بررسی شاخصهای مدیریتی خشکسالی در پایین‌دست زیرحوضه هریرود افعانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم و مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

در مطالعات پایه منابع آب و خاک، شناخت شاخص‌های خشکسالی و ارزیابی آن‌ها می‌تواند مدیریت اثربخش منابع آب و ارزیابی بهتر آن را محقق سازد. افزایش روز افزون جمعیت از یک طرف و افزایش درجه حرارت از سوی دیگر نیازمندی بیش‌تر جوامع انسانی را به شناخت و پیش‌بینی خشکسالی به‌عنوان یکی از وقایع حدیِ حاصل از تغییرات اقلیمی را ضروری می‌نماید. در کشورهای خشک و نیمه‌خشک همانند افغانستان که تمام منابع آبی آن متکی به ریزش‌های برف و باران است، موضوع خشکسالی یک پدیده مهم و قابل شناخت است. بدین‌منظور هدف از این پژوهش، ارزیابی خشکسالی با استفاده از شاخص‌های SPI، SDI و RDI در پایین‌دست حوضه آبریز هریرود می‌باشد. منطقه مورد مطالعه در حوضه هریرود واقع شده و وسعت آن ۶/۳۱۴۰۲ کیلومترمربع است. این حوضه در ۶۲ درجه و۲۰ دقیقه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۴۵ دقیقه عرض شمالی در شمال غربی کشور افغانستان واقع شده که از سمت شمال به کشور ترکمنستان و از سمت غرب با کشور ایران مرز مشترک دارد. در این پژوهش، از بسته‌های نرم‌افزاری DrinC و DIP که به‌ترتیب توسط دانشگاه ملی فنی آتن یونان و دانشگاه تربیت مدرس ایران در سال ۲۰۱۳ توسعه داده شده، استفاده گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigation of drought management indicators downstream of Harirod sub-basin of Afghanistan

نویسندگان [English]

  • Mahdi Sarai Tabrizi 1
  • Mahboballah Barez 2
1 Assistant Professor, Department of Water Engineering and Sciences, Sciences and Research Branch, Islamic Azad University,, Tehran, Iran
2 1- M.Sc. Student of Water Resources, Department of Water Engineering and Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In basic studies of water and soil resources, recognizing the drought indicators and evaluating them can achieve effective management of water resources and better evaluation. Increasing population on the one hand and rising temperatures on the other hand necessitate the need for more human societies to recognize and predict drought as one of the extreme events resulting from climate change. In arid and semi-arid countries such as Afghanistan, where all water resources depend on snow and rain, the issue of drought is an important and recognizable phenomenon. For this purpose, the purpose of this study is to assess drought using SPI, SDI and RDI indices downstream of Harirod catchment. The study area is located in Harirod basin and its area is 31402.6 square kilometers. This basin is located at 62 degrees and 20 minutes’ east longitude, 34 degrees and 45 minutes’ north latitude in the northwest of Afghanistan, which shares a border with Turkmenistan from the north and Iran from the west. In this study, DrinC and DIP software packages developed by the National Technical University of Athens, Greece and Tarbiat Modares University of Iran in 2013, respectively, were used.

کلیدواژه‌ها [English]

  • DrinC Model
  • Drought Standard Indicators
  • Harirod

مراجع

اقتداری­نژاد، م.، بزرتفشان، ا. و صادقی لاری، ع. ۱۳۹۵. ارزیابی تطبیقی شاخص­هایRDI ، SPI و SDI در تحلیل مشخصه­های خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی. نشریه دانش آب و خاک، 26(2/4): 69-81.
 بداق جمالی، ج.، صمدی نقاب، س.، آسیایی، م. و جوانمرد، س. ۱۳۸۴. مدیریت ریسک خشکسالی(شناخت وراهکارها)، چاپ اول انتشارات سخن گستر مشهد، 312 صفحه.
پور محمدی، س.، مبین، م،ح و رحیمیان، م،ح. ۱۳۹۷. بررسی خشکسالی و پارامترهای اقلیمی مؤثر برآن با استفاده از شاخص RDI در منطقه زابل. اولین کنفرانس بین­المللی بحران آب، ۲۰-۲۲.
جعفر، م.، ویسی، ع، ک.، نورایی، ا. و نادر، س. ۱۳۹۴. ارزیابی تاثیر خشکسالی برتالاب هشیلان.فصلنامه علمی وپژوهشی اکو بیولوژی تالاب- دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، سال هفتم شماره ۲۵پایز ۱۳۹۴ صفحات ۸۱-۹۲.
جهانگیر، م،ح.، بابائی، س، و نوروزی، ا. ۱۳۹۸. ارزیابی وضعیت خشکسالی استان کرمانشاه با استفاده از شاخص خشکسالی جریان رودخانه. نشریه آبیاری و زهکشی ایران، شماره ۱، جلد ۱۳، ۱۹۰-۲۰۲.
زارعی، م. و سلیمانی ساردو، م. ۱۳۹۷. ارزیابی شاخص­های هواشناسی و روش­های درون­یابی به­منظور پایش و پهنه­بندی خشکسالی در مناطق خشک و نیمه­خشک. مجله علمی پژوهشی مهندسی اکوسیستم بیابان سال هفتم، شماره بیست ویکم، صفحه ۵۹ـ۷۴.
سامتی، م.، ثنای نژاد، س،ح.، ریواز، ف. و قرمان، ب. ۱۳۹۸. بکارگیری زمین آمار مکانی- زمانی در پایش خشکسالی­های شمال شرق ایران. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 33، شماره5، صفحه 779-793.
فرمان­آرا، س،م.، بختیاری، ب. و سیاری، ن. ۱۳۹۹. تحلیل مشخصه­های خشکسالی هواشناسی تحت تأثیر تغییر اقلیم با رویکرد کاپولا در استان فارس. نشریه آب وخاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد ۳۴، شماره ۵، صفحه ۱۱۵۷-۱۱۷۳.
مرتضایی فریز هندی، ق. و میر اکبری، م. ۱۳۹۷. پایش خشکسالی هیدرولوژیکی با استفاده از شاخص­های SDI و GRI در حوضه آبخیز رودخانه اعظم هرات استان یزد. مجله منابع طبعی ایران، دوره ۷۱، شماره ۶۳.
مساعدی، ا،ا.، خلیل زاده، م. و محمدی، ا. ۱۳۸۷. پایش خشکسالی هواشناسی در سطح استان گلستان. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد پانزدهم، شماره دوم.
منتصیری، م.، امیر عطائی، ب. و رضائی، ح. ۱۳۹۶. تحلیل منطقه‌ای و استخراج منحنی بزرگی- مساحت- فراوانی خشکسالی با استفاده از توابع مفصل در حوضه آبریز دریاچه ارومیه. نشریه آب و خاک )علوم و صنایع کشاورزی)، جلد ۳۱، شماره ۴، ص ۱۲۶۰-۱۲۷۷.
یوسفی، م.، مساعدی، ا،ا.، انصاری، ح. و صمدی، س،ز. ۱۳۹۵. ارزیابی همبستگی شاخص­های RDI ، SPI و SPEI با پارامترهای بارش و تبخیر و تعرق در چند منطقه آب و هوایی ایران. دومین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران، ۲-۴.
فلاح ذوله، س،. ایلدرمی، ع، ض،. و نوری، ح،. ۱۳۹۹. پیش بینی اثر تغییر اقلیم برخشکسالی های (SPI) و (SDI)حوضه آبخیز ملایر با استفاده از سری زمانی ARIMA. نشریه علمی جغرافیا وبرنامه ریزی.سال ۲۵،شماره۷۷،فصلپاییز،سال۱۴۰۰، صفحات۲۰۵-۲۰۱۸
Shaha, R., Bharadiyab, N. and Manekarc, V. 2015. Drought Index Computation Using Standardized Precipitation Index (SPI) Method for Surat District. Gujarat, Aquatic Procedia, 4: 1243 – 1249.
Samir, Al-Gamal. 2021. Climate Change and Integrated Water Resources Management to Prevent Water Disputes in Africa. Water Productivity Journal (WPJ), 1(2): 52 – 70.
Tabari, H., Nikbakht, J. and Talaee, H. 2013. Hydrological Drought Assessment in Northwestern Iran Based on Stream flow drought Index (SDI). Water Resource Management, 27: 137- 151.
Tigkasa, D., Vangelisa. H. and Tsakirisa, G. 2016. Introducing a modified Reconnaissance Drought Index (RDI) incorporating effective precipitation. Procedia Engineering, 162: 332 – 339.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار