, A. and M. Sacks. 1991. Drip- clogging factors in wastewater irrigation. Journal of Irrigation and Drainage (ASCE), 117(6): 813-826.
9. Bozkurt, S. and B. Ozekici. 2006. The effects of fertigation managements on clogging­­ of in-line emitters. Journal of Applied Sciences, 6(15): 3026-3034.
10. Bucks, D. A., F. S. Nakayama and R. G. Gilbert. 1979. Trickle irrigation water quality and preventive maintenance. Agricultural Water Management, (2): 149-162.
11. Capra, A. and B. Scicolone. 1998. Water quality and distribution uniformity in drip/trickle irrigation systems. Journal of Agricultural Engineering Research, 70(4): 355-365.
12. Clark, G. A. 1992. Drip irrigation management and scheduling for vegetable production. Journal of Irrigation. 42(6): 14-21.
13. Gilbert, R. G., F. S. Nakayama and D. A. Bucks. 1979. Trickle irrigation: prevention of clogging. Transactions of ASAE, 22(3): 514-519.
14. Hills, D. J., F. M. Nawar and P. M. Waller. 1989. Effects of chemical clogging on drip-tape irrigation uniformity. Transactions of ASAE, 32(4): 1202-1206.
15. Liu, H. and G. Huang. 2008. Laboratory experiment on drip emitter clogging with fresh water and treated sewage effluent. Agricultural Water Management, 96(5): 745-756.
16. Ribeiro, T.A.P., J.E.S. Paterniani and C. Coletti. 2008. Chemical treatment to unclogging dripper irrigation system due to biological problems. Science Agriculture (Piracicaba, Braz.), 65(1): 1-9.
17. Yan, D. Z., Z. H. Bai, M. Rowan, L. K. Gu, S. M. Ren and P. L. Yang. 2009. Biofilm structure and its influence on clogging in drip irrigation emitters distributing refined wastewater. Journal of Environmental Sciences China, 21(6): 834-841.
18. Yavuz, M. Y., K. Demirel, O. Erken, E. Bahar and M. Deveciler. 2010. Emitter clogging and effects on drip irrigation system performances. African journal of Agricultural Research, 5(7): 532-538.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار