ارزیابی روشهای محاسباتی تبخیر و تعرق پتانسیل با داده داده‌های لایسیمتر (مطالعه موردی دشت سیستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه مهندسی آب، دانشگاه، زابل، ایران

چکیده

تبخیر و تعرق به‌طور مستقیم توسط لایسیمتر قابل اندازه‌گیری می‌باشد، اما این کار مستلزم صرف هزینه و وقت زیادی بوده و علاوه بر این بسیار دشوار می‌باشد. لذا در شرایط مختلف به برآورد این پارامتر پرداخته شده است. لذا در این تحقیق به مقایسه تبخیر و تعرق محاسبه شده به روش فائو پنمن مانتیث، بلینی کریدل، جنسن هیز، جنسن هیز اصلاحی و هارگریوز سامانی، مک کینگ و پریستلی تیلور با تبخیر و تعرق بدست آمده ازروش لایسیمتر در دشت سیستان پرداخته شده است تا بتوان روشی که بیشترین همبستگی را با این روش دارد شناسایی شده و در مواقع لزوم از آن استفاده کرد. نتایج نشان داد روش بلینی کریدل با ضریب 971/0 بیشتری همبستگی و روش هارگریوز سامانی با ضریب 694/0 کمترین همبستگی را با داده های لایسیمتری دارد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت در منطقه زابل که جزء مناطق خشک کشور می‌باشد معادله بلینی کریدل برآورد بهتری از تبخیر و تعرق ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assesment of Computational Methods of Estimation of Potential Evapotranspiration Using Lysimeter Data (Case Study: Sistan Plain)

نویسنده [English]

  • Halimeh Piri
چکیده [English]

Evapotranspiration can be measured directly using lysimeter measurements , of course lysimetry is time and labor consuming and sometimes cost effective but it is not difficult. Therefore, in different situations has been to estimate this parameter .Therefore, this study has been to compared the evapotranspiration computed using FAO Penman Mantys,Blany Cridle, Jensen Hayes, Jensen Hayes reform ,Hargreaves Samani, Mac King, and Prystly Taylor to measured evapotranspiration the technique Lysimeter in Sistan Plain to method be correlated more with this method has been identified and it was use in necessary situation.The results showed Blany Cridle with factor of o.971  has  the most correlation coefficient and the Hargreaves Samani with 0.694 has  the lowest correlation with the data Lysimeter.It can be concluded that in Zabol is any arid region, Blany Cridle equation is better estimate of the evapotranspiration .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Blany Cridle
  • evapotranspiration
  • Sistan plain
  • Lysimeter
 
1. بیاتورکشی، م.، ص. معروفی، ح. زارع‌ابیانه،  بیات ورکشی، م ؛ ص. معروفی  ؛ ح.زارع ابیانه ؛ ع. قاسمی. 1387. ارزیابی روشهای تخمین تبخیر و تعرق گیاه مرجع در استان خوزستان و مقایسه آن با روش فائو پنمن مانتیث. دومین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی ، دانشگاه شهید چمران اهواز، 10-8 بهمن.
2.بیگلویی، م.ح ؛ ا. مقصودی. 1382.  تعیین مناسبترین روش برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه برای منطقه رشت. مجموعه مقالات هشتمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان،34-43.
3. توشیح،و؛ م .سی و سه مرده.1382. تعیین تبخیر و تعرق بالقوه گیاه مرجع (چمن) و مقایسه آن با معادله های تجربی. مجموعه مقالات سمینار سراسری لایسیمتر، جهاد دانشگاهی کرمان، صفحه ص240-230.
4. رادمنش، ف ؛ ا . مادح خاکسار.1386. ارزیابی روشهای هارگریوز سامانی و حنسن هیز اصلاح شده در برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل در مقایسه با روش فائو-پنمن- مانتیث در دو استان خوزستان و هرمزگان . نهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر ، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ص 458-465.
5. زارع ابیانه، ح؛ م. بیات ورکشی ؛ ع ا. سبزی پروری ؛ ص.معروفی ؛ ع. قاسمی. 1389. ارزیابی روشهای مختلف برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع و پهنه بندی آن در ایران . مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 74، ص 110-95.
7. علیزاده، ا. 1387.رابطه آب، خاک و گیاه، مشهد، دانشگاه امام رضا(ع).
8. علیزاده، ا ؛ غ ع. کمالی ؛ م ج. خانجانی ؛ م ر .رهنورد . 1383. ارزیابی روشهای برآورد تبخیر و تعرق در مناطق خشک ایران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی ، شماره 19، ص 105-97.
9. علیزاده، ا ؛ ب. میر شاهی.1380. بررسی دقت و عملکرد تبخیر و تعرق پتانسیل محاسبه شده به روشهای هارگریوز- سامانی و تشتک تبخیر در ایستگاههای سینوپتیک استان خراسان. مجله نیوار، شماره 42و 43، ص70-51.
10. علی حوری، م؛ ح. علی حوری ؛ ع .محبی.1389. مقایسه روشهای مختلف برآورد نیاز آبی نخل خرما در مرحله استقرار و رشد رویشی در خوزستان.سومین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی ، دانشگاه شهید چمران اهواز، 12-10 اسفند.
12. مجد زاده، ب ؛ ح ع. صمدی.1382. مقایسه تبخیر و تعرق گیاه مرجع محاسبه شده بوسیله فرمولهای تجربی با لایسیمتر در کرمان. مجموعه مقالات هشتمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان،22-19.
13. موسوی بایگی، م ؛ م. عرفانیان ؛ م . سرمد .1388. استفاده از حداقل داده های هواشناسی برای برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه مرجع و ارائه ضریب اصلاحی آن(مطالعه موردی استان خراسان رضوی). مجله آب و خاک، شماره 23،ص91-99.
14. نصیری قیداری. ا؛ آ. علی پور ؛ ح.اوجاقلو ؛ ت .سهرابی. 1389. ارزیابی و مقایسه روشهای تخمین تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده از حداقل داده های هواشناسی( مطالعه موردی استان مازندران) . سومین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی ، دانشگاه شهید چمران اهواز، 12-10 اسفند.
15. Allen, R.G,; L.S. Pereira; D. Raes; M.Smith. 1998. Crop evapotranspiration – Guidelines for computing crop water  requirements  –  FAO  Irrigation  and  drainage  paper  56.  Food  and  Agriculture  Organization  of  the  United Nations, Rome.
16. Amatya, D. M; R.W.Skaggs ; J. D. Gregory. 1995. Comparison of methods for estimating REF-ET. J. Irrig. Drain. Eng., 121(6):427–435.
17.Cai ,J; Y.Liu ; T .Lei ;  L.S. Pereira . 2007.  Estimating  reference  evapotranspiration  with  the  FAO Penman-Monteith  equation  using  daily  weather  forecast  messages,  Agricultural  and  Forest  Meteorology, 145: 35-22.
18. Droogers, P; R.G. Allen. 2002. Estimating reference evapotranspiration under inaccurate data conditions. Irrig Drain Syst, 16:33–45.
19. Hargreaves, G.H. 1974. Estimation of potential and crop evapotranspiration. Trans. ASAE 17 (4):701–704
20.James, L. G. 1988. Principles of farm irrigation system design, John Wiley and Sons. Inc. 543 pages
21.Kustas, W. P; J. M. Norman. 1996: Use of remote sensing for evapotranspiration monitoring over land surfaces. Journal of Science Hydrology 41: 495-516.
22.. Li, Y. L; J. Y. Cui; T. H. Zhang; H .Zhao. 2003. Measurement of evapotranspiration of irrigated spring wheat and maize in a semi- arid region of North China. Agricultural Water Management 61: 1-12.
23. Li, Y; R.Horton ; T.Ren ; C.Chen. 2010. Prediction of annual reference evapotranspiration using climatic data. Agric.Water Manage. 97: 300-308
24. Michael,M. G ; W. G. M. Bastiaanssen. 2002. A new simple method to determine crop coefficients for water allocation planning from satellites: results from Kenya. Irrigation and Drainage Systems 14: 237-256.
25. Rosenberg, N. J ;  B.  L. Blad  ;  S.  B. Verma .  1983.  Microclimate  the  biological  environment,  2nd  Ed,  John Wiley and Sons inc. N.Y. 495 pages.
26.Ogawa, S;  T.Murakaml ;  N.Ishitsuka ; G. Saito . 1999.  Evapotranspiration  estimates  from  fine-resolution NDVI. National Institute of Agro- Environmental Science (Japan).
27. Penman, H.L.1948. Natural evaporation from open water, bare soil and grass. Proc., R. Soc., Ser. A 193: 454-465.
28. Thornthwaite,C.W. 1948. An approach toward a rational classification of climate. Geogr. Rev. 38: 55–94.