مقایسه نیاز آبی و ضریب گیاهی کشت‌های اول و دوم برنج رقم طارم هاشمی (منطقه خزر آباد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آبیاری زهکشی دانشگاه تهران-پردیس ابوریحان

2 مهندسی آب دانشگاه تهران پردیس ابوریحان

چکیده

بیش از ۷۵ درصد اراضی زیر کشت برنج کشور در استان­های شمالی یعنی مازندران، گیلان و گلستان قرار دارند. در سال­های اخیر کشت دوم برنج توسعه یافته است بنابراین تعیین مقدار آب مورد نیاز کشت دوم برنج برای برنامه­ریزی منابع آب ضروری است. این پژوهش، در استان مازندران، منطقه خزرآباد شهرستان ساری، برای واریته زودرس طارم هاشمی طی دو فصل زراعی در سال­های 1395و 1396 انجام پذیرفت. در این پژوهش برای اندازه­گیری دبی­های ورودی و خروجی به تیمارها از سرریز مثلثی و برای تعیین نیاز آبی مزارع از سه عدد لایسیمتر استفاده شد. نیاز آبی از تفاضل ورودی که شامل میزان آب ورودی و همچنین بارندگی  و خروجی که شامل (تبخیر-تعرق، نفوذ عمقی فرونشت جانبی و آب خروجی از زهکش) می­باشد، محاسبه شد. بدین ترتیب  میزان کل نیاز آبی برای کشت اول (سال 1394) و کشت دوم (سال‌های 1395و1396) به­ترتیب، 381،   119 و 134 میلی­متر اندازه­گیری شد. همچنین ضریب­گیاهی سه مرحله رویشی، زایشی و رسیدن برای کشت اول سال 1394 به‌ترتیب 10/1، 5/1، 2/1 برآورد گردید. این ضریب برای کشت دوم سال 1395 به‌ترتیب 98/0، 4/1، 03/1 و ضریب گیاهی کشت دوم سال 1396 نیز به­ترتیب، 95/ ، 3/1، 01/1 برآورد گردید. نتایج نشان می­دهد میزان نیاز آبی در کشت دوم برای سال­های 1395و 1396 نسبت به کشت اول به­ترتیب به میزان 33% و 27% کمتر است. همچنین میزان میانگین ضریب گیاهی در سه مرحله رشد در کشت دوم برای سال­های 1395 و 1396 نسبت به کشت اول به‌ترتیب به میزان 10% و 12% کمتر است. لذا در مناطقی که دارای میزان مناسبی از بارندگی در زمان کشت دوم باشد می­توان کشت دوم برنج را توصیه نمود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of water requirement and crop coefficient first and second crops of rice varieties of Tarom Hashemi (Khazar Abad area)

نویسندگان [English]

  • Maryam babaee 1
  • Mahmoud Mashal 2
  • Ali Shahnazari 2
  • Behzad Azadegan 2
1 Engineering, College of Aburaihan, University of Tehran,
2 Engineering Department, College of Aburaihan, University of Tehran
چکیده [English]

More than 75% of the rice cultivated land is located in the northern provinces of Mazandaran, Gilan and Golestan. In recent years, the second cultivation of rice has been developed. This research was carried out in Mazandaran province, Khazarabad region of Sari, for the Premature varieties of local Tarom during two seasons for second cultivation in (2016 and 2017). In this study, triplicate overflow was used to measure inlet and outflow discharges. Three lysimeter were used to determine the water requirement of the fields. The water requirement was calculated from the input difference, which included the amount of water input that was calculated by overflow, as well as rainfall and output, including (evapotranspiration, permeability of the lateral submerged area and drainage water) Also, the irrigation of three stages of crop, reproductive and rearing for the first crop of (2015) was estimated to be 1.10, 1/5, 1/2 The coefficient for the second cultivation of (2016) was ./98, 1.4, 1.03, and the second planting factor of 2017 was ./95, 1.34, 1/01 respectively. The results show that the amount of water requirement in the second cultivation of 2016 and 2017 is 33%, 27% less than the first crop of 2015 respectively. Also, the average of crop factor in three stages of growth in the second cultivation of 2016 and 2017 was 10% and 12%, respectively, compared to the first one of 2015. Therefore, in regions where there is a good level of rainfall during the second crop, it is possible to recommend the second crop of rice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deep penetration
  • Lysymeter
  • weir

مراجع

پوریزدان خواه، ه.، رضوی پور، ت.، خالدیان، م.، و رضایی، م. 1393. تعیین ضریب گیاهی برنج، رقم های بینام و خزر با استفاده از لایسیمتر و کرت­های کنترل شده در منطقه رشت، نشریه بوم شناسی کشاورزی، جلد6، ص 249-238.
پیرمرادیان، ن.، ذکری، ف.، رضایی، م. و عبداللهی، و. 1392. استخراج ضرایب گیاهی سه رقم برنج بر پایه روش برآورد تبخیر- تعرق مرجع در منطقه رشت، تحقیقات غلات، سال سوم، شماره دوم، 106-95.
پیرمردیان، ن.، کامکار حقیقی، ع. و سپاسخواه، ع. (1381). ضریب گیاهی ونیاز آبی برنج در منطقه کوشکک استان فارس، علوم فنون کشاورزی منابع طبیعی، جلد ششم.
جلالی کوتنایی، ن.ف ناصری، ع. و سلحشور، ج. 1387. برآورد نیاز آبی و ضریب گیاهی برنج ( مطالعه موردی واریته طارم ) توسط لایسیمترنوع  N-Typeدر شهرستان محمود آباد استان مازندران. دومین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی علوم آب.
جواهردشتی، م. و اصفهانی، م. ۱۳۸۱ . برنج دیم ( تالیف میشل ژاکو و بریژیت کورتوا). نشر علوم کشاورزی،  صفحه 128.
 زارع ابیانه، ح.، نوری، ح.، لیاقت، ع.، نوری، ح. و کریمی، و. 1390. مقایسه‌ی روش پنمن مانتیث فائو و تشت تبخیر کلاس  Aبا داده‌های لایسیمتری در برآورد تبخیر و تعرّق گیاه برنج در منطقه ی آمل. پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره 76، ص، 83-71.
غلامی، م. 1381. پرورش راتون برنج به عنوان یکی از راه های موثر در امر بهره­وری اراضی ماندابی و باتلاقی برنج، انتشارات وزارت جهاد کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران. ص 3.
محمودی، پیمان.، منصوری، قباد.، شاهوزیی، ع. و خسروی، پرویز. 1379 . خشکسالی و تأثیر آن بر کیفیت منابع آب سطحی در استان سیستان و بلوچستان، کنفرانس ملی مدیریت جامع منابع آب.
مدبری، ه.، میرلطیفی، م. و غلامی، م. 1391. تعیین تبخیر- تعرق و ضریب گیاهی ارقام هاشمی و خزر برنج در دشت مرداب ( گیلان). مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، سال هجدهم، شماره شصت و هفتم.
نداف فهمیده, س.، اللهیاری, م.، انصاری, م. و کاوسی کلاشمی، م. 1394. تحلیل آثار اقتصادی-اجتماعی پذیرش کشت دوم پس از برنج در شهرستان فومن. تحقیقات غلات، 5(2)، 121-130.
Burt, C. M. 2011. The irrigation sector shifts from construction to modernization: What is required for success. Proceeding of 21st International Congress on Irrigation and Drainage.
Bouman, B. A. and T. P. Tuong.2001. Field water management to save water and increase its productivity in irrigated lowland rice. Agricultural Water Management. 49(1): 11–30.
 Doorenbos, J., and Pruitt, W.O. 1997. Crop Water Requirements. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Irrigation and Drainage Paper N24 FAO56-PM Method. Memoirs of the Faculty of Engineering, Kyushu University. 67(2): 53-65.
Ray, D.K., Mueller, N.D., West, P.C., Foley, J.A., 2013. Yield trends are insufficient to
double global crop production by 2050. PLoS One 8 (e66428).
Shih, S.F., Rahi, G.S., and Harrison, D.S. 1982. Evapotranspiration studies on rice in relation to water efficiency. Transactions of the ASAE 25(3): 702-707
Tyagi, N. K., D.K. Sharma and S.K.Luthra. 2000. Determination of evapotranspiration and crop coefficients of rice and sunflower with lysimeter. Agric. Water Manage. 45(1): 41-54.
Yoo, S. H., J. H. Choi and M. W. Jang. 2008. Estimation of design water requirement using FAO Penman–Monteith and optimal probability distribution function in South Korea. Agric. Water Manage. 95: 845–853

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار