بازده آبیاری، نیاز آبی و بهره‌وری آب در روش آبیاری سطحی در باغات زردآلو و انگور

نویسندگان

1 ستادیار بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

2 استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش

چکیده

افزایش بازده آبیاری و کاهش تلفات آب در مزارع با توجه به کمبود شدید منابع آب در کشور امری ضروری است. به­منظور افزایش بازده سامانه‌های آبیاری، ارزیابی آن‌ها الزامی است. به­این منظور در مجموع 6 باغ با سامانه آبیاری کرتی انتخاب شدند. میزان حجم آب آبیاری، عمق توسعه ریشه و عملکرد میوه، بازده کاربرد آب آبیاری (اوایل، اواسط و اواخر فصل) و میزان بهره­وری آب تعیین شد. همچنین نیاز آبی به روش پنمن مانتیث و با استفاده از آمار هواشناسی ( ده سال اخیر) محاسبه و با مقادیر ارائه شده در سند ملی آب مورد مقایسه قرار گرفت. در باغات زردآلو میزان میانگین بازده آبیاری از 3/43 تا 4/58 درصد متغییر (بطور میانگین 7/49 درصد) و در باغات انگور از 7/41 تا 9/61 درصد متغییر ( بطور میانگین 4/51 درصد) بود. سهم عمده تلفات آب آبیاری در باغات زردآلو و انگور به­صورت نفوذ عمقی به­ترتیب 7/49 و 4/51 درصد مشخص شد. میانگین بهره­وری آب این محصولات به­ترتیب برابر 78/0 و 2/5 کیلوگرم بر مترمکعب اندازه­گیری گردید. نتایج نشان داد که باغاتی که در آن‌ها تسطیح زمین و تامین نیاز آبی گیاه مورد توجه قرار گرفته بود بازده آبیاری و بهره­وری مصرف آب به‌طور قابل ملاحظه­ای افزایش یافته بود. مقایسه نیاز آبی محاسباتی با میزان حجم آب آبیاری، نشان از اعمال کم­آبیاری در این باغات می­باشد. همچنین نتایج نشان داد که نیاز آبی محاسباتی به مراتب بیشتر از مقادیر ذکر شده در سند ملی آب بود که لزوم به­روز شدن سند ملی آب را بیش از پیش نمایان می­سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Irrigation Efficiency, Water Requirement and Water Productivity in Surface Irrigation Method in Apricot and Grape Gardens

نویسندگان [English]

  • Nader Naderi 1
  • Ali Ghadami Firouzabadi 2
1 Academic member of agricultural engineering research department, Semnan(Shahrood) agriculture and natural resources research and education center, AREEO, Shahrood, Iran
2 Assistant Prof, Department of Agricultural Engineering Research, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Hamedan, Iran.
چکیده [English]

Increasing irrigation efficiency and reducing water losses in gardens is necessary due to the severe shortage of water resources in the country. In order to increase the irrigation systems efficiency it is necessary to evaluate them. For this purpose, 6 gardens with basin irrigation system were selected. The amount of irrigation water volume, depth of root development, yield, application efficiency (early, mid and late of the growing season) and water productivity were determined. Also, the water requirement was calculated by the Penman Monteith method using meteorological data (recent ten years) and compared with the values provided in the National Water Document. In apricot orchards, the average application efficiency varied from 43.3 to 58.4 percent (average of 49.7 percent) and in vineyards from 41.7 to 61.9 percent (51.4 percent on average). Deep percolation was the major portion of irrigation water losses in apricot and grape gardens by 49.7 and 51.4%, respectively. The average water productivity of these products was 0.78 and 5.2 kg.m3 respectively. The results showed that in gardens where land leveling and water supply of the trees were well done, irrigation efficiency and water productivity were significantly increased. Comparing the computational water requirement with the volume of irrigation water shows the imposition of deficit irrigation in these gardens. The results also showed that the computational water requirement was much higher than the values mentioned in the National Water Document, which highlights the need to update the National Water Document.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irrigation water volume
  • National water document
  • Semnan province
  • Yield

مراجع

ارجی، ع.، مهنام، س. و هادوی، ا. 1398. تاثیر آبیاری کاهش یافته و شدت هرس بر کمیت و کیفیت میوه انگور رقم یاقوتی در شرایط آب و هوایی سرپل ذهاب استان کرمانشاه. مجله فناوری تولیدات گیاهی، جلد 19، شماره 1، ص 102-89.
حیدری، ن.، ا. اسلامی، ع. قدمی فیروزآبادی، ا. کانونی، م. اسدی و م.ح. خواجه عبداللهی.1384. تعیین کارآیی مصرف آب محصولات زراعی مناطق مختلف کشور (کرمان، همدان، مغان، گلستان و خوزستان). گزارش پژوهشی. شماره ثبت 988/84 موسسه تحقیقات فنی و مهندسی.
سردار شهرکی، ع.، علی احمدی، ن. و لیانی، ق. 1398. ارزیابی روند کارایی و بهره­وری باغات انگور منطقه سیستان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2، شماره 1، ص 121-109.
طاهرخانی، م. 1399. تحلیل اثرات کم آبی بر تولید انگور در نواحی روستایی شهرستان تاکستان. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال نهم، شماره 1، ص 257-241.
طایفه رضایی، ح. و  رضوی، ر. 1386. بررسی رژیم های آبیاری و کارایی مصرف آب در سه سیستم آبیاری برای زرد آلو و گردو. گزارش پژوهشی. مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی.
عرفانیان، م.، علیزاده، ا. و محمدیان، ا. 1389. بررسی تغییرات احتمالی نیاز کنونی آبیاری گیاهان نسبت به ارقام مندرج در سند ملی آبیاری (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی). نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره چهارم، شماره 3، ص 478-492.
قدمی فیروزآبادی، ع. و  سیدان، م. 1386. ارزیابی راندمان کاربرد آبیاری شیاری تحت مدیریت زارعین (مطالعه موردی: دشت بهار-همدان). نشریه پژوهش کشاورزی، دوره 7، شماره 3، ص 89-79.
نادری، ن.، قدمی فیروزآبادی، ع. و فرومدی، م. 1397. ارزیابی فنی سیستم های مختلف آبیاری بارانی در شرایط مزرعه. نشریه پژوهش آب در کشاورزی، جلد 32، شماره 3، ص 439-429.
نیکانفر، ر. و ر. رضایی. 1394. واکنش درختهای مسن انگور به تغییر روش آبیاری سطحی به قطره­ای یا بابلر. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، جلد 16، شماره 2، ص 170-161.
Asokaraja, N. 2012. Effect of drip irrigation and fertigation levels on the yield and quality of muscat grapes(Vitis vinifera L.). 8th International Micro Irrigation Congress. Tehran.
Bozkurt, S., B. Odemis, and C. Durgac. 2015. Effects of deficit irrigation treatments on yield and plant growth of young apricot trees. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 43(2): 73-84.
Kaya, S., S. Evren, E. Dasci, M. Adiguzel and H. Yilmaz. 2010. Effects of different irrigation regimes on vegetative growth, fruit yield and quality of drip-irrigated apricot trees. African Journal of Biotechnology, 9(36): 5902-5907.
Netzer Y., C. Yao, M. Shenker, B. Bravdo, and A. Schwartz. 2009. Water use and the development of seasonal crop coefficient for superior seedless grapevines trained to an opengable trellis system. Irrigation Science. 27: 109-120.
Perez, F., M. Jose, J. Miras-Avalos, R. Alcobendas, J. Alarcon, O. Mounzer, and N. Emilio. 2016. Effects of regulated deficit irrigation on physiology, yield and fruit quality in apricot trees under Mediterranean conditions. Spanish Journal of Agricultural Research, 14(4): 1-12.
Romeroa, P., R. Gil Munoza, J. Fernandez, F.M. del Amor, A. Martínez, and J. García. 2015. Improvement of yield and grape and wine composition in field-grown Monastrell grapevines by partial root zone irrigation, in comparison with regulated deficit irrigation Pascual. Agricultural Water Management, 149: 55-73.
Tsuchida, Y., and N. Jomura. 2020. Effect of irrigation amount on flower bud growth and fruit set in Japanese apricot "Nanko". The Horticulture Journal, 89(4): 100-112.
Williams L.E., and J.E. Ayars. 2005. Water use of Thompson seedless grapevines as affected by the application of gibberellic acid (GA3) and trunk gridling-practices to increase berry size. Agricultural and Forest Meteorology. 129: 85-94.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار