برآورد ضریب گیاهی و تبخیر – تعرق گندم رقم گاسکوژن در مشهد با استفاده از روش تراز انرژی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری هواشناسی کشاورزی

2 دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

3 دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

افزایش بهره­وری آب یکی از راه­کارهای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی و افزایش بازده مصرف آن می­باشد. برای بهبود بهره­وری مصرف آب در شبکه­های آبیاری، تعیین دقیق نیازآبی گیاهان و برآورد دقیق مقدار تبخیر- تعرق امری ضروری است، که به کمک آن می­توان مدیریت مصرف آب در کشاورزی را بهبود بخشید. این پژوهش به منظور تعیین نیاز آبی و ضرایب گیاهی گندم زمستانه رقم گاسکوژن در ایستگاه تبخیر­سنجی دانشگاه فردوسی مشهد در آبان ماه 1389 درون سه لایسیمتر انجام پذیرفت. در کل دوره رشد آب کافی در اختیار گیاه قرار گرفته و میزان پتانسیل آب در خاک همواره در حد ظرفیت زراعی بود. داده­های لازم برای اندازه­گیری تبخیر و تعرق از روش تراز انرژی در تمام مراحل فنولوژی گیاهی در بازه­های زمانی یک ساعته از اول آبان تا نیمه خرداد با بهره­گیری از دستگاه تراز انرژی (مدل 5200- DIK) برداشت ­شد. بر اساس نتایج به دست آمده نیاز آبی گندم رقم در دوره رشد به روش تراز انرژی و لایسیمتری به ترتیب 5/536 و 5/544 میلی­متر برآورد گردید. نیاز آبی گیاه مرجع به وسیله لایسیمتر نیز 5/865 میلی متر به دست آمد. میانگین ضرایب گیاهی گندم برای مراحل چهار­گانه­ی رشد 3/0، 8/0، 14/1 و 4/0 برآورد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimating the crop coefficient and the water requirement of the Gascogne wheat by using energy balance method in Mashhad

نویسندگان [English]

  • Maryam Ghaemi, 1
  • Mahmood Raeini Sarjaz 2
  • Mohammad Mosavi 3
1
2
3
چکیده [English]

Water productivity Increase is one of the water management solutions in agriculture and increasing its efficiency. The accurate determination of plants water requirement and the accurate value estimate of evapotranspiration is essential for improving water productivity in irrigation network that it can help to improve water management in agriculture. This research was performed to determine the water requirement and crop coefficients of winter Gascogne wheat in station of estimating evaporation within three lysimeter in Ferdowsi university of Mashhad in Aban 1389. In general, the enough growth period of water was available to the plants and the amount of the water potential in soil was always at field capacity. The necessary data for measuring evapotranspiration was obtained the energy balance method at all stages of plant phenology in one-hour intervals from Aban to mid-khordad using energy balance device ( DIK-2500 ). Based on the results, water requirement of wheat in growth period using energy balance and lysimeter methods was estimated respectively 536.5 and 544.5mm. Also, the water requirement of the reference plant was obtained 865.5 mm. The average of the crop coefficients of wheat was estimated 0.3, 0.8, 1.14 and 0.4 for the four growth stages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crop coefficient
  • Energy balance
  • evapotranspiration
  • Lysimeter
  • Water requirement
  • Wheat

مراجع

 
1. آمار نامه کشاورزی، ج اول. محصولات زراعی. سال زراعی 87-1386 . ناشر وزارت جهاد کشاورزی، معاونت امور برنامه ریزی، اقتصادی و بین­الملل، دفتر آمار و فناوری اطلاعات. 1388.
2. فرشی، ع.ا. 1378. تعیین نیاز آبی گندم (تبخیر و تعرق بالقوه) با استفاده از جعبه کشت (لایسیمتر) و تعیین برنامه آبیاری برای کسب حداکثر محصول در کرج. چکیده مقالات ششمین کنگره علوم خاک ایران. صفحه 630-629. دانشگاه فردوسی مشهد
3. مهاجر­پور، م.، م. موسوی بایگی و م. هاشمی­نیا. 1387. اندازه­گیری تبخیر – تعرق گیاه مرجع از روش بالانس انرژی(نسبت باون) و مقایسه آن با داده­های لایسیمتر. مجله علمی – پژوهشی علوم و صنایع کشاورزی ویژه آب و خاک. جلد 22، شماره 1: 21-13.
4. نیازی، ج.ا.، ح. فولادمند و ح. احمدی. 1384. نیاز­آبی و ضریب گیاهی گندم در منطقه زرقان استان فارس. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال نهم. شماره اول.
5. Allen, R.G. 1986. Penman for all seasons. J. Irrig. Drain. Enger. ASCE. 112:166-171.
6. Amarakoom, D. and P. Mcrean. 2000- Estimating  day time  rate of heat flux and evapotranspiration  in Jamiica. Agricultural  and Forest Mereorology. 102:113-124.
7. Attarod, P., M. Aoki and V. Bayramzadeh. 2009. Measurmentsof the actual evapotranspiration and crop coefficients of summer and winter seasons crops in japan. Plant Soil Environ., 55,2009(3):121-127.
8. Brunel, J.P., J. Ihab, A.M. Droubi and S. Samaan. 2006. Energy budget and actual evap-otranspiration of an arid oasis ecosystem: Palmyra (Syria). Agricultural WaterManagement 84, 213–220.
9. Gay, L.W. 1993. Evaporation measurements for catchment scale water balance. Proceeding  of  International Seminar  of  Watershed  Management, Hermosillo, Sonora, Mexico, Universidael de Sonora – university of Arizona: 68-86.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار