مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره ویکور برای ارزیابی گزینه‌های مدیریت سیلاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد منابع آب دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

چکیده

در این مقاله جهت مدیریت سیلاب در حوزۀ گرگانرود، از مدل­­ تصمیم­گیری چند­معیاره ویکور استفاده شده­است. گزینه­های مدیریت سیلاب شامل حفظ شرایط­طبیعی، بهره­برداری از سد­گلستان، احداث گوره، احداث کانال­انحراف، سامانۀ پیش­بینی و هشدارسیل، استفاده از بیمه­سیل و سامانۀ پیش­بینی و هشدارسیل توام با بیمۀ­سیل رتبه­بندی شده‌اند. سپس نتایج آن با مدل وزن­دهی ساده و مقایسه شده­است. به ­منظور ارزیابی گزینه­ها از 11 معیار شامل تلفات جانی مورد انتظار، نرخ­بازیابی، نرخ تدریج، خسارت مورد انتظار سالانه، احساس ­امنیت مردم، نرخ اشتغال­زائی، مشارکت مردمی، حفظ و بهبود مناظر­طبیعی، حفاظت از زیستگاه حیات ­وحش، حفاظت از کیفیت­آب و امکان­پذیری‌فنی و سرعت­اجراء استفاده شده­است. نتایج رتبه­بندی نشان داده که در صورت کاهش میزان پارامتر ویکور، مدل به معیارهای اجتماعی، اقتصادی و فنی اهمیت بیشتری داده­است. با افزایش میزان پارامتر ویکور، حساسیت مدل نسبت به تغییر پارامتر ویکور افزایش یافته­است. مدل ویکور بر خلاف مدل وزن­دهی ساده حساسیت کمتری نسبت به تغییر وزن معیارها داشته ولی به معیارهای اقتصادی و فنی حساسیت بالایی داشته­است. در این تحقیق به دلیل اهمیت بالای معیارهای اجتماعی مدل ویکور توصیه شده ­است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Multi-criteria VIKOR Model for Assessment of Flood-Management Options

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ebrahim Banihabib, 1
  • Nastaran chitsaz 2
1 PhD of Civil Engineering, Water Engineering, Assistant professor, University of Tehran, Iran.
2 M.Sc. Student, Water resources Engineering, Irrigation & Drainage Engineering Department,
چکیده [English]

In this paper, VIKOR model is used to rank seven flood management options in Gorganrood River, including: conservation of natural condition, Golestan reservoir management, levee construction, diversions-channel construction, flood forecasting and warning system, flood insurance, and integration of flood warning system and flood insurance. Then it is compared with the result of simple additive weighted model. The flood management project is ranked based on eleven criteria including: expected average number of casualties, recovery rate, gradual rate, expected annual damage, safety feeling, employment rate, public participation, landscape protection, wildlife habitat conservation, water quality conservation and technical feasibility and performance. The results show that VIKOR model emphasize economical, technical and social criteria by decreasing the maximum group utility. On the other hand, increasing the maximum group utility will increase sensitivity of VIKOR model against its parameter. This model has less sensitivity to changes in criteria weights but not in economical and technical criteria. VIKOR model due to emphasizing social criteria is recommended for ranking flood management options in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Flood Management
  • VIKOR
  • Multi-Criteria Decision Making (MCDM)

مراجع

منابع
Afshari, A., M. Mojahed and R. M. Yusuff. 2010. Simple AdditiVe Weighting approach to Personnel  Selection problem. International Journal of InnoVation, Management and  Technology, Vol. 1, No. 5, December 2010 ISSN: 2010-0248.
Athawale, V. M. and S. Chakraborty. 2012. A comparatiVe study on the ranking performance of some multi-criteria decision-making methods for industrial robot selection. International Journal of Industrial Engineering Computations 831–850.  www.GrowingScience.com/ijiec.
Chang, C. L. and C. H. Hsu. 2009. Multi-criteria analysis Via the VIKOR method for prioritizing land-use restraint strategies in the Tseng-Wen reserVoir watershed. J EnViron Manage. 2009 Aug;90(11):3226-30. Epub 2009 May 30.
Chang, Y. H. and C. H. Yeh. 2001. EValuating airline competitiVeness using  multiattribute decision making. Omega 29, 405–415.
De Bruijn, K. M. 2005. Resilience and flood risk management; A systems approach applied to lowland riVers,  216 pp.
Ebrahimnejad, S., S. M. Mousavi, R. Tavakkoli-Moghaddam and M. Heydar. 2012. Evaluating high risks in large-scale projects using an extended VIKOR method under a fuzzy
Environment. International Journal of Industrial Engineering Computations (3):463–476.
Hwang, C. L. and K. Yoon. 1981. Multiple Attribute Decision Making – Method and Applications, A State-of-the-Art SurVey. Springer- Verlag, New York.
Kundzewicz Z. W and K. Takeuchi. 1999. Flood protection and management: quo vadimus?. Hydrol Sci J 44(3):417-432
Hwang, C. L. and K. Yoon. 1981. Multiple attributes decision making methods and applications. Springer, Berlin.
MacCrimmon, K. R. 1968. Decision making among multiple attribute alternatiVes: A surVey and consolidated approach. RAND Memorandum, RM-4823-ARPA.
Maass, A., M. M., Hufschmidt, Jr., R. Dorfman H. A. Thomas, S. A. Marglin, and G. M. Fair. .1962, Design     of Water Resources Systems, HarVard UniVersity Press, Cambridge.
Mohaghar, A. 2012. “A Combined VIKOR – Fuzzy AHP Approach to Marketing Strategy Selection”, Business Management and Strategy, ISSN 2157-6068, 2012, Vol. 3, No. 1.
Mohamed, F. El-Santawy. 2012. A VIKOR Method for SolVing Personnel Training Selection Problem. International Journal of Computing Science, Vol. 1.no. 2.ISSN (online):2164-1374 http://www.researchpub.org/journal/ijcs/ijcs.html
OprocoVic, S. 2009. A compromise Solution in Water Resources Planning  Springer science, Water Resource Manage (2009) 23:1549-1561.
OpricoVic, S., G. H. Tzeng. 2007. Extended VIKOR method in comparison with outranking methods, Europen Journal of Operational Research 178,PP.514-529.
Pohekar, S. D. and M. Ramachandran. 2004, Application of multi-criteria decision making to sustainable energy planning A reView, Renew Sustain Energy, 8, 365-8.
Pourjavad, E. and H. Shirouyehzad. 2011. A MCDM Approach for Prioritizing Production Lines: A Case Study. International Journal of Business and Management (6)10:221-229.
 SteVenson, W. J. 2005. Operations Management, eighth ed. McGraw-Hill, New York.
 
Yazdandoost, F and B. Bozorgy. 2008. Flood risk management strategies using multi-criteria analysis. Proc of the Inst of Civ Eng Water Manage 161 October 2008 Issue WM5: 261–266. doi: 10.1680/wama.2008.161.5.261

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار