ارزیابی کیفیت آب قنات‌ها با استفاده از برنامه Chemistry جهت مصارف مختلف در نائین

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد مهندسی اکوهیدرولوژی، دانشکده عاوم وفنون نوین، دانشگاه تهران

3 کارشناسی ارشد مهندسی اکوهیدرولوژی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران

4 کارشناسی ارشد مهندسی اکوهیدرولوژی، دانشکده علوم وفنون نوین، دانشگاه تهران

چکیده

آب از یک­سو با سلامت و بهداشت مردم سروکار دارد و از سوی دیگر باعث رونق اقتصادی می‌شود. بنابراین یکی از عوامل مهم و تعیین­کننده در مصارف مختلف آب، کیفیت شیمیایی آن است و برای مدیریت این منابع لازم است بررسی‌های علمی حاصل شود و با شناخت کامل سیستم‌های آب زیرزمینی، آن‌ها را کنترل کرد و آنالیز شیمیایی این آب­ها ابزاری مناسب برای ارزیابی کیفیت و مدیریت منابع آب است. در این تحقیق به­منظور بررسی کیفیت شیمیایی آب 17 رشته قنات جنوب نائین شهر در سال 1391 داده­های موردنیاز از سازمان آب منطقه­ای اخذ گردید و جهت آنالیزهای کیفیت شیمیایی آب از برنامه Chemistry استفاده شد. پس از بررسی­های صورت­گرفته و ترسیم نمودارهای شولر، ویلکوکس و پایپر، کیفیت قنات­ها برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت تعیین گردید. براساس نمودار شولر، قنات­های موردنظر جهت مصارف شرب محدودیتی ندارند. درمورد کیفیت آب برای مصارف کشاورزی، 6 رشته قنات از 17 قنات موردمطالعه برای مصارف کشاورزی نامناسب هستند و مابقی قنات­ها، برخی مناسب و برخی قابل استفاده برای کشاورزی هستند و براساس RSC مجموع 17 قنات همگی در رده مناسب، تنها قنات فیض­آباد و جامکان در رده قابل­قبول است. درمورد صنعت، اکثر قنات­های موردمطالعه جزء گروه رسوبگذار هستند و تنها دو قنات حیدرآباد و آرند در رده خورنده قرار می‌گیرند. در جنوب نایین با توجه به نتایج بدست آمده برای جلوگیری از آسیب‌های جبران­ناپذیر، نیاز به مدیریت مناسب و جامع دارد و همچنین برای حفظ و صیانت از این آب‌ها نیازمند مطالعات دیگر است تا بتوان درک مناسبی از سیستم هیدرولیکی آب داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Aqueduct Water Quality Using Chemistry Program for Different Uses in Nain

نویسندگان [English]

  • Hossein Yousefi 1
  • Elyas Reyhani 2
  • Leili Amini 3
  • Leila Ghasemi 4
1 Associate Professor, Faculty of New Sciences and Technologies, University of Tehran
2 M.Sc, Faculty of new Sciences and Technologies, University of Tehran, Iran
3 Faculty of new Sciences and Technologies, University of Tehran, Iran
4 Faculty of new Sciences and Technologies, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Water on the one hand, deals with the health of people, and on the other hand, promotes economic prosperity. One of the important and determining factors in different uses of water is its chemical quality, and to manage these resources, it is necessary to obtain scientific sttudies and control them with full knowledge of groundwater systems, and chemical analysis of these waters is a suitable tool for quality assessment and water resource management. In this study, the data required to investigate the chemical quality of water in 17 aqueducts south of Nain in 2012, was abtained from the Regional Water Organization. Chemistry program was used to perform chemical quality analysis of water. After the studies and drawing the Schuler, Wilcox and Piper diagrams, the quality of the aqueducts was determined for drinking, agriculture and industry purposes. According to the Schuler diagrams, the aqueducts in question are no limited for drinking. Regarding water quality for agricultural uses (Wilcox chart), 6 aqueducts out of 17 aqueducts studied are unsuitable for agricultural use (very salty) and the rest of the aqueducts, are some suitable and some can be used for agriculture, and according to RSC of a total of 17 aqueducts, all in the appropriate, only the Feyzabad and Jamakan aqueducts are possible in the category. Regarding the industry, most of the aqueducts are part of the sedimentation group and only two aqueducts of Heydar Abad and Arand are in the corrosive category. In the south of Naein City, according to the results abtained to avoid irreparable damage, it needs proper and comprehensive management, and also to preserve and protect these waters, other studies are needed to have a proper understanding of the water hydraulic system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chemistry program
  • water quality
  • aqueduct
  • Naein City
 
چراغی، ز.، ساریخانی،ر.، فرحپور، م.، و قاسمی دهنوی، آ. 1397. ارزیابی و تجزیه و تحلیل آماری پارامترها و شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف آشامیدنی در منطقه خرم­آباد .مجله مهندسی منابع آب، سال یازدهم.
 
حیدری نژاد، ز.، حیدری، م.، سلیمانی، ح.، و نجفی صالح، ح. 1397. ارزیابی کیفیت فیزیکی و شیمیایی منابع آب زیرزمینی شهرستان­های خواف، تایباد و رشتخوار طی سال­های 1394-1384. مجله طب پیشگیری، دوره 5، شماره 1، ص36-42.
 
حیدری، ز. و رضایی، م.  1390. بررسی هیدروژئوشیمی به روش درونیابی با استفاده از نرم­افزار ARCGIS (مطالعه موردی دشت آبدان دیر استان هرمزگان). سی­امین گردهمایی علوم زمین
 
حکیم خانی، ش. و علی جانپور، ا. 1389. تشخیص داده­های پرت در روش منشایابی رسوب. پژوهش­های حفاظت آب و خاک (علوم  کشاورزی و منابع طبیعی). دوره 17، شماره 1، ص 43-23.
 
 
خالقی، ف.، 1399. ارزیابی کیفیت آب شرب منطقه هشترود با استفاده از متغیرهای هیدروشیمیایی و نگرش زیست محیطی. فصلنامه علمی پژوهشی زمین شناسی محیط زیست، سال چهاردهم، شماره1، ص 56-45.
 
دین پژوه، ی.، فاخری فرد، ا.، حسن پور اقدام، م.، و بهشتی وایقان، و. 1394. تحلیل روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در دشت شبستر - صوفبان. علوم و مهندسی آبیاری (مجله­ی علمی کشاورزی)، جلد 38، شماره 1، ص 69-56.
 
دستورالعمل پایش کیفیت آب­های زیرزمینی، 1391، نشریه شماره 20، وزارت نیرو
 
 
 
روزرخ، ج.، اصغری مقدم، ا.، و ندیری، ع.، 1396. بررسی ویژگی­های هیدروژئوشیمیایی و طبقه­بندی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت هرزندات برای مصارف مختلف با استفاده از روش‌های هیدروشیمیایی. علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره نوزدهم، ویژه نامه شماره 5 ، ص 79- 92.
 
صالحی، ح.، زینی وند، ح.، و احمدی، ش. 1396. ارزیابی کیفی آب‌های زیرزمینی و انتخاب مناسب ترین روش میان یابی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در شهرستان سقز. فصلنامه علمی پژوهشی اکوبیولوژی تالاب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، سال نهم، شماره 32،  ص 18-5.
 
 
 
غلام دخت بندری، م.، رضایی، پ.، و غلام دخت بندری، ز. 1397. ارزیابی کیفیت هیدروژئوشیمیایی آب زیرزمینی حوزه سیاهو، شمال شرق شهر بندرعباس. فصلنامه علمی پژوهشی سلامت و محیط زیست، دوره 11، شماره 1، ص 110-97.
 
فاضل­پور عقدایی.، ملکی نژاد، ح.، اختصاصی، م.، و برخورداری، ج. 1397. تحلیل کیفیت منابع آب زیرزمینی به منظور مدیریت بهینه منابع، مطالعه موردی حوزه آبخیز خوانسار هرات. فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب، سال پنجم، شماره 20، ص 106-96.
 
BRUNGS, W. A. 1973. Effects of residual chlorine on aquatic life. Journal (Water Pollution Control Federation), 2180-2193.
 
Çelik, R. 2015. Temporal cha  nges in the groundwater level in the Upper Tigris Basin, Turkey, determined by a GIS technique. Journal of African Earth Sciences, 107, 134-143.
 
Chai, T., Xiao, C., Li, M., & Liang, X. 2020. Hydrogeochemical Characteristics and Groundwater Quality Evaluation Based on Multivariate Statistical Analysis. Water, 12, 2792.
 
Ding, F., Yamashita, T., Lee, H. S. & Pan, J. Numerical study on seawater intrusion into groundwater in Liaodong Bay coastal plain, China.  Water Resource and Environmental Protection (ISWREP), 2011 International Symposium on, 2011. IEEE, 725-729.
 
Edition, F. 2011. Guidelines for drinking-water quality. WHO chronicle, 38, 104-8.
Hounslow, A. 2018. Water quality data: analysis and interpretation, CRC press.
 
 
Jiang, Y., Gui, H., Yu, H., Wang, M., Fang, H., Wang, Y., Chen. C., Zhang, Y., & Huang, Y. 2020. Hydrochemical Characteristics and Water Quality Evaluation of Rivers in Different Regions of Cities: A Case Study of Suzhou City in Northern Anhui Province, China. Water, 12, 950.
 
 
Jackson, C. R., Meister, R. & Prudhomme, C. 2011. Modelling the effects of climate change and its uncertainty on UK Chalk groundwater resources from an ensemble of global climate model projections. Journal of Hydrology, 399, 12-28.
 
Masciopinto, C., Liso, I. S., Caputo, M. C. & DE Carlo, L. 2017. An Integrated Approach Based on Numerical Modelling and Geophysical Survey to Map Groundwater Salinity in Fractured Coastal Aquifers. Water, 9, 875.
 
Piper, A. M. 1944. A graphic procedure in the geochemical interpretation of water‐analyses. Eos, Transactions American Geophysical Union, 25, 914-928.
Sieker, H., Bandermann, S., Schroter, K., Ostrowski, M., Leichtfuss, A., Schmidt, W., Thiel, E., Peters, C. & Muhleck, R. 2006. Development of a decision support system for integrated water resources management in intensively used small watersheds. Water Practice and Technology, 1, wpt2006004.
 
Sikdar, P., Sarkar, S. & Palchoudhury, S. 2001. Geochemical evolution of groundwater in the Quaternary aquifer of Calcutta and Howrah, India. Journal of Asian Earth Sciences, 19, 579-594.
Specification, I. S. D. W. 1992. Bureau of Indian Standards. New Delhi.
 
Todd, D. K. 1974. Salt-water intrusion and its control. Journal (American Water Works Association), 180-187.