تعیین الگوی زمانی بارش در استان کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی استان کرمان

چکیده

برآورد سیلاب طراحی یکی از گام‌های اصلی در طراحی و اندازه‌یابی انواع سازه‌ها و تاسیسات هیدرولیکی است که به
روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در مواردی که ظرفیت ذخیره سیستم قابل‌توجه یا دوره بازگشت سیلاب طراحی طولانی باشد، مثلاً در طراحی سرریز سدهای مخزنی استفاده از مدل های ریاضی برای تبدیل باران طراحی به سیلاب طراحی، یک گزینه معمول و رایج است. در روش پیلگریم طراحی مجموعه ای از بارش های شدید ثبت شده در ایستگاه های مورد مطالعه برای هشت پایه زمانی (1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 36 ساعته) انتخاب و سپس نمودار تجمعی بی بعد آن ها همگی روی یک صفحه مختصات پیاده شده و درنهایت منحنی تجمعی متوسط باران طراحی هر یک از تداوم های مذکور استخراج شد. در روش محاسباتی پیلگریم نیز کلیه بارش ها در هر تداوم مورد بررسی قرار گرفت و پس از تعیین جداول توافقی و مربع کا، معنی دار بودن یا نبودن الگوی محاسبه شده در هر تداوم مشخص شد. در روش هاف توزیع زمانی بارندگی به صورت توزیع احتمالی ارائه می شود. در نهایت روش رگبارهای یک تداوم معین بسته  به این‌که بیشترین مقدار بارش خود را در کدامین چارک زمانی از تداوم ریزش کرده باشند، به چهار دسته رگبارهای چارک اول، دوم، سوم و چهارم طبقه بندی می شوند. سپس توزیع زمانی بارش در هر دسته به وسیله منحنی با دو محور برحسب بارش به صورت درصدی از کل بارش (تجمعی) و تداوم بارش به صورت 25 درصد از کل مدت تداوم ترسیم می گردد. این روش ها در تک تک ایستگاه ها انجام شد و سپس در کل منطقه با استفاده از کلیه بارش های اتفاق افتاده الگوهای تیپ منطقه ای به دست آمد. براساس نتایج حاصله از این تحقیق و بررسی الگوی احتمالی نقطه ای می توان گفت که در مناطق جنوبی استان اکثر بارش ها جز بارش های چارک اول و در مناطق شمال و شمال شرقی جز
بارش های چارک سوم می باشند. بارش های اتفاق افتاده در غرب استان نیز اکثر بارش ها در چارک دوم اتفاق افتاده است. اکثر بارش های مشاهداتی در سطح استان جز رگبارهای چارک اول و سوم می باشند. براساس الگوهای منطقه ای بارش های یک و سه ساعته جز چارک اول، بارش های 6 و 24 ساعته جز چارک سوم و بارش های 9، 12 و 18 ساعته در چارک دوم واقع
شده اند. بارش 36 ساعته در چارک اول قرار دارد. بنابراین با تعیین الگوی زمانی بارش به روش پیلگریم و هاف و مشخص شدن زمان وقوع سیلاب در هر بارش، برنامه ریزی لازم جهت طراحی انواع سازه ها و تاسیسات هیدرولیکی و با دوره بازگشت های مختلف امکان پذیر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Experimental investigation of 3D flow over cluster microforms

نویسنده [English]

  • Mohsen baniasadi
چکیده [English]

Design storm estimating is one of the main step in designing and getting the size various structures and hydraulic installations. In some causes by which the capacity of system storage is considerable or returned period of design flood is long such as designing of the spillway of dams using of mathematical model for converting design storm to design flood is usual. In drawing pilgrim method a collection of registered severe rains at studied stations according to 8 base of time (1, 3, 6, 9, 12, 18, 24 and 36) is chosen. Then non-dimensioned cumulative chart is drawn on sheet and cumulative curve of average rain is exploited from each of mentioned continuations. In the Pilgrim method all rains of each continuation are considered and determined being meaningful or meaningless calculated patterns after determining of agreed tables and X2. In half method time distribution of rain is considered in the form of possibly distribution. In this method the shower of specified continuation depends on where the rainfall will be occurred in time-quarter are classified into groups. First shower quarter, second shower quarter, third shower quarter & forth shower quarter. Then the time-distributing of rain in each group is designed by two rainfall curves in from of cumulative rain and continuation of rain. It is represented in the form of 25% from the total time of rain. This methods are done in each of stations, and regional type patterns are gotten by using of all occurred rain. According to the obtained results of pointed possibly patterns, we can say that in the southern regions of province the most rainfalls are in the first quarter rain and in the south and eastern south are in the third quarter rains. The most observed rains in province are in first quarter and third quarter showers. According to the regional patterns, the rain of 1 and 3 hours are in the first quarter, the rain of 6 and 24 hours are in the third quarter and the rain of 9, 12 and 18 are in the forth quarter. The rain of 36 hours is in the first quarter

کلیدواژه‌ها [English]

  • Design Storm
  • Flood estimation
  • Rainfall
  • Temporal pattern
1. اسکندری، ع. 1375. تعیین الگوی تیپ توزیع زمانی بارش با کاربرد X2 و کاربرد آن در یکی از شهرهای ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد عمران. دانشگاه صنعتی شریف.
2. امین، س. و همکاران. 1379. بررسی الگوی توزیع شدت بارش در پایه‌های زمانی مختلف در استان فارس. دومین همایش ملی فرسایش و رسوب. ص. 255 – 241 .
3. تلوری، ع.، م. قنبرپور، ن. غیاثی، ع. عباسی و م. خدری. 1381. بررسی ویژگی‌های باران در رابطه با روش‌های برآورد سیلاب در ایران. جلد دوم. الگوی توزیع زمانی باران. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری تهران.
4. رضیئی، ط. 1379. تعیین الگوی توزیع زمانی و مکانی بارش‌های کوتاه مدت در استان تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
5. طالب بیدختی، م. 1374. الگوی تیپ توزیع زمانی بارش در استان سمنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد آبخیزداری. دانشگاه تربیت مدرس.
6. وزیری، ف. 1376. تعیین الگوی تیپ توزیع زمانی بارش‌های 24 و 48 ساعته جنوب‌غرب ایران. جهاد دانشگاهی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی.
7. وزیری، ف. 1371. تجزیه و تحلیل رگبارها در نقاط مختلف ایران. جهاد دانشگاهی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی.
8. Hershfield, D.M. 1962. Extreme rainfall relationships. ASCE, Journal of Hydrolics Division. Vol:88 NO:6, pp:73 – 92.
9. Huff, F.A. 1967. Time distribution of rainfall in heavy storms. Water Resources Research. Vol:3, NO:4, pp:1007 – 1019.
10. Pilgrim, D.H. and C. lan. 1975. Rainfall temporal patterns for design floods. Journal of Hydrolic division. Hy 1 P:81 – 95.