پیش‌بینی سیل با استفاده از تلفیق تصاویر ماهواره‌ای و مدل بارش-رواناب در مناطق فاقد آمار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 مهندسی عمران، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

3 گروه مهندسی آب، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

10.22125/iwe.2020.114964

چکیده

از مهمترین مسائلی که درمطالعات هیدرولوژی و سیل‌خیزی به آن پرداخته می­شود، برآورد دبی حداکثر سیلاب و تهیه هیدروگراف آن با استفاده از مدل‌های هیدرولوژیکی می‌باشد. امروزه محصولات بارش ماهواره با قدرت تفکیک مکانی و زمانی متفاوت تا حدود زیادی مشکلات و محدودیت‌های رایج در تهیه داده‌های بارش را برطرف کرده‌اند. لذا هدف از این تحقیق بررسی و کاربرد داده‌های بارش ماهواره TRMM به عنوان ورودی مدل‌های هیدرولوژیکی برای شبیه‌سازی سیل در حوضه آبریز قره‌سو می‌باشد. بدین منظور ابتدا مدل مفهومی حوضه در محیط نرم‌افزار HEC-GeoHMS تهیه شده و عملکرد نرم‌افزار HEC-HMS در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تخمین میزان بارش در قسمت‌هایی از حوضه که فاقد ایستگاه باران‌سنجی بود، از داده‌های ماهواره TRMM استفاده شد. دقت داده­های بارش ماهواره­ای با مقایسه با مقادیر مشاهداتی طی سال­های 2013-2003 بررسی شد. نتایج حاکی از عملکرد مناسب مدل HEC-HMS در برآورد دبی اوج و حجم سیلاب برای حوضه آبریز داشت به طوری‌که اختلاف بین دبی اوج مشاهداتی و محاسباتی کمتر از 7 درصد و اختلاف حجم سیلاب مشاهداتی و محاسباتی نیز کمتر از 10 درصد بود. بررسی تصاویر ماهواره TRMM نشان داد بیشترین همبستگی، بین داده‌های ماهانه با مقادیر ضریب هم‌بستگی 99/0-52/0 بوده و داده‌های بارش روزانه از دقت کافی برخوردار نبودند. هم‌چنین با در نظر گرفتن اثر ارتفاع محل، می‌توان از مقادیر حدی بارش به دست‌آمده از تصاویر ماهواره TRMM با دقت قابل قبول و میانگین خطای کمتر از 20 درصد استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Flood Forecasting Using Satellite Images and Rainfall-Runoff Model in No Data Areas

نویسندگان [English]

  • Elahe Moradiani 1
  • , Ali Akbar Akhtari 2
  • Arash Azari 3
1 Department of Civil Engineering, Faculty of Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Department of civil engineering, Razi university, Kermanshah
3 Department of Water Engineering, Faculty of Science and Agricultural Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

One of the most important issues discussed in hydrology and flood analysis are flood discharge estimation and the development of its hydrograph, using hydrological models. Today, satellite precipitation products with different spatial and temporal resolutions, have overcome the common problems and constraints in supplying rainfall data. Therefore, the aim of this study is the investigation and application of the TRMM satellite rainfall data as the input for hydrological models used for flood simulation in Gharehsoo watershed. For this purpose, first, the conceptual model of the basin was developed in the HEC-GeoHMS software and the performance of the HEC-HMS software was evaluated in flood hydrograph simulation. The TRMM satellite data was used to estimate the rainfall in parts of the basin lacking a rain gauge station. The accuracy of satellite precipitation data was compared with observation values ​​over the years 2013-2003. The results showed that the HEC-HMS model was suitable for estimating the peak discharge and flood volume for the catchment area, so that the difference between the observational and computational peak discharge was less than 7%, and the difference between the observational and computational flood volume was less than 10%. The examination of TRMM satellite images showed that the highest correlation was observed amongst the monthly data, with correlation coefficient values of 0.25-0.99 and the daily rainfall data was not sufficiently accurate. Also, taking into account the effect of the height of the site, the precipitation values obtained from the TRMM satellite images can be used with acceptable accuracy and an average error of less than 20%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precipitation Estimation
  • Remote Sensing and GIS
  • TRMM Satellite
  • Hydrological Model

مراجع

حسینی، م.، .1392. شبیه سازی بیلان آبی حوزه آبخیز قره‌سو استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWAT، نشریهعلمی پژوهشیمهندسیومدیریتآبخیز، جلد 6، شماره 1، ص 63-73.
شکریکوچک،س.،بهنیا،ع. ا. ،رادمنش،ف. و آخوندعلی،ع. م.،1391.تخمینآبنمودسیلاب حوضهآبخیزبااستفادهازمدل HEC-HMS وسامانه اطلاعاتجغرافیایی(مطالعهموردی:حوضهایدنک)، پژوهشنامهمدیریتحوضهآبخیز،سالسوم، شماره 5، ص 63-88.
میررحیمی، س. م. و فیضی‌زاده، ب.، .1387. بررسیدقتداده‌هایرادارزمینیو TRMM دربرآوردبارش، همایش ژئوماتیک.
همتی، م.، شهنازی، م.، احمدی، ح. و سالارجزی، م.، 1396. تعیین مناطق سیل خیز حوضه آبریز قرنقو با استفاده از مدل هیدرولوژیکی مادکلارک و  GIS، نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران، شماره 4، ص 80-65.
مددی، غ.، حمزه، س. و نوروزی، ع. ا.، 1394. ارزیابی بارش در مقیاس­های روزانه، ماهانه و سالانه با استفاده از تصاویر ماهواره­ای (مطالعه موردی: حوضه مرزی غرب ایران)، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، سال ششم، شماره دوم.
Anjum, M., Ding, Y., Shangguan, D., Ahmad, I., Ijaz, M., Farid, H., Yghob, Y., Zaman, M. and Adnan, M., 2018. Performance evaluation of latest integrated multi-satelllite retrievals for Global Percipitation Measurement (IMERG) over the northern highlands of Pakistan. Atmospheric Research, p.134-146.
Behrangi, A., Khakbaz, B., Chun Jaw, T., AghaKouchak, A., Hsu, K. and Sorooshian, S., 2011. Hydrologic evaluation of satellite precipitation products over a mid-size basin. Journal of Hydrology, v. 397, p. 225–237. 
Ciabatta, L., Brocca, L., Massari, C., Moramarco, T., Gabellani , S., Puca , S. and Wagner, W., 2016. Rainfall-runoff modelling by using SM2RAIN-derived and state-of-the-art satellite
Collischonn, B., Collischonn, W. and Tucci, C. E. M., 2008. Daily hydrological modeling in the Amazon basin using TRMM rainfall estimates. Journal of Hydrology, v. 360, p. 207– 216.
Gumindoga, W., Rwasoka, D., Nhapi, I. and Dube, T., 2017. Unguaged runoff simulation in Upper Manyame Catchment, Zimbabwe: Application of the HEC-HMS model. Physics and Chemistry of the Earth, p.371-382.
Koriche, S. and Rientjes T. H. M., 2016. Application of satellite products and hydrological modelling for flood early warning. Physics and Chemistry of the Earth, p.12-23.
Li, D., Christakos, G., Ding, X. and Wu, J., 2017. Adequacy of TRMM satellite rainfall data in driving the SWAT modelling of Tiaoxi catchment (Taihu lake basin, China). Journal of Hydrology, p. 322-331.
Mahmoud, S., 2014. Investigation of rainfall–runoff modeling for Egypt by using remote sensing and GIS integration. Catena, v. 120, p. 111–121.
Mandal, S. P. and Chakrabarty, A., 2016. Flash flood risk assessment for upper Teesta river basin: using the hydrological modeling system (HEC-HMS) software. Model. Earth Syst. Environ, P. 2-59.
Strapazan, C. and Petrut, M., 2017. Application of ARCHydro and HEC-HMS model techniquesfor Runoff simulation in the headwater areas of COVASNA watershed (Romania).Geographia Technica, p. 95-107.
Zubieta, R., Getirana, A., Espinoza, J. C. and Lavado, W., 2015. Impacts of satellite-based precipitation datasets on rainfall–runoff modeling of the Western Amazon basin of Peru and Ecuador. Journal of Hydrology, v. 528, p. 599–612.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار