تأثیر همزمان مدیریت آبی و بافت خاک بر الگوی تغییرپذیری شوری خاک باغ‌های پسته‏ رفسنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد رشته‏ی خاکشناسی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

2 استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

چکیده

شناخت تغییرات زمانی و مکانی خصوصیات خاک، به ویژه در اراضی کشاورزی، بدون شک راه گشای مدیریت بهینه و برنامه‏ریزی خاص مکانی است. در این پژوهش، تأثیر مدیریت آبی و بافت خاک بر الگوی پراکنش قابلیت هدایت الکتریکی بخشی از باغ‌های پسته‌ی منطقه‌ی هرمزآباد رفسنجان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، شبکه‌ای منظم با ابعاد 500 در 500 متر بر روی محدوده‌ی مطالعاتی اعمال گردید و مختصات جغرافیایی 77 نقطه‌ی مشاهداتی به دست آمد. سپس در هر نقطه، از عمق‌های صفر تا 40، 40 تا 80 و 80 تا 120 سانتی‏متری نمونه‌برداری صورت گرفت. پس از انجام آزمایش‌های فیزیکی و شیمیایی لازم بر روی نمونه‌ها، به منظور ترسیم نقشه‌های کریجینگ معمولی خصوصیات مورد مطالعه، مراحل واریوگرافی و تخمین در نرم‌افزار ایلویس صورت پذیرفت. نتایج نشان دهنده‌ی اثر قابل توجه بافت خاک و مدیریت آبی منطقه در روند افزایش شوری خاک از سمت جنوب به طرف شمال منطقه در هر سه عمق مطالعاتی بود. به عبارت دیگر، ریزترشدن بافت خاک از یک سو و نیز افزایش دور آبیاری (از متوسط 28 به 52 روز) از سوی دیگر، موجبات افزایش شوری خاک‌ها از سمت جنوب به طرف شمال منطقه‌ی مطالعاتی را فراهم نموده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of irrigation management and soil texture on the pattern of soil salinity variability in pistachio orchards of Rafsanjan.

نویسندگان [English]

  • Alireza Oji 1
  • Ardavan Kamali 2
1
2 Assistant Prof., Soil Science Department, Vali-e-Asr University of Rafsanjan
چکیده [English]

Mapping the temporal and spatial soil variations addresses to the optimal site specific management in agricultural lands. In this paper, the impact of water management and soil texture on the distribution pattern of the electrical conductivity of pistachio orchards in Hormozabad, Rafsanjan was investigated. For this purpose, a regular 11 by 7 grid with a distance of approximately 500 m between sampling locations was designed and 77 sampling sites determined. Afterwards, three samples were collected from the depths of 0 to 40, 40 to 80 and 80 to 120 cm at any point and the necessary physical and chemical analyses were performed on them. The ordinary kriging maps of the selected soil characteristics were prepared in ILWIS software after variography and estimation stages were carried. The obtained results illustrated the significant effects of soil texture and water management on the increase of soil salinity. So that, the increased irrigation intervals (average of 28 to 52 days) on the one hand and the finer soil texture on the other hand, have caused soil salinity to be increased in all depths from the southern to the northern parts of the studied area

کلیدواژه‌ها [English]

  • Electrical conductivity
  • Geostatistic
  • Soil texture
  • Water management

مراجع

1. امینی، م. 1378. بررسی زمین آماری شوری و قلیاییت خاک در برخی از خاک‌های منطقه‌ی رودشت. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‏ارشد خاک‌شناسی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
2. اوجی، ع.، ا. کمالی، ع. اسفندیارپور و س.ج. حسینی‏فرد. 1390. بررسی تغییرات مکانی شوری در اعماق مختلف خاک باغ‏های پسته‏ی منطقه‏ی هرمزآباد رفسنجان. دوازدهمین کنگره علوم خاک ایران. دانشگاه تبریز. 12 تا 14 شهریور ماه. 
3. حسنی‌موحد، س. 1389. نقش کمبودهای زیست اقلیمی در ارزیابی کمی تناسب اراضی برای پسته با استفاده از مدل میکرولیز در منطقه‌ی کوثرریز رفسنجان. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد خاک‌شناسی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان.
4. حسینی‌فرد، س.ج. 1388. تغییر و تحولات کانی‌شناسی و شیمیایی برخی کانی‌های پتاسیم‌دار در محیط ریشه‌ی پسته و گندم. پایان‌نامه‌ی دکترای خاک‌شناسی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
5. حق نیا، غ. 1374. دشواری‌های نفوذ آب در خاک، دانشگاه فردوسی مشهد.
6. محمدی، ج. 1385. پدومتری: آمار مکانی. جلد دوم. انتشارات پلک، تهران.
7. میرزایی خلیل‌آبادی، ح.ر. و ا.ح. چیذری. 1383. تعیین کارایی فنی و مقدار بهینه‌ی آب در تولید پسته. مجله‌ی پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. (شماره‌ی 62)، 43-49.
8. وزارت ﺟﻬﺎدﻛﺸﺎورزی، 1389. آمارنامه کشاورزی ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی و اﻗﺘﺼﺎدی، دﻓﺘﺮ آﻣﺎر و ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت.
9. Abbassi, H. 2009. Monitoring of soil and water characteristic in Garmsar Plain. R. I. o. F. a. Rengelands, Research Institute of Forests and Rengelands 82-0320417000-07.
10. Al-Ghobari, H.M. 2011. Effect of Irrigation Water Quality on Soil Salinity and Application Uniformity under Center Pivot Systems in Arid Region. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(7): 72-80.
11. Brady, N.C., and R.R. Weil. 1996. The Nature and Properties of Soils. 11th edition. Prentice Hall, Inc. 740 pp.
12. Camberdella, C.A., T.B. Moorman, J.M. Novak, T.B. Parkin, D.L. Karlen, R.F. Turco and A.E. Konopka. 1994. Field-scale variability of soil properties in central Iowa soils. Soil Sci. Soc. Am. J., 58: 1501-1511.
13. Cemek, B., M. Guler, K. Kilic, Y. Demir and H. Arslan. 2007. Assessment of spatial variability in some soil properties as related to soil salinity and alkalinity in Bafra plain in northern Turkey. Environ. Monit. Assess, 124: 223-234.
14. Dai, X. and Z. Huo; H. Wang. 2011. Simulation for response of crop yield to soil moisture and salinity with artificial neural network. Field Crops Research, 121: 441-449.
15. Davis, S. 1967. Subsurface irrigation. Agric. Eng., 48: 654-655.
16. De Paz, J.M., F. Visconti and J.L. Rubio. 2011. Spatial evaluation of soil salinity using the WETsensor in the irrigated area. J. Plant Nutr. Soil Sci., 174: 103-112.
17. Douaik, A., M. Van Meirvenne and T. Toth. 2006. Temporal Stability of Spatial Patterns of Soil Salinity Determined from Laboratory and Field Electrolytic Conductivity. Arid Land Res. Manage., 20: 1-13.
18. Elghamry, W. and M. Elashkar. 1962. Simplified textural classification triangles. Soil Sci. Soc. Am. Proc. 26: 612-613.
19. FAO. 1988. Salt-affected soils and their management, by I.P. Abrol, J.S.P. Yadav & F.I. Massoud. FAO Soils Bulletin No. 39. Rome.
20. FAO. 1994. Water quality for agriculture. FAO Irrigation and Drainage Paper, No. 29. Rome, Italy.
21. Gee, G.W. and J.W. Bauder. 1986. Particle size analysis. In: A. Klute (ed.), Methods of soil analysis, Part 1. Am. Soc. Agron., Inc., Madison, WI, USA, 383-411.
22. Godwin, R.J. and P.C. H. Miller. 2003. A review of the technologies for mapping within-field variability. Bio. Eng., 84: 393-407.
23. Goovarets, P. 1997. Geostatistics for natural resources evaluation. Oxford Univ. Press, UK.
24. Greenwood, D.J., J.J. Neeteson nad A. Draycott. 1985. Response of potatoes to N fertilizer: dynamic model. Plant Soil, 85: 185-203.
25. Honery, R.D., B. Taylor, D.S. Munk, B.A. Roberts, S.M. Lesch and E.P. Richard. 2005. Development of practical site-specific management methods for reclaiming salt-affected soil. Comp. Elec. Agri., 46: 379-397.
26. Hosseinifard, S.J.,H. Khademi and M. Kalbasi. 2010. Different forms of soil potassium as affected by the age of pistachio (Pistachio vera L.) trees in Rafsanjan, Iran. Geoderma, 155: 289-297.
27. Huang, S.W., J.Y. Jin, L.P. Yang and Y.L. Bai. 2006. Spatial variability of soil nutrients and influencing factors in a vegetable production area of Hebei Province in China. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 75: 201–212.
28. Isaaks, E.H. and R.M. Srivastava. 1989. An introduction to applied geostatistics. Oxford University Press. New York.
29. Juan, P.,  J. Mateu, M.M. Jordan, J. Mataix-Solera, I. Melendez-Pastor and J. Navarro- Pedreno. 2011. Geostatistical methods to identify and map spatial variations of soil salinity. Journal of Geochemical Exploration, 108: 62- 72.
30. Kravchenko, A.N. 2003. Influence of spatial structure on accuracy of interpolation methods. Soil Sci. Soc. Am. J., 67: 1564-1571.
31. Layon, T.L., H.O. Buckman and N.C. Brady. 1999. The Natural and Properties of Soil. 12th ed. Mac Millan Co., New York, 378 pp.
32. Li, J. and A.D. Heap. 2008. A Review of Spatial Interpolation Methods for Environmental Scientists. Geoscience Australia.
33. Lopez-Granados, F., M.J. Exposito, S. Atenciano, A. Garcia-Ferrer, M.S. Orden and L.G. Torres. 2002. Spatial variability of agricultural soil parameters in southern Spain. Plant and Soil 2002 Kluwer Academic Publishers, 246: 97-105.
34. Meirvenne, M.V. and L.V. Cleemput. 2005. Pedometrical techniques for soil texture mapping at different scales. Environ. Soil-Landscape Model, 3011: 323-342.
35. Momeni, A. 2007. LandUnit and Land resources map Preparation in Scale 1mil. Soil and water research Institute report.
36. Quine, T.A. and Y. Zhang. 2002. An investigation of spatial variation in soil erosion, soil properties and crop production within an agricultural field in Devon, UK. Journal of soil and Water Conservation, 57: 50-60.
37. Ren, C., B. Zhang, Z. Wang, K. Song, D. Liu and G. Yang. 2008. Spatial variability of soil organic carbon in relation to site properties: A case study in Tong Yu county, Jilin province. Ago ecology, Chinese academy of sciences, Chang Chun, China, 85 pp.
38. Rhoades, J.D. 1996. Salinity: Electrical conductivity and total dissolved soils.. In D. L. Sparks (ed.), Methods of Soil Analysis, Part 3: Chemical Methods, SSSA Book Series Number 5, Soil Science Society of America, Madison, WI. 417-435.
39. Rossi, J., A. Govaerts, B.D. Vos, B. Verbist, A. Vervoort, J. Poesen, B. Muys and J. Deckers. 2009. Spatial structures of soil organic carbon in tropical forests a case study of Southeastern Tanzania. Catena, 77: 19-27.
40. Sanden, B., A. Fulton and L. Ferguson. 2005. Managing salinity, soil and water amendment. Pp: 129-146. In: Ferguson LE (ed). Pistachio production manual. 4th edition. Division of Agriculture and Natural Resources. University of California. Oakland.
41. Utset, A. and M. Borroto. 2001. A modeling-GIS approach for assessing irrigation effects on soil salinization under global warming conditions. Agricultural Water Management, 50: 53-63.
42. Vicente-Serrano, S.M., M.A. Saz-Sánchez and J.M. Cuadrat. 2003. Comparative analysis of interpolation methods in the middle Ebro Valley (Spain): application to annual precipitation and temperature. Climate Research, 24: 161-180.
43. Virgilio, N.D., A. Monti and G. Venturi. 2007. Spatial variability of switchgrass (Panicum virgatum L.) yield as related to soil parameters in a small field. Field Crops Research, 101: 232-239.
44. Wang, Y., X. Zhang and C. Huang. 2009. Spatial variability of soil total nitrogen and soil total phosphorus under different land uses in a small watershed on the Loess Plateau, China. Geoderma, 150: 141-149.
45. Webster, R. and M.A. Oliver. 2001. Geostatistics for Environmental Scientists. John Wiley and Sons Ltd., Chichester, UK.
46. Yasrebi, J., M. Saffari, H. Fathi, N. Karimian, M. Emadi and M. Baghernejad. 2008. Spatial variability of soil properties for precision agriculture in southern Iran. Asian Network for Scientific Information. Journal of Applied Sciences, 8(9): 1642-1650.
Zong-Ming, W., Z. Bai, S. Kai-Shan, L. Dian-Wei and R. Chun-Ying. 2010. Spatial variability of soil organic carbon under maize monoculture in the Song-Nen plain, Northeast China. Pedosphere, 20: 80-89

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار